De lange 19de eeuw

Situering
Het Britse imperium staat aan het toppunt van zijn macht in het derde kwart van de 19de eeuw.

Productie
De plattelandssamenleving gaat op een grondige manier veranderen: de crisis van de jaren 1840 zorgt ervoor dat het nieuwe model gaat doorbreken. Landbouwers kunnen door de versnippering van het areaal niet meer zelfstandig overleven, waardoor er grote migraties komen van platteland naar industriegebieden. Industrialisering hangt ook samen met de opkomst van de spoorwegen.

Arbeid
In de late 18de eeuw werd de Wet de Chapellier (1791) gestemd: er kwam een verbod op beroepsverenigingen, omdat men vond dat ze de vernieuwing verhinderden, en vrijheid van arbeid. De plaats van consumptie en de plaats van productie werden losgekoppeld van elkaar. Er kwam een hoge arbeidsparticipatie: het inkomen van vrouwen en kinderen was noodzakelijk. Er was echter wel een lage bescherming: via het arbeidsboekje, arbeid was flexibel en goedkoop en dus vervangbaar.

Bevolking en gezin
Er was een hoge bevolkingsgroei (ongeveer 1%), een hoge nataliteit en een hoge mortaliteit (vooral bij jonge kinderen), zo’n 40 à 50% van de kinderen sterft voor hun 10de levensjaar (dit daalt tot 25% in de jaren 1880). Dit was gerelateerd aan de babyvoeding. Er was een restrictieve fertiliteit: mensen huwen vaak zeer laat of blijven celibatair. Dit heeft een invloed op het aantal kinderen die geboren worden. Het gezin is een zeer losse structuur: vaak trouwt men pas wanneer men al zwanger is. Je krijgt op die manier verschillende samenlevingsvormen (vaak onder gedwongen omstandigheden).

Overheid
Er is sprake van een afwezige overheid: laissez faire. De overheid doet bv. maar een minimale
inspanning voor herverdeling. Ze stelt zich vooral op als bewaker van de politieke en sociale belangen van de burger. Er speelt de ideologie van de vrije markt. De overheid grijpt wel degelijk in, maar vooral voor zij die het politiek voor het zeggen hebben. Of in functie van bv. accijnzen op jenever omdat het ongezond is. Er is een ongelijke bescherming van arbeid en kapitaal: de overheid lever maximale inspanningen voor de economische belangen, maar minimale voor de sociale belangen.