Rituelen zijn hulpmiddelen om betekenissen te communiceren die niet via de gebruikelijke communicatiekanalen gecommuniceerd kunnen worden. Het gaat dan om aangelegenheden die niet binnen het alledaagse zingevingspatroon vallen.

Rituelen hebben dus een symbolische functie: subtiele en impliciete betekenissen worden gecommuniceerd. Ook een expressief karakter, maar ze doen meer dan enkel emoties uitdrukken.

Bredere, synthetische visie op rituelen: een symbolisch-expressief aspect van het handelen dat iets communiceert over de sociale verhoudingen, en dit meestal op een relatief dramatische of formele manier.

Nadruk op behoeften, voortbestaan van de groep.

Malinowski zet de dingen op hun kop: een ritueel is het middel bij uitstek waarover de groep beschikt om gewenste emoties bij haar leden op te wekken. Rituelen wekken juist onzekerheid op bij deelnemers.

De echte functie van het ritueel: het moet de groepsleden ervan doordringen dat ze de hen opgelegde sociale (rituele) verplichtingen nauwgezet en zonder fouten uitvoeren, op straffe van onheil. Zo versterkt het ritueel de greep van de groep op het individu.

geboorteritueel bij de pygmeeën op de Andaman-eilanden

Onzekerheden en emoties worden pas in het leven geroepen door het ritueel. Het ritueel neemt de onzekerheid en emoties van de ouders niet weg maar wekt hen op met de bedoeling hen des te sterker aan het kind te binden.

huilen bij begrafenissen op de Andaman-eilanden

de treurgroep bestaat niet uit familieleden en/ of vrienden. Huilen is dus geen spontane uiting van verdriet, maar juist een zeer gecontroleerde “performance”.

verplicht huilen op de Andaman-eilanden

- Wederzijds huilen: twee partijen wenen met en omarmen elkaar. Het huilen geeft aan hoe sterk de wederzijdse band is.

- weerzien na een lange periode

- tijdens een vredesceremonie

- aan het einde van een rouwperiode

- Eenzijdig huilen: een persoon of groep huilt om een ander. Bevestiging van continuïteit van sociale relaties die een radicale transformatie hebben ondergaan.

- lichaam van pas gestorven persoon wordt omarmd

- beenderen van een dode worden herbegraven

- huwelijk

- initiatieritueel: vrouwelijke verwanten huilen

In beide gevallen wordt de gehechtheid t.a.v. een persoon of groep uitgedrukt. De groep verwacht dat de betrokkenen krachtig en duidelijk de relaties herbevestigen.

Durkheim: rituelen als vorm van communicatie.

Rituelen dienen om een gemis aan zekerheid te compenseren en felle emoties te kanaliseren (geen al te felle hindering van de normale handelingen). Het zijn dus in feite substituties van ontbrekende kennis en/ of vaardigheden.

Studie Trobrianders: eilanders van wal voor gevaarlijke tocht ~> rituelen