(Brusselse) Raad van State vertegenwoordigers van het vorstelijk gezag

• opgericht in 1531, voornaamste van de drie collaterale raden
• doel

- als bijstand voor de landvoogd(es)

- tweevoudige doelstelling: kanaliseren ambities van de hoge adel

• 12 raadsleden (adel) met voorzitter (landvoogdes) cfr. christus en 12 apostelen

- 10 hoger edelen en 2 geestelijken

- later ook juristen

• spanningen tussen edelen en juristen
• 1632: samenzwering van de edelen tegen de vorst: plan om van de Zuidelijke Nederlanden een soort Zwitserland te maken (kantons) met hulp van Frankrijk, maar mislukt, want landvoogdes Isabella komt het te vroeg te weten: einde van de macht van de adel
• termen

- adellijke raadsheren: conseillers d’épée, conseillers de courte robe

- juristen: conseillers de robe, conseillers de longue robe, togati

• bevoegdheden hoge, binnenlandse en buitenlandse staatkunde, landsverdediging
• puur raadgevend (zoals de andere andere collaterale), weinig beslissingmacht (hadden de twee andere wel)
• uitzondering: nemen regering waar als er geen landvoogd (meer) is voor afhandeling lopende zaken
• daalt steeds in belang, geheime raad wordt steeds belangrijker (vanaf einde 16^e eeuw)