Menu

Oorlog en binnenlandse spanning 1384-1477

De onderhandelingen tussen Karel de Stoute en de Duitse keizer over een huwelijk tussen hun erfgenamen had ernstige gevolgen. Om de prijs zo hoog mogelijk op te drijven wou Karel de Stoute een zo sterk mogelijk rijk hebben, door verschillende vorstendommen nog in te lijven. Dit had verstrekkende gevolgen op politiek en economisch vlak. Niet alleen was de hertog vaak afwezig, de pas ingelijfde gebieden verhoogden de interne cohesie niet. De oorlogen waren vaak ook geldverslindend, en het hele rijk werd bedreigd na de inval van de Fransen.

Lees meer...

Interne zwakheid van de staat 1384-1477

Door een inefficiënt ambtenarenapparaat (maar deels doorgeven van de geïnde bedragen en algemene corruptie) had de staat een constant tekort aan geld. Het verkopen van ambten was een oplossing hiervoor, maar droeg niet bij tot de kundigheid van de ambtenaren, want de som die men betaald had wou men terugwinnen, wat leidde tot een grotere corruptie en een zelden aanwezige, minimale dienstverlening voor de gewone burgers. Ook hierdoor braken onlusten en rellen uit binnen de Nederlanden, wat alleen tot een verdere onderwerping aan de vorst leidde.

Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij het oprukken van de staatsmacht. Een daarvan is de territoriale uitbreiding, waardoor de vorst sterker staat. Niet alleen zorgt dit voor meer inkomsten, opstanden zijn vaak ook enkel lokaal. Centralisatie zorgde ook voor relatieve welvaart en externe vrede, waardoor de verschillende gewesten zich veiliger voelden. Door de militaire techniek was het leger van de vorst nu het sterkst en moest men vertrouwen op zijn kanonnen om de veiligheid te garanderen.

Lees meer...

Weerstand tegen de integratie 1384-1477

De belangrijkste factor in de politieke integratie van verschillende landen is het volk en de vooraf bestaande structuren. In de Nederlanden zorgde de sterke traditie van autonomie voor verschillende opstanden van individuele gewesten en steden tegen het centrale gezag. Door sterke bestraffingen van uit de hand gelopen opstanden, wilde de landheer een voorbeeld stellen om volgelingen te vermijden.

Halverwege de vijftiende eeuw zag de vorst steeds meer het voordeel in van onrechtstreekse belastingen. Hierdoor zou hij immers niet langer afhankelijk zijn van de Staten-Generaal voor de beden en had hij een doorlopende bron van inkomsten zonder verantwoording te moeten afleggen voor zijn beleid. Juist om deze redenen was de bevolking tegen dergelijke belastingen gekant.

De invoering van een zouttaks werd door de Gentse Brede Raad afgekeurd, een begin van het hevige Nederlandse verzet tegen permanente belastingen, maar ook de aantasting van de verhouding tussen de stad en de hertog, die uiteindelijk zou leiden tot een belegering van de stad. Ook hier had de bestraffing van Gent een voorbeeldfunctie.

Lees meer...

Bovengewestelijke Integratie 1384-1477

Naast de financiën werden ook bestuur en rechtspraak geleidelijk aan naar een hoger niveau gebracht. Zo was er bijvoorbeeld de Grote Raad die ging functioneren als het centraal gerechtshof, die door hun beroepsmogelijkheden de lokale hoven ging ondermijnen.

In 1433 werd de “vierlander” geïntroduceerd, een eenheidsmunt om de transactiekosten te verlagen en economische kracht en onderlinge handel te versterken. Langzaam maar zeker werd een economische samenwerking bekrachtigd, wat het voor de buitenlandse handelspartners moeilijker maakte om de gewesten tegen elkaar uit te spelen.

Door de groei van het centrale niveau, was er noodzaak aan een sterk ambtenarenapparaat, dat meestal bovenstatelijk georganiseerd werd. Door buitenlandse ambtenaren te installeren, verzekerden de hertogen zich ervan dat hun trouw bij het centrale gezag lag, eerder dan bij het lokale. De populariteit van Bourgondiërs voor deze posten zorgde voor de introductie van het Frans als bestuurstaal, waartegen later gereageerd werd door de gewesten.

Het hoofd van het ambtenarenapparaat was de Kanselier van Bourgondië, van 1425 tot 1457 Nicolas Rolin. Hij was het typevoorbeeld van de ambtenaar, waarbij opleiding en kunde belangrijker waren dan afkomst.

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen