Onderwijs in de Late Middeleeuwen en de Vroegmoderne Tijd

 Onderwijs was in de Middeleeuwen een zaak van en voor de geestelijkheid

 pas vanaf 12^e E, met ontstaan vd steden en de groei van een nieuwe sociaal-economische orde:

1) kleine scholen

instellingen voor basisonderwijs verbonden aan de parochie of op initiatief vd plaatselijke overheid  kinderen leren lezen en schrijven in volkstaal + rekenen
kinderen van alle leeftijden tesamen, kregen hoofdelijk les
school werd vaak gehouden bij de meester thuis, met nauwelijks of geen didactisch materiaal
een schoolmeester diende slechts datgene onder de knie te hebben wat hij zelf diende te onderwijzen

 echter wel een onberispelijke levenswandel !

2) Latijnse scholen

 zgn. Trivium: drievoudige weg voor de taal vd waarheid

humanisten waren zeer geïnteresseerd in het onderwijs, omwille van hun geloof in de maakbare mens
- door het onderwijs kwam de cultuur ipv de natuur en menselijke vrijheid ipv fataliteit

 vanaf 1400: belangrijke hervormingen in het onderwijs

Johan Cele in de Latijnse School van Zwolle
- scheiding van lager en middelbaar
- opdeling Latijnse school in 8 klassen
- hogere gespecialiseerde leraars
- monitorensysteem waarbij oudere lln de jongere hielpen
- geïnspireerd door de Moderne Devotie
1599: ratio studiorum ingevoerd door de jezuïeten
- uitgebreid opvoedingsplan
- organisatie vd onderwijsinstellingen tot in de details uitgewerkt
- nadruk op tucht, pietas en eloquentia
16^eE: schoolnet sterk uitgebreid
- 2 op 3 parochies beschikken begin VMT over een kleine school
- ongeveer elke grote of middelgrote stad had een Latijnse school
- oprichting van armenscholen in de steden
- zondagsscholen: arme kinderen die niet naar de dagschool gingen
- zondags catechismusonderricht op het platteland