De eeuw van Habsburg (1477-1579)

Hoewel het huwelijk van Maria van Bourgondië met Maximiliaan van Oostenrijk ervoor zorgde dat de Nederlanden formeel onder een andere dynastie kwamen, had dit, zeker in het begin, niet zoveel invloed op het dagelijkse leven. De politieke structuren waren al zo stevig geworteld dat de komst van de Oostenrijkse hofleden niet zoveel verschil betekende. Voor Maximiliaan was de aanpassing aan het rijke burgerlijke leven in de Nederlanden wel groter.

Later zouden de huizen van Habsburg en Castilië-Aragon ook nog verbonden worden door het dubbelhuwelijk van de erfgenamen (Filips & Johanna, Margaretha & Juan 1495). Dit zou ertoe leiden dat de oude erfvijand Frankrijk langs drie kanten ingesloten werd, maar ook dat het rijk een gigantische uitbreiding zou kennen na het ontdekken van de nieuwe wereld.

Het Spaanse vorstenhuis was echter zeer zwak, waardoor uiteindelijk de zoon van Filips de Schone en Johanna de Waanzinnige de macht zou overnemen. Karel V, geboren in 1500, werd in 1515 erkend als landsheer van de Nederlanden, nam in 1516 zijn macht op in Spanje en werd in 1519 verkozen tot Rooms Koning en opvolger van zijn grootvader als keizer. In dit immense rijk spelen de Nederlanden nog altijd een rol van betekenis, hoewel ze meestal vanop afstand bestuurd werden.

Er waren wel spanningen tussen de lange traditie van autonomie in de Nederlanden en de tendens tot een centralistisch bestuur.