De middelen van de staat: belastingen Nederlanden

Na de territoriale eenmaking volgde de bestuurlijke centralisatie, dit vaak tot groot ongenoegen van de vertegenwoordigende instellingen van steden en standen in de gewesten. Als de keizer geld nodig had, zorgden de Staten er steeds voor dat daartegenover bestuurlijke concessies stonden. Vaak stelde de regering een doorlopende en indirecte belasting voor, die zelden doorgevoerd werden en vaak onder zware voorwaarden stond, omdat de Staten anders hun pressiemiddel kwijt zouden zijn.

Uit onderzoek is gebleken dat de vier kerngewesten (Vlaanderen, Brabant, Holland en Zeeland) het grootste deel van de beden voor hun rekening namen, waardoor men het belang van de uitbreiding enigszins kan relativeren. (Precieze cijfers & tabel: zie handboek blz 96-97)