Item gefilterd op datum: februari 2014

• de duur van REM slaap varieert sterker dan van NREM slaap
  • over diersoorten en binnen de mens

• REM slaap belangrijker voor consolidatie van motorische vaardigheden NREM slaap voor consolidatie van verbale vaardigheden

• doel REM slaap: misschien alleen O2 voorziening hoornvlies (=cornea)?

• oorspronkelijk in evolutie: energiebesparing (verlaagd metabolisme, lichaamstemperatuur ↓)
  • bv. winterslaap (hibernation)

• later ook regeneratie: spierherstel, eiwitsynthese in het brein, en …
  • consolidatie van geheugen (effecten training, inzicht na slaap)

-herhalen van hersenactiviteit (spindle activiteit – IQ correleert 0,7!)

-snoeien van onbelangrijke synapsen (synapse reorganisatie)

• slaapgebrek leidt tot concentratieverlies (verhoogd GABA niveau), duizeligheid, irritatie, tremors, hallucinaties

• regelmatige schokken (m.n. in de benen)
• wilde bewegingen gedurende REM slaap
  • door pons schade?
• night terror: in paniek wakker worden (gedurende NREM)
• praten in de slaap (komt veel voor)
• slaapwandelen
  • na slaaptekort, alcohol
  • stadia 3 en 4 (REM: spierontspanning)

• slaapbehoefte is individueel verschillend
  • relatief ongevoelig voor slaaptekort zijn avondtypes
• slaapstoornis (insomnia)  negatieve impact op dagelijks functioneren
  • vele oorzaken, o.a. versneld of vertraagd circadiaan ritme van lichaamstemperatuur, ook: alcohol, tranquilizers (zijn alleen inslapers)
• slaap apneu
  • ademhaling stopt ~ 1 min.
  • vanwege aanleg, hormonen, overgewicht (obesity), alcohol
  • correleert met neuronsterfte, aandachtsproblemen, leerproblemen etc., wellicht vanwege regelmatig O2 tekort
• narcolepsie (slaperigheid overdag), 1:1000
  • plotselinge slaperigheid
  • cataplexy: spierverslapping (bij emotie)
  • verlamming tijdens inslapen of wakker worden
  • hallucinaties tijdens het inslapen

• Pons-lateral Geniculate-Occipital (PGO) golven in REM: pons  lateraal geniculate nucleus (LNG in thamalamus)  occipitaal cortex  oogbeweging

• slaap: activatie-
  • verhoging: pons, limbisch systeem, parietale, temporale cortex
  • verlaging: visuele, motorische, dorsolaterale prefrontale cortex
• pons
  • triggert REM stadium
  • onderdrukt motoriek: ontspant grote spieren tijdens REM slaap (voorkomt slaapwandelen?)

• hypothalamus
  • histamine (& stimuleert basal forebrain acetylcholine):
    selectedren hersenen  arousal ↑
  • oxerine (wakker blijven), niet: wakker worden
  • stimuleert GABA: inhibeert synaptische transmissie  voorkomt verspreiding van activatie (waarneming)
  • rust, slaperigheid

• locus coeruleus
  • geeft noradrenaline af naar het brein
  • korte activatiebursts t.g.v relevante omgevingsprikkels
  • verhoogt alertheid en geheugenopslag

• reticulaire formatie
  • kern van de hersenstam, loopt van medulla to forebrain (incl. midbrain)
  • evolutionair oud
  • regelt: spiertonus, cardiovasculaire controle, pijn modulatie, habituatie, slaap en bewustzijn
  • ponto-mesencephalon: arousal
  • stimulatie doet ontwaken

• EEG en EOG (ElectroOculoGram) hebben 5 slaapfasen aangetoond

• 4 NREM (=non-REM) stadia
  • duidelijke stadia: 2 en 4
  • (stadia 1 en 3: overgangsfasen)
  • (soms dromen)

• stadium 1: alfa golven: relatief veel activiteit 8-12 Hz

• stadium 2
  • sleep spindles: beta golven: 12-14 Hz golven gedurende ½ sec
  • K-complex: golf met grote amplitude blue line: EEG from 1 electrode

• stadium 3 & 4: slow wave sleep (SWS), diepe slaap, langzame ademhaling en hartslag
  • stadium 3: deltagolven: langzame onregelmatige (4 Hz) EEG golven
  • stadium 4: 50%=langzame EEG golven (regelmatiger dan in stadium 3)

• verklaring lagere, krachtiger golven: meer slaap  gelijkmatigere elektrische activiteit (synchronisatie)  lagere en sterkere EEG frequenties

• REM-slaap (Rapid Eye Movement)
  • =paradoxale slaap in dieren, want
    • spierontspanning suggereert diepe slaap
    • hoge EEG activiteit en snelle oogbewegingen suggereren lichteslaap
  • variabele ademhaling, hartslag, bloeddruk
  • vaak dromen

• cyclus: wakker  stadium 1  2  3  4  3  2  REM (90 min)
• vroeg in slaap met name stadia 3 en 4; later meer REM
• 15% van de slaap in REM, 4 of 5 maal 20 min
• na deprivatie van REM slaap: meer REM slaap