Tussen 1500 en 1900 ontwikkelden Europa, China, Rusland en de Islamitische wereld zich. Ook kwamen onafhankelijke beschavingen tot stand in Amerika en op de Japanse eilanden. Er was nu een sterk maritiem aspect: Moslims voeren over de Mediterrane zeeën, China over de zuidelijke en Europa over Atlantische Oceaan. Europese verbetering in scheepsbouw en Chinese stuurkunst en uitvingen van het buskruit droegen hieraan bij. Europeanen werden superieur. Met religieuze en commerciële motieven werden Amerika en Azië door Europa geopend voor handel en verovering. Russen en Chinezen vergrootten hun invloed in Centraal-Azië en de Moslims breidden hun rijk uit van het Nabije Oosten tot India. Religieuze idealen werden vermengd met rivaliserende religies en seculiere ideologieën. Europees geloof maakte met politieke en industriële revoluties een grote impact.

Na jaren van verval kwamen er nieuwe beschavingen tot stand, en ook economische heropleving binnenlands en ook enigszins internationaal. Dit gebeurde vooral in West- Europa, Rusland, het Midden-Oosten en Zuid-China. Landbouw werd verbeterd en productie werd als vanouds opgestart. Chinezen en West-Europeanen waren vooral succesvol, door handel te starten met de Arabieren als tussenpersonen. Ook al waren politieke systemen door geografie en traditie verschillend, het gemeenschappelijke patroon was dat verkregen religieuze autoriteit samenging met politieke autoriteit, de vooraanstaande economische drive ondersteunend. Steden floreerden in handel en productie en kregen vaak autonomie. Mongoolse invallen leidden tot een omvangrijke samenwerking tussen Rusland, de Islamitische wereld en China. Het nam echter ook de pest met zich mee, wat voorspoed tegenhield.