Menu

De bijdrage van George Herbert Mead

Sociaal behaviorisme: gaan ervan uit dat gedrag uitgaat van het individu. Als een individu zich gedraagt is hij nooit alleen. Gedrag wordt opgewekt door sociale context. Het gedrag is sociaal.
Sociaal → gedrag
Mead wordt beschouwd als de grondlegger van het symbolisch interactionisme. Maar het symbolisch interactionisme is voortgekomen uit één mogelijke interpretatie, die echter niet de hele Mead bevat.

Belangrijkste werk: Mind, Self and Society: ideeën van o.m. James, Dewey, Cooley, Watson en Darwin. Mead ontwikkelt belangrijkste begrippen in een poging om verder te gaan dan Darwin en Cooley. Hij deelt hun pragmatische uitgangspunten. Mind (denken), Self (zelfbewustzijn) en Society (maatschapij) zijn aspecten van het handelen: komen voort uit het sociale proces (uit interactieprocessen tussen mensen).

Niet de op prikkels reagerende enkeling maar de symbolische interactie tussen twee of meerdere individuen staat centraal. Hij verklaart alle hogere vormen van bewustzijn vanuit dit interactief gedrag (behavioristisch).

Behavioristen waren sceptisch als het gaat over bewustzijn. Geen wetenschappelijk object want we kunnen dat niet bestuderen. Maar Mead: bewustzijn is ook aspect van handelen!

Lees meer...

Dewey: ‘betekenisvolle interactie’

De interactie tussen mensen ≠ interactie tussen dieren
Want: mens is in staat om de betekenis die iets voor hem heeft met andere mensen te delen.
Dus: een interactie wordt nu een betekenisvolle, zinvolle interactie = communicatie.
Betekenissen worden intersubjectief gedeeld: zij worden symbolen. Dus: wat menselijke interactie onderscheidt van de dierlijke is dat het een symbolische interactie is.
Vb. Honden: waf ↔ waf
Mensen: woorden vb. stoel: iedereen denkt aan hetzelfde.

Maar: de overgang van dierlijke naar menselijke symbolische interactie is nog tamelijk mysterieus. Hoe kan de ene mens de andere duidelijk maken welke betekenis een ding of een gedrag voor hem heeft? Waardoor kunnen de handelingskaders van mensen versmelten tot een gemeenschappelijk handelingskader? -> MEAD

Lees meer...

C.H. Cooley: ‘looking-glass self’

James stelde het ‘self’ voor al seen proces. Cooley benadrukt dat niet eender welke activiteiten het ‘self’ bepalen. Want indien dit zo was, zouden ook dieren een identiteit verwerven.
Een identiteit, een ‘self’, komt volgens hem tot stand in de communicatie die mensen met elkaar aangaan (sociaal proces). De tekens die mensen elkaar toezender zijn geen gewone prikkels, ze interpreteren tekens! Ze plaatsen zich op het standpunt van de ander. Mensen bekijken zichzelf constant in de spiegel van een ander: hoe zie ik eruit in de ogen van de anderen en hoe beoordelen zij mij? Reacties en houdingen van anderen zijn bepalend voor ID!
Zelfgevoel resulteert uit verinwendiging van de houding van anderen: trots, schaamte, onzekerheid is dus secundair.
Interactie→Houdingen, reacties van anderen verinwendigen→schaamte, trots

Dit proces van identiteitsvorming: ‘looking-glass self’ (‘instellingsovername’ en ‘internalisatie’ Mead)

Lees meer...

William James: de pragmatische waarheid

Het pragmatisme is een filosofie van het nuttige, praktische handelen. Wat is waarheid? Om de betekenis van een idee te kennen, moeten we nagaan welke consequenties die heeft voor ons handelen. Ideeën die geen gevolgen hebben voor ons handelen betekenen letterlijk niks. Dus: waarheid is datgene wat een idee in het handelen oplevert. Waar is ‘wat werkt’ (je moet er iets mee kunnen aanvangen), dus geen absolute, eeuwige grootheid. Vb. Bestaat God? James ‘wanneer aanname dat God bestaat een zinvolle consequentie heeft in je leven, dan wel.’
Dus: de mens maakt voortdurend de werkelijkheid. Er is geen objectieve, ware wereld die voorgoed vastligt. Er zijn alleen handelende mensen die hun wereld voortdurend ‘waar maken’. Hij zegt dat er een vals onderscheid is tussen subject en object. Subject: self, denkend, bewustzijn en Object: dingen, wereld. James zet dat die twee dingen in elkaar lopen, het zijn geen twee aparte dingen. De dingen hebben geen wezen want dingen rusten niet. Er is alleen maar actie, beweging, proces.

Er is enkel een pragmatische waarheid, deze verschilt van persoon tot persoon en samenleving tot samenleving. Vb. Bijgeloof van een Afrikaan in katten: enkel in Afrika, niet in België

Het bewustzijn kan ook geen vast gegeven zijn aangezien de wereld van de objecten niets anders is dan een handelingsproces. ‘Het’ bewustzijn bestaat niet, er is alleen één lange bewustzijnsstroom. De identiteit van het subject is dat wat hij ‘het zijne’ kan noemen: zijn lichaam, vrienden, vrouw, werk, reputatie, enz. dit verandert constant als gevolg van de handelingen die men stelt (verhuizen, relaties, …) of als gevolg van dingen die iemand overkomen (iemand sterft) Subjecten zijn wie ze zijn, door de activiteiten die ze ondernemen. Dus: ook identiteit is procesmatig: wie of wat je bent ligt niet vast. Vb. indien je op je 2jaar ontvoerd werd naar een ander continent dan had je nu anders geweest.

Lees meer...
Abonneren op deze RSS feed

Advies nodig?

Vraag dan nu een gratis en vrijblijvende scan aan voor uw website.
Wij voeren een uitgebreide scan en stellen een SEO-rapport op met aanbevelingen
voor het verbeteren van de vindbaarheid en de conversie van uw website.

Scan aanvragen