begrijpen van de ‘logica’, de zin, die handelenden volgen. In die zin is de verstehende methode rationalistisch. Irrationele elementen blijven vreemd en storend. Dit wil niet zeggen dat mensen altijd rationeel en consequent zinmatig handelen volgens Weber want er zijn veel toevalligheden en irrationele gegevens die het handelen sterk beïnvloeden.

ideaaltype = een zo helder en scherp mogelijke formulering van de zinssamenhang van een handeling; ‘het is een zinssamenhang van het zuivere type’. (Een idee, model, geheel van handelingen die onderling samenhangen omdat ze vanuit dezelfde motieven vertrekken.)
Het is een hypothetisch model, een gedachteconstructie die duidelijk maakt ‘hoe een specifiek soort menselijk handelen zou verlopen’ indien het volkomen consequent op een welbepaald doel gericht was of indien het volkomen consequent op een bepaalde waarde gericht was. Schetst dus geen feitelijk gedrag, maar enkel het volkomen consequent doelrationeel (of waarderationeel) handelen.
→Dus eerder verklarende i.p.v. empirische waarde.

- Positivisme (Comte): enkel rekening houden met feiten, zo wetmatigheden ontdekken.
Weber: feiten moeten geïnterpreteerd worden. Hij is tegen de gedachte dat feiten voor zich spreken.

- Historisme: ieder historisch feit is niet te herleiden tot iets anders.
Weber: ‘Je moet gaan Caesar zijn om Caesar te begrijpen’. Het volstaat om hun motieven te begrijpen. Je kan wel degelijk iets of iemand anders begrijpen uit de geschiedenis.

Weber: op methodologisch correcte manier iemands motieven achterhalen door jezelf weg te cijferen. Als je toegang hebt tot iemands motieven, kan je het ook begrijpen en zo de afloop v.h. handelen voorspellen.

Verschil handelen – gedrag:

GEDRAG: Al datgene dat mensen/organismen doen. Vb ademen, peper in gezicht => niezen
HANDELEN: Er is een MOTIEF. Vb. Cola zero want dorst lessen, je weet waarom je het doet.

Vb: zonnen: gedrag: zonder motief
sociaal handelen: doel = bvb bruin zien

Sociaal handelen
= zinvol en betrokken op anderen
je ziet verbanden en je bent je daar bewust van. Vb: slang in les- daar zie je de zin niet van in.
 Durkheim: sociale feiten kunnen op ons inwerken zonder dat we er ons bewust van zijn.

! Imitatie is zonder nadenken, nabootsen, pure reactie.. grens met sociaal handelen is niet duidelijk.

Vb. Concert ACDC: klappen, rechtveren, .. is imitatie, niet sociaal handelen.
-> Afhankelijk van wat er in het hoofd van de betrokkenen omgaat.
vb: cola zero om indruk te maken op anderen = sociaal handelen
cola zero domweg gekocht = gedrag