Zelfs al proberen we ons van onszelf bewust te worden, dan nog is het moeilijk te weten waarom we ons zus of zo voelen.

We zijn nu eenmaal meer automatische denkers dan we (soms) zouden willen.

Introspectie leidt dus soms tot antwoorden die méér zijn dan dat we objectief weten

Onderzoek Wilson et al

Willen aantonen dat wat mensen over zichzelf denken en de verklaring voor hun gedrag stemt niet overeen met de werkelijkheid

Studenten moesten een dagboek bijhouden over hun eigen gemoed en ook alle gegevens bijhouden over de factoren die wel eens een verklaring voor hun gemoed zou kunnen zijn. Zij dachten bijvoorbeeld dat het aantal uren slaap invloed had op hun stemming.

Het dagboekje zag er ongeveer zo uit:

Gemoed Verklaring 1 verklaring 2 objectieve info

Bij het coderen: factoranalyses doen op de gegevens zodat je objectieve voorspellers hebt van het gemoed en subjectieve voorspellers. De objectieve voorspellers blijken slechter te zijn dan de subjectieve voorspellers.

• We kunnen niet altijd juist verklaren waarom we ons zo voelen

• Waarom menen we soms meer te weten over onszelf dan objectief rechtvaardig? De causale theorieën die we gebruiken om het gedrag van anderen te verklaren, gebruiken we ook voor onszelf.

Causale theorieën= theorieën over de oorzaken van de eigen gevoelens en gedragingen, vaak krijgen we dergelijke theorieën aangereikt via onze cultuur.

Voorbeeld onderzoek Nisbett & Willson

Nisbett & Willson waren aan het overleggen en werden gestoord door een stofzuiger. Dat bracht hen bij de hypothese: lawaai beïnvloedt oordeel, maar komt niet terug in introspectie omdat we er geen causale theorie over hebben. Die gebeurtenis zou het oordeel van de mens beïnvloeden maar ze zien die gebeurtenis over het hoofd als ze hun gedrag proberen te verklaren omdat die niet in hun causale theorieën voorkomt.

DUS ze doen daar een onderzoek naar:

Ze projecteren een documentaire met of zonder lawaai (=O.V.)

De A.V. = de eindbeoordeling van de film, de vraag of het lawaai de appreciatie van de film beïnvloedt

Resultaat: het lawaai had geen effect maar de deelnemers waren er wel van overtuigd dat het lawaai een negatief effect heeft (Wat Wilson en Nisbett dachten maar wat dus niet waar bleek te zijn)

• Fouten bij introspectie:

- Soms denken we dat iets van invloed is, wanneer dat in de realiteit niet zo is

- Soms denken we dat iets geen invloed heeft, terwijl dat wel zo is

• Gevolgen van die fouten:

- Verandering van attitude in functie van die fout

verduisteren tijdelijk de ‘echte’ attitude (evaluatieve beoordeling, negatieve of positieve attitude)

kunnen gevolgen hebben als mensen naar de nieuwe attitude gaan handelen

Attitude heb je over mensen, relaties, producten,… Het is heel automatisch.

Voorbeeld: mensen zich schuldig laten voelen  de kans is groter dat die mensen bv. Deelnemen aan 11.11.11  de persoon op zich is zich daar zelden bewust van.

Dus er zijn veel invloeden bv. Introspectie dat die attitudes kunnen veranderen

1) Je komt iets tegen dat je aandacht op jezelf richt

2) Er ontstaat een toestand van zelfbesef, je denkt over jezelf na

3) Je vergelijkt je huidige gedachten of gedrag met je interne normen of verwachtingen over jezelf. Komen ze overeen?

4) Ja? Alles is inorde. Nee? 2 mogelijkheden

5) Eerste mogelijkheid: verander je gedrag zodat het terug overeenkomt met je eigen normen.

Tweede mogelijkheid: je kunt of wilt je gedrag niet veranderen, je voelt je ellendig en vlucht zo snel mogelijk uit de toestand van zelfbesef