De eerste atoomtheorie

• Kritiek op Parmenides: onveranderlijkheid van alles wat bestaat
  • Alles wat is, is
  • Het niet-zijnde is niet  is er geen leegte, want leegte is een niet-zijn  de wereld is vol  er is geen plaats voor beweging
• Demokritos: Er is beweging  de wereld is niet vol  er is lege ruimte  een leegte (een niet-zijnde) bestaat  de wereld bestaat uit wat is (het massieve) en wat niet is (de leegte): massieve deeltjes die bewegen in een lege ruimte.
  • Atomen zijn ondeelbaar e onveranderlijk  kunnen niet met zintuigen worden waargenomen.
  • Atomen bezitten vorm, masse en uitgebreidheid (andere kwaliteiten hebben ze niet).
  • Atomen bewegen rechtlijnig door de ruimte in een ongeordende beweging  wervelingen botsen  conglomeraten van atomen (zichtbare lichamen), deze verbindingen zijn niet absoluut bestendig.

 door noodzakelijkheid of toeval (atheïstisch)

Demokritos beschreef als eerste een radicaal mechanistische natuurbeschrijving.

Een synthese van (complementaire) tegengestelden die in elkaar overgaan: alles is in voortdurende verandering  de wereld heeft een dynamische structuur.

• De logos vertegenwoordigt de orde en samenhang van de wereld en drukt een wezenlijk verband uit tussen de feiten.

Lucht. Alle veranderingen = samendrukking en uiteenzetting

• Door waarneming en experiment
• Verschillen in kwaliteit  verschillen in kwantiteit: de aard van een stof wordt bepaald door zijn mate van verdichting.

Onbepaaldheid (onbegrensde substantie): de dingen ontstaan door afscheiding van tegengestelden uit het apeiron (organisch proces)  begrip van primair tegengestelden: tegengestelden bestrijden elkaar tot er één overblijft, maar het evenwicht wordt altijd hersteld.

• De aarde bevindt zich in het midden van een bolvormig heelal
• Heeft geen steunpunt nodig, want er is geen voorkeursrichting om naartoe te vallen = abstracte symmetrie-overweging.