Wetenschap

- Had getoond heel destructief te kunnen zijn (Hiroshima)

- Angst voor een allesverwoestende atoombom

• ^§ Cesuur in de geschiedenis
• ^§ Mogelijkheid de gehele planeet te vernietigen

Verschillen in organisatie

- SU: communisme (nadeel: geen politieke of economische vrijheid)

- VS: kapitalisme (nadeel: economische crises en hun effecten op de arbeiders)

VN

- 1945° Verenigde Naties

- Doel:

• ^§ Vrede bewaren
• ^§ Veiligheid garanderen

- Verdeeld in 2 organen:

• ^§ Algemene Vergadering

 “alle” landen, ook de as-mogendheden (!) (verschil met de volkenbond na WOI)

• ^§ Veiligheidsraad

 5 grootmachten (VSA, GB, Frankrijk, SU, nationalistisch China) PERMANENT + VETO

 10 wisselende landen

- Slaagt er echter niet in VSA en SU te verzoenen

- 1948: aanvaarding “Universele verklaring van de rechten van de mens”

De Koude Oorlog: Oorzaken en Aard

- Na WOII

• ^§ VSA: sterker dan ooit
• ^§ SU: heel sterk leger (rode leger)

- Perceptie-probleem (!)

• ^§ VSA (president Truman):

 denkt dat SU uit is op een globale communistische expansie

DUS:

 °containment policy (om dit te voorkomen)

• ^§ SU

 voelt zich ingesloten door “kapitalistische vijanden”

DUS:

 hervormt Oost-Europa (bevrijd door het Rode Leger) tot communistische buffer

 ° Ijzeren Gordijn (buffer) (splitst Europa in West en Oost)

- De perceptie-problemen worden gevoed door aanwezigheid van nucleaire wapens

- De VSA stelt voor een internationaal orgaan op te richten dat toeziet op gebruik van nucleaire energie (“Atoomagentschap”)

• ^§ Deze organisatie zou overal ter wereld kunnen controleren en maatregelen treffen

 los van het veto-recht in de VN Veiligheidsraad

• ^§ SU wil echter geen buitenlandse inmenging
• ^§ Gebruikt hun veto-recht om de plannen af te blazen

- ° Nucleaire wedrace

• ^§ Veel spionage

 ° CIA (Central Intelligence Agency)

 ° Cominform (vernieuwde Derde Internationale)

- Truman Doctrine

• ^§ VSA helpt alle staten die manu militari door communistische rebellen of de SU worden bedreigd

- Tegen 1948 heerste er een gevoel van permanente bedreiging aan beide kanten

Duitsland: Berlijnse blokkade en de luchtbrug (1948 – 1949)

- Yalta en Potsdam

• ^§ Duitsland werd opgedeeld in 4 invloedszones (VSA, GB, Frankrijk, SU)
• ^§ Tijdelijk

- Er kwam echter geen akkoord over de opheffing van de bezettingszones

• ^§ VSA en GB wilden snelle opheffing

 pro economische heropleving van Duitsland (als hefboom voor Europa)

 want bang voor communistisch succes bij economische malaise

• ^§ SU wilde de invloedszone behouden

 herstelbetalingen afdwingen

- 1947: VSA, GB & Frankrijk voegen hun invloedszones samen

• ^§ Doelen op een federale republiek
• ^§ Voeren Duitse Mark in

 inflatie tegengaan + economische heropleving

- SU ziet dit als een schending van de vredesverdragen en dus een casus belli

• ^§ Blokkeert alle wegen van het Westen naar Berlijn

- Westelijke zone opent een luchtbrug

• ^§ Alles werd ingevoerd via luchtvaart (voedsel, materiaal, …)

- 1949: SU heft de blokkade op

- Aan beide zijden van Duitsland wordt een bewind gesticht

• ^§ Bondsrepubliek Duitsland (Westen)
• ^§ Duitse Democratische Republiek (Oosten)

- Dit betekende de effectieve scheiding van Duitsland

- Atlantische Handvest (Roosevelt en Churchill)

 symboliseert de geest van de 14-punten van Wilson

Soevereiniteit en zelfbestuur wordt heringesteld

- Teheran (tijden de oorlog)

 de naoorlogse bezetting + de demilitarisatie van ND

 plannen voor een naoorlogse internationale organisatie

 bediscussiëren van een strategie om de oorlog te winnen

- Yalta (Dicht bij de overwinning)

 bereikte akkoorden over Polen, O-Euro de toekomst van DL en de VN

 Polen en O-Euro = moeilijkste kwestie

 Stalin zet stappen naar een ‘vriendelijke’ regering in Polen  tov de SU

 Roosevelt en Churchill: behalen enkele beloftes van Stalin over de gebieden die hij controlleerd

 zo moeten er in de bevrijde staten provinciale regeringen komen

 Het aanvaarden van enkele territoriale veranderingen

 Bij Duitse bezetting  4 zones

 reparatiekosten: naar landen die de grootste last en opoffering hebben ondergaan

 VN: een naoorlogse internationale organisatie

- Potsdam (Truman, Attlee en Stalin)

 naar bovenkomen van conflicten  toch hoop om harmonieuze relaties te installeren

 akkoorden over naoorlogse DL: demilitarisatie, denazificatie en ontwapening

 geen vredesverdag met DL  wordt voor jaren verdeeld in bezettingszones

Plannen en voorbereidingen

- Verenigde Naties  leden: geen afzonderlijke vredesverdragen sluiten

 De vorming van een grote alliantie tegen de asmogendheden  met gemeenschappelijke strategie

- In de Stille oceaan: ‘island hopping’

- Op Europees continent: Stalin vraagt voor het openen van een 2^e front

 wachten op de komst van de VSA (nog enkele voorbereidingen)

De ommekeer, 1942-1943: Stalingrad, Noord Afrika, Sicilië

- Noord Afrika  generaal De Gaulle gaat vijanden opzij duwen

 Afrika: vrij van asmogendheden  De middellandse zee was open

- Stalingrad: Rode leger  steeds goede defensie  grote tegenaanval

 verlaten van defensieve positie in de oorlog!

- In Europa: nieuwe hoop  Het veroveren van Sicilië

 Italië: val van het fascistische regime

Het geallieerde eindoffensief, 1944-1945

- D-Day: 6 juni 1944  landing in Normandië

 Verzetbewegingen komen boven water  snellere overwinning op ND dan men had gedacht

- Oostfront: opmars van het Rode leger

 start van de laatste tocht naar ND

 Hitler brengt troepen van het Westerse terug naar ND voor het beschermen van grondgebied.

 gebaar naar de SU toe: mogen Berlijn innemen  capitulatie van DL

De laatste fase van de oorlog in de Pacific

- Opmars van de VS in de Pacific richting Japan

 het lanceren van een luchtoffensief op Japan  klaar voor een volle invasie

- Het laten vallen van een eerste atoombom (Hiroshima)

 2 dagen later: oorlogsverklaring van SU  inval in Mantsjoerije

 Het laten vallen van 2^e atoombom in Nagasaki  waarschuwing voor SU

- Capitulatie van Japan  een bezettingsleger van VS

Nazi Europa, 1931-1940: Polen en de val van Frankrijk

- Aanvallen van Polen tot de Kurzonlinie

 erna aanval door Stalin (pact)  verdeling van Polen

- Winteroorlog rond Finland  wordt het rustig

lijkt erop dat oorlog zal voorbij waaien  Drôle de Guerre

- Enkele invallen van Hitler: Denemarken, Noorwegen, België en NL

- Capitulatie van Frankrijk  verdelen in 2 grote zones: bezet en onbezet

 officieel staatshoofd = Pétain  moet meewerken met Hitler

 Ernaast: Vichyregime = 3^e Franse Republiek De Gaulle: samenwerken met GB

- Ook Mussolini = expansief

Battle of Britain and American Aid

- Europa: enkel GB houdt stand

- Na capitulatie Frankrijk: Hitler doen van vredesvoorstel  in GB: Churchill

 Hitler: veiligstellen westflank om over te gaan tot expansie in O-Euro

 De Deal =  GB vrije baan in de kolonies

 ND vrije baan op het continent

 Churchill weigert  Hitler: opstarten luchtoorlog  gewonnen door RAF (GB)

 ND kan GB niet verslaan  periode van rust in het Westen

- VSA: verdeelde opinies   Isolatie: vanaf overtuigd dat VSA geen ≠ kan maken

 Interventie: zenden van hulp naar Europa (Roosevelt)

Invasie SU: het Russische front, 1941-1942

- Concentratie op het Oosten

 sluiten bondgenootschappen met enkele O-Euro landen

- Operatie Barbarosa = inval in Rusland

 Stalin is verrast  Hitler kan diep doordringen

1942: jaar van geallieerde tegenslagen

- Noord-Afrika: ook hier wordt de strijd aangegaan

 Italië  Egypte

 Duitse steun: Generaal Rommel  succes

- Expansie in Afrika, in het Oosten, in Azië

 Azië: Japan valt Amerikaanse vloot aan  Pearl Harbor

 oorlogsverklaring van Amerika aan Japan

 Asmogendheden zijn overal aan de winst  stopt dan

 zitten op toppunt van expansie

 WOII = oorlog van materialen  GB, VSA, SU: grote capaciteit