Het beslissingsproces wordt beïnvloed door 5 factoren:
1. Gevolgde proces (rationeel, intuïtief, beperkt rationeel)
2. Omstandigheden van het proces (zekerheid, risicovol, onzeker)
3. Type probleem (goed gestructureerd/ geprogrammeerd, slecht / niet-geprogrammeerd)
4. Eigen stijl van beslissingen nemen (soorten stijl)
5. Beslissing (beste alternatief kiezen, implementatie, evaluatie)
1. Overmoed
Een onrealistisch positieve kijk hebben op jezelf en prestaties
2. Onmiddellijke voldoening
Kiezen van alternatieven die onmiddellijke beloningen opleveren en onmiddellijke kosten vermijden
3. Verankering
Fixatie op aanvankelijke informatie en negeren van daaropvolgende informatie
4. Selectieve waarneming
Gebeurtenissen selectief organiseren en interpreteren op basis van vooringenomen percepties
5. Bevestiging
Zoeken van informatie die je keuzes in het verleden bevestigen en negeren van informatie die vroegere oordelen tegenspreekt
6. Kaderen
Kiezen en benadrukken van bepaalde aspecten van een situatie en andere aspecten negeren
7. Beschikbaarheid
Vermindering van het objectieve vermogen door alleen de recentste gebeurtenissen te herinneren
8. Representatief
Maken van analogieën en zien van gelijke situaties waar die er niet zijn
9. Willekeur
Betekenis geven aan willekeurige voorvallen
10. Sunk costs
Vergeten dat huidige keuzes het verleden niet kunnen corrigeren en alleen toekomstige gevolgen hebben
11. Self-serving bias
Snel met de eer gaan strijken en externe factoren de schuld geven bij mislukkingen
12. Terugblikken
De neiging van beslissers om valselijk te geloven dat ze de uitkomst van een gebeurtenis juist hebben voorspeld nadat die uitkomst bekend is geworden
1. Voorschrijvende stijl
Beslissen op basis van minimale hoeveelheid informatie en beoordeling van een beperkt
aantal alternatieven
2. Analytische stijl
Voorzichtig en kunnen omgaan met ongewone situaties
3. Conceptuele stijl
Bekijken het plaatje als geheel en beoordelen van vele verschillende alternatieven
4. Gedragsmatige stijl
Kunnen goed met anderen samenwerken, conflictvermijdend en staat open voor suggesties
van anderen
1. Maximax
De keuze van de optimistische manager die uitgaat van een optimistisch scenario.
2. Minimax
De keuze van de pessimistische manager die uitgaan van een negatief scenario.
1. Zekere situatie
Een situatie waarin de manager een goede beslissing kan nemen, omdat de gevolgen van elke keuze bekend zijn.
2. Risicovolle situatie
Een situatie waarin een manager een inschatting kan maken van alternatieven of uitkomsten.
3. Onzekere situatie
Een situatie waarin de beslisser geen zekerheid heeft over mogelijke uitkomsten en geen schatting kan maken.
Een onderbewust proces van beslissingen nemen, op basis van eerdere ervaringen en beoordelingen
- Cognitieve beslissingen
Managers nemen beslissingen onder behoud van vaardigheden, kennis en training
- Beslissingen onder behoud van emoties
managers nemen beslissingen onder behoud van gevoelens of emoties
- Beslissingen onder behoud van ervaringen
Managers nemen beslissingen onder behoud van eerdere ervaringen
- Beslissingen onder behoud van waarden en ethiek
Managers nemen beslissingen onder behoud van ethiek en culturele waarden en normen
- Onderbewuste mentale verwerking
Managers gebruiken informatie uit hun onderbewustzijn
Managers handelen rationeel, maar binnen de grenzen van een beslissingsproces dat beperkt wordt doen de mogelijkheden van iemand om informatie te verwerken
Aannames
Invloed op beslissingen
- Een puur rationele beslissing is volledig objectief en consequent
- Formuleert het probleem zorgvuldig en identificeert elk geschikt alternatief
- Heeft een helder en specifiek doel voor ogen
- Kiest een alternatief dat de kans op het bereiken van het doel zo groot mogelijk maakt,
met de economische belangen van het bedrijf als uitgangspunt en niet zijn of haat eigen
belang.
1. Stap 1: identificatie van heet probleem
- Bepaald probleem (tegenstrijdigheid tussen de bestaande en de gewenste situatie)
- Huidige situatie vergelijken met de gewenste situatie
- Bepaalde duur om iets te doen
- Beschikken over de autoriteit, middelen, informatie of andere middelen
2. Stap 2: identificatie van de beslissingscriteria
- Criteria die bepalen wat relevant is voor een bepaalde beslissing
- Prijs, gewicht, jaren garantie, … hebben daarop invloed
3. Stap 3: Afweging van de criteria
Een eenvoudige manier is om het belangrijke criterium 10 dagen te geven en de overige
criteria hieraan af te wegen
4. Stap 4: opsomming van alternatieven
Geschikte alternatieven voor het probleem opstellen
5. Stap 5: analyse van de alternatieven
De voor- en nadelen van elk alternatief opschrijven
6. Stap 6: een alternatief kiezen
Alternatief kiezen die in stap 5 hoogste score heeft
7. Stap 7: implementatie van keuze
Overbrengen van de beslissing aan diegenen die te maken hebben met de gevolgen van de
beslissing, en zo hun inzet en ondersteuning te krijgen
8. Stap 8: evaluatie van de effectiviteit bevordering van de consequenties van de beslissing
