Stakingen om erkenning als gesprekspartner af te dwingen
> Maar WG wilden enkel met WN onderhandelen, geen externe organisatie
Regering steunde syndicale erkenning + paritair comité (#WG = #WN)
> Recht op staken
Tussen 1919-1921 = Belgische samenleving gedemocratiseerd
Arbeidsbewegingen verwierven institutionele erkenning
Coalitieregeringen nodig om eisen van de arbeiders in te willigen
In 1921 werd de wet op de achturendag en de 48 urenweek van kracht
De eis voor de sociale bescherming viel in de tijd samen met de eis voor het algemeen stemrecht
Katholieke partij (1884) = Beschouwde socialisme als gevaar en roept op tot samenwerkingsklassen, liefst geen vakbonden zowel moeten ze streven naar verzoening met de andere partij
Algemeen Christelijke vakbond (ACV – 1912)
Boerenbond = Droegen bij tot de modernisering van de landbouw, door het aanprijzen van nieuwe teeltechnieken, het gebruik van kunstmest, het inrichten van veeverzekeringen, …
Socialisten | Katholieken |
Nadruk leggen op de rol van de staat | Inbreng benadrukken van sociale organisaties
Waren aan de macht tussen 1884-1914 en drukken in grote mate een stempel op de sociale politiek |
Gesubsidieerde vrijheid = De rol van de staat beperkte zich tot het subsidiëren van initiatieven
Ziekteverzekering was niet verplicht en door de staat georganiseerd
Mutualiteiten met ziekteverzekering gesubsidieerd, andere mutualiteiten lokaal georganiseerd
Groeiende rol overheid niet enkel het werk van de nationale staat maar ook van de steden
Ongevallenverzekering
Socialisten
Tegen het economische liberalisme en het opkomende kapitalisme
Voor vormen van gemeenschappelijk eigendom
Voor sociale wetgeving en sociale verzekering
Belgische Werkliedenpartij (BWP - 1885) = Ze hadden de ambitie om de hele Belgische arbeidsklasse te organiseren en voor hun belangen op te komen
Centrale eis = De verovering van het algemeen enkelvoudig mannenstemrecht
Meervoudig stemrecht (1893) = Elke man had één stem , wie diploma’s had of vermogend was kreeg extra stemmen
Vakbonden
Eerste sociale wetten ingevoerd ter bescherming van het loon 1887
> Trucksysteem en verplichte winkelnering werden verboden
Trucksysteem = Een deel van het loon werd in natura uitbetaald
Verplichte winkelnering = De arbeiders werden verplicht een deel van het loon te consumeren in handelszaken gedreven door de werkgever
Geen rechtstreekse interventie in de loonvorming > Blijven onderworpen aan vraag/aanbod
Comité Central du Travail Industriel (CCI – 1895) = Had de ambitie om alle werkgevers te organiseren en hun positie te verdedigen tegenover de staat en de vakbonden
> Opgericht door ondernemers
Gevolgen van de crisis van het kapitalisme (1870)
Industriële ontwikkeling leidde tot het uitbreiden van bedrijven. De financiële groepen (Société Générale en Solvay) zochten naar nieuwe expansiemogelijkheden oer heel de wereld
Internationalisering van de economie = Werd mogelijk gemaakt door een monetaire eenmakingproces van de wereld, waarvan de goudstandaard het instrument was en de Nationale banken de agenten waren
> Prijsstabiliteit en het behoud van de waarde van de munt stonden centraal
Economisch evenwicht = Werd bereikt door de prijzen aan te passen aan de conjunctuur, die meer en meer internationaal bepaald werd
België = Kleine en open economie die vooral van de uitvoer leefde
Gevolgen van dit stelsel
Economisch liberalisme = Katholieken en liberalen stonden lijnrecht tegenover elkaar in levens-beschouwelijke kwesties, maar over de noodzaak van een liberaal economisch beleid waren ze het niet eens
Grote staking (1886) = Een reactie op de sociale ellende die het gevolg was van de economische crisis
Sociale kwestie = De sociale problemen weren gepolitiseerd door de socialistische arbeidsbeweging
= Bestrijkt een groot deel van de negentiende eeuw, maar heeft wortels in de achttiende eeuw
Vrije markt = Kwam niet spontaan tot stand, maar werd gemaakt door reeks politieke ingrepen
Maakbaarheid = De staat creëert aantal instituties en infrastructuren die de basis vormen van de economische ontwikkeling
Voorwaarde van de vrije markt = Goederen moeten kunnen circuleren over grote afstanden
> Nood aan verkeersinfrastructuur (Spoornetwerk 1835 en bootverbinding)
Inbreng van de staat
Société Générale = Speelde een sleutelrol in de eerste IR en hielp nieuwe machthebbers aan financiële middelen. In ruil daarvoor mocht de Société Générale optreden al staatskassier en bankbiljetten uitgeven
> Koning Willem I- Algemene maatschappij ter bevordering van de volksvlijt
Probleem? De Société Générale investeerde het spaargeld van de spaarders. Wanneer de spaarders hun geld terug wouden hebben, kon de bank niet terug betalen
> De staat heeft twee maar ingegrepen
Banque de Belgique = Concurrent van de Société Générale
Nationale bank van België (1850) = Is voortaan de enige die bankbiljetten kan uitgeven
Doel van publieke spaarkas = Als tegengewicht voor de grote financiële groepen, om het hele land te bestrijken, ‘slapend geld’ ophalen en openbare initiatieven te financieren
Decreten d’Allarde en Le Chapelier (1791) = Een van de maatregelen van de Franse Revolutionairen was het afschaffen van de corporatieve structuren
De creatie van de vrije markt heeft ook een sociaal luik
