Menu

Item gefilterd op datum: februari 2014

ACTIVERENDE (TIJDELIJKE) EFFECTEN: VROUWEN

  • ovulatie (periovolutaire periode, ca. 14 dagen voor menstruatie)
    • maximale vruchtbaarheid
    • gedrag

- groter libido

- snellere discriminatie geslacht (van foto’s)

- voorkeur voor meer mannelijke gezichten (bij niet-pilgebruikers); direct voor/tijdens menstruatie (luteale fase): voorkeur voor meer vrouwelijke mannengezichten

  • de anticonceptiepil
    • bevat oestrogenen en progesteron
    • dubbele werking (combinatie pil)

- inhibeert FSH en LH productie  geen ovulatie (geen eitje)

- verstevigt uterusslijm  moeilijkere toegang tot uterus voor spermacellen en moeilijkere innesteling eitje

  • testostoron verhoogt (ook bij vrouwen) libido
  • oxytocine (hypofyse): weeën, melkproductie, band (met kind, partner)
    • productie versterkt door orgasme

Lees meer...

ACTIVERENDE (TIJDELIJKE) EFFECTEN: VROUWEN

  • hypofyse – hypothalamus – eierstokken
    • regelen samen de menstruele cyclus
    • hypofyse: follikelstimulerend hormoon (FSH): groei van follikel in eierstok

follikel produceert oestradiol

anterieure hypofyse produceert luteïniserend hormoon (LH)

FSH & LH: follikel laat het eitje los (ovulatie)

  • rest v.d. follikel (= ‘corpus luteum’) produceert
    • progesteron

- bereid uterus voor: slijmvlies

- stopt LH productie

  • zonder bevruchting: menstruatie = uitscheiding van het slijmvlies (kost ca. 50-150 ml bloed)
  • bevruchting: oestradiol & progesteron productie stijgen
Lees meer...

ACTIVERENDE (TIJDELIJKE) EFFECTEN: MANNEN

  • geslachtshormonen (algemeen)
    • vergroten de gevoeligheid van de geslachtsdelen
    • beïnvloeden menselijk sexueel gedrag (minder dan bij dieren)
  • testosteron
    • concentratie correleert met opwinding, zoeken sexpartners
    • hoogste concentratie ~ 15-25 jaar
    • verkrachters hebben geen abnormaal hoge concentraties maar concentratieverlaging helpt wel (beweging, dieet: niet
  • erectie
    • testosteron stimuleert stikstofoxide (NO) in hypothalamus en penis  ontspant/spant circulatiespieren in de penis  versterkte bloedtoevoer, verminderde bloedafvoer
  • impotentie (erectiele disfunctie)
    • bij 16% van de mannen boven de 18; 50% boven de 70
    • niet vanwege afwezigheid testosteron (injecties kunnen wel sexueel gedrag stimuleren)
    • veelal slechte bloedcirculatie, neurologische problemen, drugs/medicijnen (bv. tegen hoge bloeddruk), stress (zelfvertrouwen)
    • behandeling impotentie

- pillen: viagra (sildenafil) verlengt effect van NO (maar vergeet behandeling bij slechte bloedcirculatie niet)

- injecties: o.a. papaverine (vasodilatatie)

Lees meer...

ORGANISERENDE (PERMANENTE) EFFECTEN

  • ‘van geest naar lichaam’ via hypofyse
    • hypothalamus  hypofyse  vele andere klieren

  • hypofyse delen
    • anterieure hypofyse (adenohypofyse) bestaat uit klierweefsel
    • posterieure hypofyse (neurohypofyse): scheidtoxytocine en vasopressine in bloedbaan af onder neurale controle van de hypothalamus

  • hypothalamus kent geslachtsverschillen
    • vrouwen: hypothalamus kent maandelijkse cyclus via hormoonafgifte
    • mannen: SDN (sexual dimorphic nucleus, in de anterieure hypofyse)

- stuurt mannelijke sexualiteit

- groeit door testosteron

Lees meer...

ORGANISERENDE (PERMANENTE) EFFECTEN

  • geslachtsontwikkeling in 3e/4e maand van zwangerschap (8 cm, 30 g) (<8-10 weken: embryo, > 8-10 weken: foetus)
  • mannelijke foetus
    • SRY gen (Y chromosoom) laat testes ontstaan  testosteron  mannelijke ontwikkeling
    • positieve feedbacklus: testosteron versterkt testosteronaanmaak
    • indien testosteronproductie of -werking wordt geblokkeerd (zoals bij castratie, alcohol, cocaïne, marijuana)  geen mannelijke ontwikkeling
  • vrouwelijke foetus
    • geen SRY gen
    • dieronderzoek: bij voldoende testosteron  ook mannelijke geslachtsorganen en mannelijk gedrag (sexueel, agressie, mannelijke interesses)
    • bij onvoldoende oestradiol  wel vrouwelijke geslachtskenmerken, later geen sexueel gedrag
  • dus foetus is vrouwelijk ‘by default’; testosteron bewerkstelligt mannelijke ontwikkeling
  • SRY gen: buizen van Wolff  testes  testosteron

versterkt de ontwikkeling testes & prostaatklier, bijbal, zaadleider (vas deferens), zaadblaasjes (seminal vesicles) (degeneratie buizen van Müller)

  • geen SRY gen: buizen van Müller  baarmoeder, eileiders en bovenste deel vagina (degeneratie buizen van Wolff)

Lees meer...

GESLACHTSHORMONEN

  • geslachtsverschillen
    • geslachtshormonen (naast de 3 steroïde werkingsmechanismen): beïnvloeden ook de apopthose  geslachtsverschillen in omvang hersenstructuren
    • Y-genen (de-)selectedren ook andere genen

  • androgenen (hogere concentraties bij mannen)
    • belangrijkste: testosteron (ook andere)
    • bv. selectedren genen voor gezichtsbeharing (ook bij vrouwen)

  • oestrogenen en een progestageen (hogere concentraties bij vrouwen)
    • oestrogenen: belangrijkste oestradiol (=estradiol, m.n. in vruchtbare vrouwen) ook estriol (zwangerschap), estron (na menopause)
    • progestageen: progesteron
    • bv. selectedren genen voor borstontwikkeling

  • organiserend (=permanent) effect: geslachtshormonen beïnvloeden (o.a. prenataal) de ontwikkeling van geslachtskenmerken, bv.
    • verhoogd prenatale testostoron bij meisjes geeft later ‘mannelijk’ gedrag: aggressie, jongensspeelgoed, etc.
    • (schaam-)haar ontwikkelt door testosteron
    • verschillen in de hersenen

  • selectedrend (=tijdelijk) effect: tijdelijke respons (tot maanden), bv.
    • verhoogt libido tijdens vruchtbaarheid
    • verhoogt gevoeligheid geslachtsdelen
    • exueel gedrag wordt versterkt (niet veranderd)
Lees meer...

STEROÏDE HORMONEN

  • kenmerk: synthese vereist cholesterol, 4 koolstofringen (Fig. 11.1)
    • bv. corticosteroïden, anabole steroïden, cortisol (bij stress), en geslachtshormonen (eierstokken/zaadballen, bijnieren)

  • stereoïden hebben 3 werkingsmechanismen (Fig. 11.2)
    • via membraanreceptoren
    • selectedren eiwitten in cytoplasma
    • (de-)activatie van genen
Lees meer...

SEX AND HORMONES

  • hormonen
    • voor globale berichten, via de bloedbaan (lokale berichten: neurotransmitters via synaptische spleet)
    • diverse soorten: proteïne (=eiwit) hormonen, peptide hormonen (korte aminozuurketens), schildklierhormonen, monoamines (noradrenaline, dopamine: zijn ook neurotransmittors), steroïde hormonen
Lees meer...

SAMENVATTEND

  • endogene ritmen via interne klok: circadian, circannuale
  • circadiane ritme stuurt hormoonregeling, temperatuur, eten, slap; wordt gestuurddoor licht en andere externe stimuli; duurt ongeveer 24u, leeftijdsafhankelijk; ploegendienst, jet lag
  • biologische klok is biochemisch: per en tim, SCN (hypothalamus)  melatonine (slaperig binnen 2u)
  • slaap: polysomnogram (EEG, EOG): 4 stadia & REM (EEG ritmes alfa, beta, delta, K-complex, sleep spindels), gebeurtenissen tijdens REM, cycli
  • slapen/waken/activatie: reticulaire formatie, locus coeruleus, hypothalamus, histamine, oxerine, GABA; PGO golven
  • slaapstoornissen: insomnia effecten, slaap apneu, narcolepsie
  • slaapgedrag: schokken, bewegingen, angst, praten, slaapwandelen, dromen
  • doel slaap: eerst energiebesparing, later: regeneratie, consolidatie; effecten van slaapgebrek
  • functie REM slaap
Lees meer...

DROMEN

  • activatie-synthese hypothese
    • cortex probeert zin en consistentie te geven aan random breinactivatie, herinneringen, zintuigelijke informatie (PGO golf)
    • pons en amygdala geselectederd: emotionele inhoud dromen
    • dromen van vallen/vliegen, verlamming: komt overeen met slaaphouding en motorische inhibitie
  • clinico-anatomische hypothese(onderzoek hersentraumata)
    • vergelijkbaar met activatie-synthese (nl. zin geven aan random activatie)
    • dromen=denken onder ongewone omstandigheden, geen (frontale) controle (minder nadruk op REM slaap en PGO golven)
  • probleem bij droomonderzoek: voorspellingen niet te toetsen
  • geparafraseerd: dromen is denken, ongecontroleerd door ratio (frontaal) en input (zintuigen)
Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen