Oorsprong van de moderne gevangenissen:
- Niet van kerkers of cellen, maar van hospitalen.
- 17de eeuw: hospitalen of werkhuizen ontstonden vanwege afbrokkeling feodalisme.
De boeren konden niet langer meer op hun grond werken en begonnen rond te zwerven.
In deze hospitalen kregen zij eten, maar werden ze verplicht te werken en
te verblijven.
Werkhuizen waren dus plaatsen waar individuen en groepen die buiten de
hospitalen aan hun lot werden overgelaten, geïntegreerd werden.
Bv. zieken, bejaarden, zwakzinnigen en geestesgestoorden.
18-19de eeuw: functionele differentiatie:
Gevangenissen, azielen en hospitalen werden onderscheiden instellingen. (vroeger werden er verschillende mensen opgevangen. Vanaf nu begonnen deze instellingen zich te specialiseren.)
Deze differentiatie staat symbool voor moderniteit.
We gaan het probleem afbakenen, opdelen en behandelen.
Bv. Gevangenissen: mensen opvangen die iets fout hebben gedaan en
ze terug beter maken.
¶ 'Verbeteringsinstellingen'
Opmerking! : link naar concentratiekampen
Deze waren ook zeer gestructureerd, afgesloten en opgedeeld in
verschillende delen
Opbouw van een gevangenis
Bv. Pan Opticon effect, waardoor men alles kon zien.
Dit was een cirkelvormig gebouw met in het midden een plaats voor
bewakers. Zij konden iedereen zien, maar andersom niet.
Dit principe werkt volgens volgende slogan 'zien zonder gezien te worden'.
Het besef dat je voor de volle 100 procent gecontroleerd werd!
Bv. Stuivenberg ziekenhuis
Opvatting moderne mens: opbouw van instellingen waar ze de anderen
kunnen controleren. Bv. ziekenhuizen, internaten, gevangenissen,....
Sociale hervormers verzetten zich tegen de traditionele straffen, en pleitten voor de invoering van de vrijheidsberoving als een uitstekend middel om criminele activiteiten tegen te gaan.
Naarmate de idee van individuele vrijheden de ingang vond en respect voor het individu de grondslag ging vormen van het liberale politieke systeem, werd moord aanzien als het ergste misdrijf.
- Nu worden gevangenissen gezien als plaatsen van heropvoeding.
De criminele worden geoefend in discipline.
De publieke bestraffing verdween en maakte plaats voor discrete straffen. - Krankzinnigheid werd aanzien als een ziekte. (18-19de eeuw)
Vroeger werd het namelijk aanzien als een vorm van zwakzinnigheid of bezetenheid door demonen.
Maar vanaf toen kwam er dus verandering. Het begrip werd
gemedicaliseerd, het was een aangelegenheid toegeëigend door de
medische professie.
Het werd dus aanzien als ziekte en men kon hierdoor mensen niet tegen
hun wil opsluiten. Maar men had nood aan een toestemming van de arts.
Doordat zwakzinnigheid aanschouwt word als een ziekte, kunnen we het
behandelen. Men kreeg de indruk dat men alles kan oplossen.
Denk aan: klimaten kunnen behandelen en controleren.
Opmerking:
Gevangenissen, ziekenhuizen,... vertellen ons veel over de huidige samenleving.
Dit is het gene waar de historische sociologie zich mee bezig houdt.
