Item gefilterd op datum: mei 2014

Kern -> innerlijke ruimte.

Spirituele zorg is gericht op het herstel of vergroten van de innerlijke ruimte ‘als gemoedstoestand waardoor iemand zich in alle rust en vrijheid kan verhouden tot de emoties die door een situatie worden opgeroepen.’

Zo kunnen levensvragen van alle kanten bekeken worden. Om de innerlijke ruimte bij iemand te kunnen vergroten is het van belang dat de zorgvrager zelf een innerlijke ruimte hebben. Daardoor ontstaat vertrouwen en kan de patiënt met zijn vragen bij de zorgvrager terecht.

Gebaseerd op de stervenskunt (Middeleeuwen)-> er werd nagedacht over een goede dood.

Je moest 5 beproevingen doen voor de duivel, door overgave aan god kon je deze doorstaan.

Leget vertaalde deze uitdagingen in 5spanningsvelden waar iedereen in zijn leven wel eens mee te maken had. In een spanningsveld heb je het gevoel dat je heen en weer getrokken wordt, belangrijk om een balans te vinden.

1. Ik en de ander
2. Doen en laten
3. Vasthouden en loslaten
4. Vergeten en vergeven
5. Geloven en weten.

Zijn model heeft 2 hoofdsecties

1. 7 dimensies in het leven van een mens die van belang zijn voor een goed begrip van de persoon en zijn situatie

• Medisch
• Psychologisch
• Gezinssysteem
• Psychosociaal
• Etnisch en cultureel
• Maatschappelijk
• spiritueel

2. Nadere uitwerking van de zevende dimensie in 7 thema’s-> spirituele dimensie pg 85

• Geloof en zingeving
• Levensdoel en verantwoordelijkheden
• Ervaringen en emoties
• Moed, hoop en groei
• Rituelen en gebruiken
• Relaties en verbanden
• Richtinggevende inspiratiebronnen

Het is een beschrijvend model.

FICA = Faith and belief, Importance, Community and Adress in Care-tool

Kan worden gebruikt op spirituele thema’s te herkennen in patiënten. Bepaalde vragen maken het mogelijk er verder op in te kunnen gaan. Pg84

Ze gaan van een context uit waarbij praten over spirit vanzelfsprekend is, vaak niet het geval. Gevaar
is ook dat er hiermee iets wordt aangehaald, maar er niet verder over gesproken wordt.

Welke mogelijkheden bestaan er om meer aandacht te hebben voor de spirit van de zorgvrager

Het is een existentiële dimensie van het bestaan. De manier waarom we ons verhouden tot dit bestaan. We proberen deze spiritualiteit te begrijpen en onder woorden te brengen.

Religie = bepaalde vorm van spiritualiteit die de mens binnen een persoonlijke relatie tot het transcendente plaats

Godsdienst = het transcendente krijgt een naam (God, Jahweh, Allah)

Je kan dus spiritueel zijn zonder je tot God te moeten verhouden.

Kwetsbaarheid en lijden hangen samen met de menselijke condities, als zorgverlener zal je hiermee om moeten gaan en hierbij zal je dus aandacht moeten hebben over opvattingen, ervaringen, spirit,…

Substantiële benadering -> gaat over de inhoud, zien we nu niet.

We willen niet weten in wat mensen geloven, maar we gaan ervan uit dat ze geloven.

Spiritualiteit is net als lichamelijke, sociale en psychische functies ook een functie. De wijze van functioneren is bij iedereen verschillend en kan anders tot uitdrukking komen. iedereen heeft een spiritueel deel, bij sommige mensen is het misschien wel verbrokkeld, onsamenhangend of onuitgesproken.

4 omschrijvingen van spiritueel functioneren:

1. In de Consensus Conferentie in de VS door Puchalski.

Spiritualiteit is een aspect van menselijkheid dat verwijst naar de wijze waarom de persoon zoekt en zijn mening uit. En de weg dat ze ervaringen opdoen die hen verbind met het moment, zichzelf, anderen, de natuur, en met wat zij betekenisvol vinden.

2. EAPC (European Association for Palliative Care) (had enkele bedenkingen bij de vorige def.)

Spiritualiteit is de dynamische dimentie van het menselijk leven die verband houdt met de wijze waarom personen betekenis, doel en transcendentie ervaren, tot uitdrukking brengen en/of zoeken en de wijze waarom zij in verbinding staan met het moment, zichzelf, anderen, de natuur en met wat zij betekenisvol vinden.

3. Chris Mayers:

Spiritualiteit bevat een zoektocht naar de mening of betekenis van het leven, een zoektocht naar activiteiten die mening geven of betekenis aan iemands leven, een zoektocht naar een integratie van gedachten, lichaam en spirit. Een geloof in god of een andere hogere kracht.

En een gevoel van verbinding tot die kracht, tot anderen, tot de natuur. Dit persoonlijk geloof geeft vorm aan iemands perspectief op de wereld.

4. CMOP (Canadion Model of Occupational Performance)

Spiriualiteit is een doordringende levenskracht, een manifestatie van een hoger zelf, een bron van de wil en zelfbesluit en een gevoel van zingeving, doel en verbintenis dat mensen ervaren in de context van hun omgeving.

Vergelijking van de 2 vetgedrukte definities -< gelijkenis = Mensen zoeken betekenis, doelen en hoe deze in verbinding staan met de omgeving. Het is dynamisch

Zorgverleners kunnen geraakt zijn door de zorgvraag, dit geraakt zijn geeft een drijfveer om een zo goed mogelijke zorg te verlenen op alle domeinen.

Een holistische benadering van de patiënt staat centraal. Eigen aan de holistische benadering is de aandacht voor het onzichtbare of de mogelijke invloed van spiritualiteit op de andere dimensies. Spiritualiteit is dus sterk verbonden met het dagelijkse leven.

Zowel katholieken als andere geloven kunnen zich hier maximaal ontplooien. Ontvankelijkheid en openheid voor wat anders is. ten midden van deze pluraliteit is men opzoek naar het christen zijn. en vanuit het christen zijn leeft men in de pluraliteit. Door de dialoog leren ze zichzelf beter kennen en komen ze in combinatie met andere geloven tot volle ontplooiing.

Men stelt zich zeer sociaal, betrokken en solidair op. Er is een rijke en zichtbare diversiteit. Men tont
aandacht en interesse voor elkaars verschillen. Weinig betrokkenheid op de katholieke grondslag. Ze
hebben aandacht voor alle visies, zonder voorkeur voor een bepaald perspectief.

Omgang tussen individuen is vrijblijvend. Aandacht voor katholiek verhaal is verwaterd. Geen andacht voor levensbeschouwing. Zorginstelling is neutraal. Beperkt zich enkel tot het geven van zorg en beschouwt aandacht voor diversiteit niet als een zorgvraag. Iedereen mag doen wat die wilt. Gevaar is een cultuur van vrijblijvendheid, onbetrokkenheid en onverschilligheid