De Berlijnse wereldorde

• Doelstellingen status-quo:
 ongewijzigd! Streven naar bevriezing van de bestaande machtsverhoudingen + Concert

van Europa is nog niet verdwenen sinds de Krimoorlog zoals in het handboek beweerd

wordt! Het mechanisme blijft nog hetzelfde als voordien.

 Buitenlandse dimensie:

- leidende positie Pruisen/Duitsland verzekeren

- stabiele omgeving voor binnenlandse dimensie

 Hoe?: machtsevenwicht

 Binnenlandse dimensie: Binnenlandse politieke stabiliteit!

 Hoe?:

• repressie
• nationalisme: geïnstrumentaliseerd om stabiliteit te verzekeren, a.d. macht te komen & dat ook te blijven (Cavour, Bismarck,…)  instrument v. realpolitik!
• sociale zekerheid: nieuw accent! In 1881 door Bismarck ingevoerd

• Uitholling status-quo: is niet nieuw, maar wel de manier waarop het gebeurt

 I.R.: ontstaan nieuwe machtsverhoudingen, zowel binnenlands als internationaal

 I.R. leidt tot nieuwe politieke uitdagers: verzet tegen status-quo (~liberalisme voordien)

 Mondialisering: nieuw, maar het idee dat de wereld kleiner wordt is zo oud als de straat
 imperialisme (term tegenstanders) a.k.a. mondiale expansie (term voorstanders)
 (intercontinentale) migratiegolven (vb. van Vlaanderen naar Canada en de V.S.)
 overstijgen van de natiestaat: men zoekt nieuwe vormen van organisatie voor de

wereldorde, maar niet gebaseerd op de natiestaat