Ontstaat in de 19^de eeuw bij BISMARCK (die zorgt voor Duits model)

& bij BEVERIDGE (die zorgt voor Engels model)

=> Tijd waarin INDUSTRIALISERING begint. De commons worden geschrapt en men krijgt massa’s goedkope arbeid die terechtkomt in de industrie.

PROBLEEM van het PROLETARIAAT => massa mensen die in slechte omstandigheden leven en waar revolutionair potentieel in zit!

Bismarck zijn oplossing: hun situatie verbeteren zodat revolutionair potentieel weggaat!

1. via VERZEKERINGSSYSTEEM:

(Dit werd mogelijk gemaakt door ontstaan van de statistiek die voor inzicht zorgde in de mogelijkheid tot verzekeren)

Vb1. Risico op brand

=> als je dat gaat spreiden over hele samenleving en iedereen geeft kleine bijdrage, dan kan als iemand zijn huis afbrandt er iets aangedaan worden.

Vb2. Bij werkloosheid, ziekte, ouderdom,…
=> verzekeringssystemen kunnen voor basiscondities zorgen waarin die mensen dan nog kunnen leven.

=> een geringe daling van inkomensverlaging zorgt ervoor dat men over het hele leven lang meer inkomenszekerheid kan hebben.
(=1^ste risico waartegen men zich vooral wil verzekeren)

OPVALLEND: het lijkt alsof mechanisme van onzichtbare hand aan het werk is bij het verzekeringssysteem want als iedereen denkt in eigenbelang zorgt men tegelijk ook voor anderen.

MAAR: volgens strikte verzekeringsprincipe: enkel mensen die inkomen verdienen kunnen zich verzekeren. Mensen die o.w.v. fysische, psychische,… redenen nooit hebben kunnen werken, kunnen niet van uitkering genieten.

Daarom => aanvullen met solidariteitsprincipe…

2. + via vorm van SOLIDARITEIT (in die verzekeringssystemen)

In het algemeen zijn de meeste mensen bereid te aanvaarden dat al te grote ongelijkheden in talenten van natuurlijke of sociale oorsprong in zekere mate moeten worden gecompenseerd.

Ingrijpen van de overheid kan voor solidariteit zorgen!

=> Groepen met een kleiner risico zullen hogere premies betalen dan op vrije markt, maar het maakt verzekeren van groepen met groter risico mogelijk. Door verschillende risicogroepen te vermengen is er meer solidariteit.

(vb. autoverzekering)

=> In de Sociale Zekerheid is deze solidariteit ook heel sterk aanwezig.
Indien je de objectieve kans op ziekte kent, zou wat wij betalen aan premies sterk dalen want die zijn enorm!

Conclusie: het verzekeringsprincipe en het solidariteitsprincipe helpen in werkelijkheid elkaars doelstellingen te realiseren.

- Rechtvaardigheid als wederzijds voordeel

• => mensen zijn nooit rechtvaardig uit vrije wil, maar slechts uit noodzaak omdat ze ertoe gedwongen worden of dat onrechtvaardigheid bestraft wordt.
• (zie gelijkenis Leviathan bij Hobbes)

- Rechtvaardigheid als onpartijdigheid

• => mensen hebben genoeg verbeeldingskracht om zich van onmiddellijke eigenbelang los te maken en belangen van anderen op dezelfde manier als hun eigenbelang in rekening te brengen (zie Smith, Kant, Rawls)
• ! Rechtvaardigheid wordt bij deze twee modellen niet buiten context van belangenbehartiging gedacht!
  Niets houdt ons tegen deze 2 modellen aan te vullen met verdere solidariteit.

IDEOLOGISCHE DEBATTEN => debatten over waarden en overtuigingen.
Overtuigingen drukken bepaalde visie op werkelijkheid die niet helemaal op wetenschappelijke bevindingen is gestoeld. Hoewel het niet kan worden bewezen, meent men dat men goede argumenten kan aanbrengen.

=> Wie een overtuiging koester meent dat zijn visie en waarde meer is dan een uitdrukking van een sterke subjectieve voorkeur.

MAAR: ideologie vaak negatieve bijklank. Postmoderne intellectuelen nemen een heel cynische houding hiertegenover aan.

=> Ze vinden maatschappelijke waarden debatten een futiliteit!

REDEN: Politieke keuzes gaan tegenwoordig niet meer over waarden, maar worden gezien als instrumentele keuzes met oog op eigenbelangbehartiging.

TEGENARGUMENTEN hiervoor:

1. Hoewel private belangen steeds verder oprukken, blijkt dat mensen nog steeds aan zelfbeperking doen en zich laten leiden door diverse sociale en ethische normen.

2. Een markteconomie kan zelfs niet goed/efficiënt functioneren als alle mensen puur hun eigenbelang nastreven. Een concurrentie waarin alle slagen toegelaten zijn is nl. zelfvernietigend door geen enkele vorm van moraliteit.

• De natuurtoestand van Rawls bevat allemaal individuen die hij veronderstelt Kantiaans te denken volgens bepaalde rechtvaardigheid en bepaalde moraal hebben.
• => “Sluier van onwetendheid” (Rawls) en de “Categorische Imperatief” (Kant) maken allebei meer morele individuen die minder voor eigenbelang kiezen.
• CENTRAAL: persoon die mogelijkheden krijgt en levensweg zelf kan kiezen.
• Het difference principe zit ook in de Sociale Zekerheid vervat…