Menu

Edmund Husserl

Basisprincipe

- ‘Intentionaliteit’ van Franz Brento ; het op het object gericht zijn van de geest

- om de door ons bekeken werkelijkheid te vatten: van alle voor-oordelen ontdoen

-> reduceren van ons denken tot het object; ‘fenomenologische reductie’

Wat zie ik eigenlijk?

- wat we zien is een verschijnsel (fenomeen) ; er bestaan alleen maar fenomenen

- dat fenomeen dat we waarnemen verschijnt in mijn bewustzijn maar is meer dan datgeen wat in mijn bewustzijn verschijnt

--> vanuit het bewustzijn tot de dingen zelf gaan

 daarom is volgens Husserl de fenomenologie de eerste wetenschap, de basis

 nieuwe houding en wijze van ‘kijk’ die nt vanzelfsprekend is ; rijkend en verruimend

openstaan voor de werkelijkheid die door de beslommering en de ideologieën van het dagelijkse leven erg moeilijk gemaakt wordt.

Lees meer...

Soren Kierkegaard

anti-beweging op monumentale systeem v Hegel + voorloper existentialisme

Marx-idee v concrete mens en individu centraal, maar geïsoleerd

Enteneller

- voor Kierkegaard was leven en denken één; zijn leven had een grote invloed op zijn denken

- vertrekpunt: nadenken over de situatie vd mens en wereld -> conclusie wereld is zinloos

-> angst en wanhoop

Hoe uit diepe en reële angst komen?

- Niet op uiterlijkheden (esthetische, Shopenhauer) te gooien-> verveling -> diepere wanhop

- Niet door zuivere menselijke innerlijkheid (ethische) -> hoger niveau maar verlost mens nt

- 1 optie: opgeven v zichzelf aan God (religieuze)

-> bereiken via het inzicht id zinloosheid vd wereld (opm: geen godsvewijs)

-> mens is voor eigen leven verantwoordelijk en moet christelijke levenswaarden ontdekken

Kierkegaard vs Marx:

- beide mens centraal en keren ze zich tegen Hegel

- individu op zich <- -> deel v sociaalhistorisch bestel

- overgave aan een persoonlijke God <- -> bevrijding door revolutionaire verandering

Naast rationalistische, idealistische filosofie (enkel verstand)

-> kleinere stroming -> verstand + gevoel + intuïtie + …

Augustinus: - grote plaats aan persoonlijke bewustzijn; kenniskracht vd liefde

- verdrongen door aristotelisme v Thomas v Aquino

Blaise Pascal: - zag beperkingen v wiskunde en rationalisme -> meer om ‘de vrede vd ziel’ te bereiken

- overgave aan de Openbaring en Gods genade

- rol vh gevoel

fenomenologie (nieuwsoortig denken, leer van de verschijnselen); onderscheid tss

- fenomenologie v Kant: ‘de leer van de verschijnselen vd dingen’ tov niet te vatten Ding-an-sich

- fenomenologie v Hegel: ‘verschijnen vd geest’

- moderene fenomenologie (Husserl)

Lees meer...

Arthur Shopenhauer

anti-beweging op absolute optimisme v Hegel

Die Welt als Wille und Vorstellung

- de wereld an sich (op zichzelf) <- -> de wereld voor mij is Vorstellung (representatie,schijn)

- de werkelijkheid is een blinde kracht, de Wil; almachting, onstuitbaar, gn oorzaak of kennis

- dr principe van de individuatie werkt die deze Wil in ons als vernietigende ‘wil tot leven’

-> leidt onheroeplijk tot zelfvernietiging

-> op een helling rennen en niet meer kunnen stoppen, beneden wacht de afgrond

- ‘poppenkast’

 dit inzicht is onontkoombaar, enkel vertragen en af doen zwakken

- kunst ; pijnstillend middel (cfr. waterval)

- godsdienst ; boeften beperken, verwachtingen kleiner

-> negatie vd levenswil dr boeddhistische ascese, ‘het Nirvana’

Lees meer...

Karl Marx

Situering - linkse hegeliaan, richtte internationale arbeidervereniging op > ‘socialisme’

- geloofde dat filosofie de wereld moest interpreteren én veranderen

Kritiek op Feuerbach ; akkoord met illusie vd godsdienst, maar …

- ‘de universele mens’ = abstractie, kijken naar levende mensen door geschiedenis

= historisch materialisme

- dialectische methode nt zomaar verwerpen; net van belang om nieuwe materialistische theorie te ontwikkelen

- godsdienst = ‘opium vh volk’ -> gehoorzaamheid, volgzaamheid dr machthebbers

-> uitweg uit menselijke ellende; enig ‘zin-zicht’

-> men wint niets door de godsdienst als zin-zicht te verwerpen, tenzij tergelijkertijd

inzicht in ware oorzaken én middelen

Kritiek op burgerlijke revolutie ; relativeert idee ‘Vrijheid, Gelijkheid, Broederlijkheid’

- Vrijheid die burgerij vrijer maakte; geen effect op arbeiders

-> vrij om voor hongerloon te werken in onmenselijke voorwaaren?!

- Gelijkheid ; formele gelijkheid die feitelijke ongelijkheid verborg

-> gelijke kansen? ‘de wet verbiedt arm en rijk onder bruggen te slapen’

- Broederlijkheid ; blijft hierdoor ook niet meer veel van over

 indien ernstig nemen, ook omstandigheden scheppen waarin realiteit kan worden

De ontwikkeling van de mensheid ; # belangerijke stappen

- idee: mens pas ‘mens’: bewust en vrij gaat produceren mbv arbeid

-> plannen, ontwerpen, veranderen, ontwikkelen mbv technologie

- eerste fase: werken om leden vd stam in leven te houden; gn tijd cultuur,wetenschap

= primitieve communisme (weinig verschil dieren; geen klassen)

- dr ontwikkeling technologie -> meer dn voor direct gebruik ; meerproductie

- hierdoor beter planning en arbeidsdeling

- door ruil met andere stammen: handel

- door die handel: # vrijstellen voor studie, cultuur, wetenschap, … en filosofie

-> dit proces verloopt anders in elke stam
-> westerse klassenmaatschappij: slaven - feodalisme – kapitalistisme

Marx stelt een alternatief voor; democratische, socialistische maatschappij

- 2 pijlers: democratie (politiek én economisch) en socialistisatie

- afschaffing privébezit noodzakelijk

 dit zal de heersende klasse niet zonder meer aanvaarden; verschillende overgangsvormen

democratisch-legaal vs revolutionair

Aliënatie is voor hem: - de planning werd de meeste arbeiders ontnomen

- het product dat ze maken hoort hun niet toe

- het loon dat ze verdienen is maar een klen deel v winst (meerwaarde)

- talenten die ze bezaten, verdwijnt door fabrieksarbeid

Hiernaast staat een dubbele reïficatie (Verdinglichung)

- vroeger was een werktuig een aanhangsel vd mens nu zijn wij aanhangsels vd machine

-> ipv mensen staan dingen meer centraal

- hetzelfde geldt voor ruilmiddelen: geld leidt bijna een eigen leven en bepaalt leven,status, …

Samengevat - ideeën alleen veranderen de wereld niet

- filosofie is een theorie die inzicht verschaft omtrent concrete mensen die hun over hun reële toestand

informeert

- de bevrijding van de arbeidersklasse kan alleen het werk zijn vd arbeiderskl.

-> niet de taak vd filosofen

Kritiek - verwijten van kerk, adel en burgerij omdat hij aanviel op de bestaande orde

- traditionele filosofen odmat hij economie, sociologie en politek erbij betrok

- # progressieve denkers verweten hem zijn optimisme, waarom dat wel beter?

- anarchisten geloofden niet in rol van de partij vn Marx

- andere socialisten verwierpen dialectiek: feodale tijd (T) – kapitalisme (A) – socialisme (S)

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen