Item gefilterd op datum: december 2012

Pers: alle instanties die zich bezighouden met het verzamelen en verspreiden
van nieuws

Redacties: zowel actief als passief met nieuwsgaring bezig
passief = dat een redactie ontvanger is van nieuws dat haar wordt
toegezonden en dat niet afkomstig is van een persbureau
waarop ze geabonneerd is

Afzenders

= mensen of instanties die iets bekend willen maken, zonder de vorm van de advertentie te kiezen, iedereen kan dat.

• commerciële instellingen (willen zakelijk belang dienen)
  → komt geloofwaardig over, want journalist vond het de moeite om op te nemen
• niet-commerciële instellingen (iets melden dat van algemeen belang is)
  Vaak wordt hier ook eigen belang van de instelling gediend.

Persberichten

Geschreven door: - professionele tekstschrijvers
- niet-professionele tekstschrijvers

Vorm van persmededelingen: Lezen

- grote bedrijven of instellingen → fraai ogende mededelingen op duurder papier
(+ kleurenillustratie)
- boodschappen met grote actualiteitswaarde → ‘snel drukwerk’

Enkele vormelijke conventies: Lezen

• naam + adres van afzender, datum, naam, telefoonnummer en doorkiesnummer van de voorlichter
• aanduiding van de aard van de inzending
• embargo indien nodig
• persmededeling moet ook behoorlijk ogen

Enkele inhoudelijke conventies: Lezen

• moet duidelijk nieuws bevatten of nieuws beloven

Wie stuurt een persbericht? Iedereen

- commerciële instellingen
Aandacht richten op eigen bedrijf, produkt, goede naam, commercieel resultaat.
Men wil altijd iets aanprijzen. (Reclameachtige of PR-achtige toon)

Bevooroordeeld door redacties.. Aanzien als objectief!
Taak van de voorlichter hier om zo de info zo zakelijk en exact mogelijk te maken.
Het is belangrijk dat hij hier op lange termijn een goede relatie opbouwt!

- niet-commerciële instellingen (openbaar bestuur, wetenschap,…)
Afzenders hier willen hun mededeling in de eerste plaats zien als voorlichting.
Het is van belang en vereist om de burgers te informeren over alles wat ze moeten
weten om tot een eigen oordeel te komen en om gebruik te kunnen maken van de
rechten en mogelijkheden.

Voorlichter = vertaler
(Hij moet wetten, regelingen, besluiten of rapporten zo herschrijven dat ze voor
iedereen duidelijk zijn)

= actief, doet iets met de boodschap, decodeert

Laatste fase in het communicatieproces:
De integratie van de boodschap in het totaal kennis- en ervaringspakket van de ontvanger, of het niet-integreren van de boodschap

Interpretatie en integratie = intrapersoonlijk proces → individueel gebeuren

PUBLIEK aanwezig (“present”)
verspreid (“spread”)

Feedback (van ontvanger naar zender)
= alles wat de zender iets vertelt over het resultaat van zijn boodschap
of… de informatie die de zender krijgt door de manier waarop de ontvanger op zijn boodschap reageert

Terugkoppeling = wat de zender hiermee doet

Interpersoonlijke comm. ↔ woordvoerder ten opzichte van groot aantal ontvanger:

Men communiceert weliswaar face tot face met de ondervrager maar doet dat ‘in bijzijn’ van een groot aantal ontvangers. Die zijn voor de woordvoerder (grotendeels meestal) onzichtbaar en dat maakt het zeer moeilijk om in te springen op de reacties van de ontvangers, hetgeen in een gewoon gesprek wel kan…

Vaak kan wat in de media verkondigd wordt leiden tot communicatie tussen de ontvanger onderling! (Info stroomt door van ene ontvanger naar de andere)
+ hoe meer mensen betrokken zijn bij het doorgeven van informatie, hoe groter de
kans dat die informatie wordt verminkt

Positieve feedback: informatie die leidt tot een vergroting van de afwijking
Negatieve feedback: informatie die leidt tot een vermindering van de afwijking
→ in een goed functionerend communicatiesysteem vindt men zowel positieve als
negatieve feedback!

Normale communicatieproces: sturen we wat we zeggen (terugkoppeling) op grond van reacties van de ander (feedback).

Soorten feedback

1. Uitgestelde feedback
   De feedback die de zender van een massacommunicatieboodschap ontvangt, is meestal uitgesteld (kost tijd).

2. Geïnstitutionaliseerde feedback
   Bij massacommunicatie wordt er vaak opdracht gegeven –aan derden- om het effect van bepaalde programma’s op de ontvanger na te gaan.

Hiervoor zijn verschillende technieken ontwikkeld: enquetes, logboek,
àkijk- en luisterdichtheidonderzoek (audiometer):
Men meet op welk kanaal men is aangesloten. Het tv-gebruik (aan of af en welk
kanaal) wordt gemeten door de audiometer, maar hoeveel ontvangers kijken
valt op die manier niet te meten

Blijft omwille van hoge kosten relatief lang aangesloten op eenzelfde toestel

3. Representatieve feedback
   ontvanger = massa → onmogelijk van elke ontvanger feedback te krijgen!
   DUS: steekproeven (moeten wel representatief zijn)
4. Kwantitatieve feedback
   ≠ kwalitatieve feedback
   Het is niet omdat een programma vb een hoge kijkdichtheid had, dat herprogrammering kan overwogen worden. Redenen van die hoge kijkdichtheid kan zijn dat er zwakke concurrentie was van andere zenders of dat het programma ideaal werd uitgezonden in prime-time
5. Cumulatieve feedback
   Bijvoorbeeld in de filmwereld wanneer een tweede, een derde vervolgen zich opdringen, dan wordt die feedback cumulatieve feedback geheten. Vb. “Star Trek VI” en “Jaws III”

àGeleende feedback
wanneer we van anderen, die ervaring terzake hebben, vernemen wat we moeten doen om een communicatieproces te doen slagen. Vb. onderwerpen die in geschreven pers succes kenden, behandelen voor radio en/of tv

à Anticiperende feedback
Vooraf info winnen door marktonderzoek en opiniepeilingen vb pilot aflevering

à Feedforward
wanneer de zender zich vooraf ‘instelt’ op vb. een gesprek door zich in te
beelden hoe het zal verlopen en door zich te laten informeren over de persoon-
lijkheid van de gesprekspartner.
Vb. voor het overbrengen van de boodschap in een woordvoerdersituatie
(goede voorbereiding nodig + moet afgestemd zijn op ontvanger)
→ op voorhand publiek analyseren

Zendergericht ↔ Publieksgericht

Televisie-interview met publiek in de studio:
de positieve of negatieve reacties van het aanwezige publiek KUNNEN immers een bepaald positief of negatief effect hebben op een eventuele meningswijziging van de ontvanger thuis!

Een boodschap wordt in een vorm gegoten, gecodeerd in tekens of be-teken-d.

= fysisch waarneembare factoren met een verwijzingsfunctie,

= het zijn fysische gegevens die op zichzelf geen inhoud of betekenis hebben. Ze krijgen maar betekenis voor iemand, omdat de zender er die betekenis in gelegd heeft, of omdat de ontvanger er die betekenis in ziet)

De betekenis steunt niet enkel op een persoonlijke interpretatie, maar vooral op een collectieve afspraak. → Ze is cultureel bepaald! [Vb. opgeheven vuist]

Het teken is onbegrijpelijk, indien men niet de sleutel kent die het mogelijk maakt het te ontcijferen. Deze sleutel is de code.

Tekenindeling volgens Peirce:
- Iconen (foto, tekening,…)
- Indexen (bepaalde relatie in ruimte, tijd)
- Symbolen (afspraken: vb. rode roos = liefde)

Tweedelige indeling van tekens

1. 1. Natuurlijke tekens (indices of signalen)
   Eenfysisch gegeven, die voortkomt uit de omgeving of uit het eigen organisme (betekenis hierachter berust op het leerproces)
   → semiotiek: leer van de tekens
   Vb. Blozen: schaamte
2. 2. kunstmatige tekens
   Deze tekens zijn gemaakt door de mens om te communiceren
   Vb. taal
   1. a. conventionele tekens
      [Ontstaan dankzij een (willekeurige of arbitraire) afspraak]
      Er bestaat geen inhoudelijk verband tussen de klank of de opeenvolging van de letters van een woord (vb. paard)

De afspraak is een:
- collectieve of cultureel bepaalde afspraak of een
- persoonlijke interpretatie van de zender of ontvanger
vb. rood = gevaar ; zwart = rauw; …

1. a. iconische tekens
   [Ontstaan via een gemotiveerde wijze]
   = kunstmatige tekens, waarvan de vorm lijkt op het object waarnaar verwezen wordt. (Vb. teken van een bloem)

- Sommige emblemen in de doventaal zijn iconisch

- klanknabootsingen of onomatopeeën zoals tiktak, koekoek,…

- overeenkomst in beeld of klank, naar werkelijkheid verwezen

symbolen
[Ontstaan via een gemotiveerde wijze]
= kunstmatige tekens, waarvan de vorm niet gemotiveerd is door een uiterlijke overeenkomst, maar door de ‘innerlijke’ relatie.
Uitdrukking, naam of beeld met bijbetekenis.
Vb. de zee is dan een symbool voor oneindigheid

Z_{ender encoderen} Kanaal _decoderen O_ntvanger

= bindmiddel, contactmiddel tussen zender en ontvanger
[communicatie is contact en contact komt tot stand via de zintuigen:
het auditieve, het visuele, de reuk, de smaak en de tastzin]
Hoe meer zintuigen bij een kanaal gebruikt worden, des te meer een kanaal ‘direct’
wordt genoemd…

DEFINITIE DIRK DEGROOF
Communicatie is het via het kanaal overbrengen of uitwisselen van een boodschap tussen twee of meer personen onder de vorm van tekens en door middel van signalen. Het (communicatie)kanaal is de materie, waardoor een zender en een ontvanger met elkaar in contact staan

àonderscheid multipolair, distributief & interactief

Boodschappen, die door meerdere kanalen tegelijk worden overgedragen, zijn uiteraard beter bestand tegen kanaalruis = is alles wat toegevoegd wordt aan de boodschap, die door het kanaal wordt gestuurd maar wat niet bedoeld is voor de zender.

Verschillen tussen kanalen:

• Kanaaldichtheid belangrijk:
  - directe aanwezigheid: minder vrij om boodschappen van de ander te negeren
  - boek kan je wegleggen; tv & radio kan je uitzetten
• Kanaaldichtheid in relatie met het overbrengen van goed en slecht nieuws
• Mate van openbaarheid van een kanaal

Naast technische middelen ook non-verbale medium! (ontzettend belangrijk!!)
Zonder woorden kunnen we ons ook uitdrukken

(hoe we ons voelen, wat we van onze gesprekspartners vinden en verwachten, hoe we gezien willen worden en hoe onze woorden opgevat moeten worden… )

- non-verbaal / non-vocaal
Groot deel van de communicatie gebeurt non verbaal (70%)

• de gespreksregulatoren
  = gebaren die comm.stroom regelen. Vb. ogen, armen,…
• het lichaamscontact
  = gebaren die tactiel van aard zijn. Vb. zoenen, schouderklopje,…
• de emblemen
  = onderscheidingsteken eigen aan bep. soort taal. Vb. doventaal
• de persoonlijke ruimte
  = lichamelijk tot elkaar verbonden, cirkel rond een persoon
• de gevoelsuitingen
  = gelaatsuitdrukkingen,om je gevoelens te uiten
• de illustratoren

= aanwijzingsgebaren (visualiseren het verbale), ondersteunen verhaal

• de fysionomie en uiterlijke verschijning

veranderen niet tijdens comm.proces, vb kleren

- non-verbaal / vocaal
komt voor in combinatie met het verbalen medium
(stemkwaliteit en spreekwijze)

- vocaal / verbaal
stem als drager van de in tekens gecodeerde boodschap (auditief)
= het gesproken woord

- non-vocaal / verbaal
= geschreven en gedrukte woord (kanaal is visueel)

De primaire media: non-verbale medium en vocale verbale medium, onontbeerlijk voor de mens om te communiceren.
De secundaire media: het non-vocale medium en massamedia zijn als het ware verlengstukken van de mens:

Zij maken het mogelijk de tijdelijke en ruimtelijke begrenzingen van de primaire media te overbruggen. Zij worden vaak gebruikt om bij het communiceren:

- de zichtbaarheid te bevorderen: bv. Illustraties, bord,…

- de verstaanbaarheid te garanderen: bv. Microfoon

- de verspreiding te garanderen: bv. Alle massamedia

Radio, film & tv: als medium meer geschikt voor het overdragen van non-
verbale informatie
Film & tv: zijn directer dan het gedrukte woord en de radio, omdat ze de kijkers
via één zintuig bereiken

àRoepen meer emotie op bij de toeschouwers

MAAR: gedrukte tekst:
- staat tot onze beschikking waar en wanneer we maar willen
- we zijn vrij om in ons eigen tempo te lezen en kunnen zonodig gedeelten
herlezen

Een kanaal kan door zijn aard geschikter zijn voor bepaalde soorten informatie, maar daarnaast is het ook mogelijk dat mensen aan bepaalde kanalen meer geloofwaardigheid toeschrijven (vb. nieuwsdienst geloofwaardig)

→ Als een bericht 1st gehoord wordt via nieuwsdienst: niet meer nachecken
→ Als een bericht 1st gehoord wordt in massamedia: nachecken

Gedrukte tekst komt ook geloofwaardiger over dan geschreven tekst!

- Bij rampen als overstromingen: media geloofwaardiger, wanneer mensen willen weten wat ze moeten doen,

- Bij maatschappelijke controversen: niet media, wanneer mensen willen weten wat ze moeten denken

Tv & Radio als betrouwbaarst aanzien, als het gaat om informatie en nieuws (Tv schept illusie dat men er bij geweest is).
- op tv: lichaamstaal goed zichtbaar
- op radio lichaamstaal gedeeltelijk waarneembaar [intensiteit van de stem])
→ die waarneembaarheid van lichaamstaal is bepalend voor geloofwaardigheid

Taal aanpassen aan het kanaal:
Een lezer kan een moeilijk woord in een artikel opzoeken, een kijker of luisteraar niet!

Het aantal mensen dat via een kanaal bereikt kan worden, verschilt per kanaal…

-Ruis reduceren
- boodschap redundanter maken
(herhalen, andere bewoordingen, synoniemen, voorbeelden,…)
- structuur
(duidelijke opbouw, normale zinnen, gangbaar taalgebruik)

- Aandacht van ontvanger richten
- vraag stellen + beantwoorden
- beklemtonen: “belangrijk punt”

- Acceptatie van de boodschap
(geloofwaardigheid van zender & kanaal)

- Psychologische structuur

- logische kwaliteit van de boodschap

De boodschap moet voor de ontvanger een schijn van logica hebben.

Daarbij kan nog van belang zijn of de conclusie aan het slot van de boodschap expliciet is of niet. (expliciet → schijnt effectiever te zijn)
Ook de waarheid van hetgeen de zender als boodschap stuurt, speelt rol.

- argumentatie
Tweezijdige argumentatie effectiever dan eenzijdige argumentatie.
(zender moet tegenargumenten geven)

- opbouw van de boodschap
Een zender kan beter niet beginnen met het poneren van een stelling: op het moment dat de zender dat wel doet, gaat de ontvanger immers op zoek naar een tegenargumentatie en hoort hij de argumenten van de zender niet meer of althans slecht. De zender moet in zijn boodschap dus eerst de argumenten geven en pas daarna de stelling, waarbij de (beste) volgorde (waarschijnlijk) is: tegenargument – argument voor – stelling
De sterkste werking als ze aan het begin of aan het einde van de boodschap staan, maar niet in een tussenpositie !

- opiniërend woordgebruik
Hoe meer een bepaald taalgebruik afwijkt van een neutrale manier van uitdrukken, hoe opiniërender de boodschap gevonden wordt.

2 categorieën van woorden/uitdrukkingen kunnen uitspraken opiniërender maken:

- woorden die een bepaalde kwalificatie geven (vb. wss, zeker,…)
- metaforische woorden: met een metafoor in

Sterke opiniërende uitspraken kunnen weergeven hoe de spreker denkt over degenen die het met hem eens of oneens zijn. Weinig opiniërend geven alleen weer hoe de spreker zelf denkt over de boodschap.
hd

Uit onderzoek blijkt dat opiniërende uitspraken, die de houding van de spreker weergeven ten aanzien van degenen die het met de spreker oneens zijn, als sterker worden ervaren dan niet-opiniërende uitspraken

- angstgevoelens bij de ontvanger
zender kan hierop inspelen..
[vb. ..als je niet veilig vrijt, loop je de kans AIDS te krijgen, enz.]
Dit appel kan sterk, mild of zwak zijn

- verwoording van de boodschap
Een goede verwoording is belangrijk om duidelijk en overtuigd over te komen

- wie is publiek?
- welk beeld heeft publiek van zender?
- houding tegenover het onderwerp?

Extra factor: RUIS (storingen die accuraat overbrengen van de boodschap
belemmeren)

- omgeving (vb. tunnel → autoradio ontvangst ↓)
- kanaal zelf (atmosferische storingen)
- zender (vb. spraakgebrek, mompelen, merkwaardige tics,…)
- ontvanger (vb. wanneer deze wordt overmand door emoties, die door de
boodschap worden opgeroepen)

! Ruis reduceren om effectieve informatieoverdracht mogelijk te maken !

^{= datgene dat uigedrukt en overgedragen wordt naar de ontvanger}

• Een boodschap kan uit één enkel teken bestaan (vb. pictogram nooduitgang), of een complex geheel van woorden, beelden en/of klanken (vb. film, opera, roman)
• Boodschappen worden gemaakt (geëncodeerd) door zenders en moeten gecodeerd (=vertaald) worden, voordat de ontvanger er iets van kan opnemen of leren

→ MIDDEL OM IETS GEMEENSCHAPPELIJK TE MAKEN

Communicatie kan slechts slagen indien zender en ontvanger over een tekenvoorraad beschikken die zo goed mogelijk overeenstemt.
Bv. zelfde taal, gelijkaardige woordenschat

Ontvanger moet ontvangen telkens juist interpreteren (bedoelde betekenis uithalen)

• Inhoud
  - manifest (letterlijke betekenis, zwart op wit)
  - latent(de betekenis die aan die manifeste inhoud gegeven moet worden,
  tussen de regels)
• Vorm
  → overdraagbaar maken van de boodschap (coderen in tekens)

Non-fictie: vaker bestudeerd

• Functie (van de boodschap)
  
  

KLEMTOON OP

- Referentiële functie feiten

- Expressieve functie eigen mening

- Poëtische functie vorm & inhoud

- Conatieve functie beïnvloeding

- Fatische functie contact leggen of instandhouden

[koetjes & kalfjes] (woordvormen)

- Meta-linguistische functie boodschap wil verhelderen,

Verduidelijken door extra taal

= 1^ste fase van het communicatieproces

De persoon die in een communicatieproces boodschappen bedenkt, construeert en verzendt; de “message maker”.
Vb. journalist, schrijver,…

Intenties / bedoelingen ~ verwachtingen van de ontvanger over de zender

Communicatie = geslaagd indien:
- de ontvanger de boodschap begrijpt
- de ontvanger deze boodschap aanvaardbaar vindt (anders ‘verbrand’)

Verschillende categorieën van zenders:

• Individuele zender
• Groep als zender
• Massa als zender

® Hiernaast ook onderscheid tussen:

• Private zender

- intrapersoonlijke communicatie: unidimensioneel (van levensbelang!)

- interpersoonlijke communicatie: bidimensioneel (tussen 2 mensen)

- direct (face to face) vs. indirect
- motieven:
- biologisch: behoefte aan voedsel, drank,…
- sociaal: aandacht, contact, zelfbeeld,…
- 3 kernthema’s:
- erkenning (door middel van sociale relaties, ‘social talk’)
- invloed (behoefte aan manipuleren ® machtsrelaties)
- genegenheid (erbij horen, affectieve relaties)

• Beroepszender(vb: kerk, staat, massacommunicator [journalist, reporter,…])

- Activiteiten:
- voorwerk: documentatie & onderzoek
- selectie en vormgeving: schrijven, redigeren, regisseren,…
- controle en organisatie: hoofdredacteur, chef-redacteur,…
- technische vervaardiging: opmaker, cutter, cameraman,…

- intenties: informeren en/of persuaderen

Geloofwaardigheid (van de zender)

- geen eigenschap van een persoon
= totaalindruk die ontvangers van een boodschap van die persoon hebben
[uiterlijk, kleding, woordkeuze, huidskleur, bedoelingen, macht,…]

Belangrijke factoren

- Deskundige zender
De ontvanger van de boodschap vindt het belangrijk dat een spreker weet waar hij het over heeft. Als hij goed geïnformeerd lijkt en een intelligente indruk maakt, is de spreker in onze ogen geloofwaardig.

- Karakter van de zender
Is de zender eerlijk? Komt hij over als een vriendelijk en betrouwbaar iemand? Er is geen directe relatie tussen deskundigheid en karakter (Iemand kan weliswaar een volstrekt onbetrouwbare indruk maken en toch als deskundig worden gezien op een bepaald terrein. Omgekeerde natuurlijk ook waar).

- Rustig of beheerst – prettig gezelschap - extravert
Bepalen geloofwaardigheid. (Extravertie is mate waarin iemand spraakzaam en open is, maar slechts tot op zekere hoogte!)

- Wisselend per onderwerp en situatie
Vb. Arts is geloofwaardiger wanneer hij iets zegt over gezondheid dan wanneer hij zegt waar je op moet letten bij het aankopen van een huis

- Geloofwaardigheid is geen constantie:
Aanvangsgeloofwaardigheid: de geloofwaardigheid die iemand toegekend wordt vooraleer er sprake is van communicatie (door bekendheid)
Eindgeloofwaardigheid: dit is het product van zijn aanvangsgeloofwaardigheid en de transactionele geloofwaardigheid of de geloofwaardigheid die de spreker tijdens zijn optreden verwerft of verliest

- Ook rol van non-verbale communicatie belangrijk!
(Vooral bij TV) Hoe meer non-verbale informatie de ontvanger via het kanaal krijgt, des te meer invloed je kan hebben op de ontvanger

Meta-communicatie: belangrijke functie!
= communicatie over de manier waarop we met elkaar
communiceren, kan verbaal, is meestal non-verbaal

Lichaamstaal is voornamelijk onbewust:

REGISTREREN – INTERPRETEREN – REAGEREN
→ circulair gedrag
Bv. Ongeïnteresseerd → motivatie bij zender daalt

Lichaamstaal is geloofwaardiger
(tegengestelde signalen, meer geloof in niet-verbale)

Elementen lichaamstaal in interviewsituatie

• oogcontact (zegt veel over onderlinge verhouding)
  te weinig: kan verlegenheid of onderworpenheid betekenen
  te veel: kan allerlei betekenissen hebben, van seksuele

geïnteresseerdheid tot agressie

• lichaamshouding en –beweging (gespannen, onverschillig,…)
• stemgebruik (wat bedoelt iemand werkelijk: opgewonden, teleurgesteld,…)

ALGEMEEN: ondersteunen of tegenspreken

Meeste aandacht gaat naar 3 voornaamste componenten:

• Zender
• Boodschap (met als bouwstenen tekens en signalen)
• Ontvanger

→ Onderlinge relatie bepaalt functie en aard van communicatie + verwachtings-

patronen

Het KANAAL: brengt deze 3 componenten met elkaar in verband
[= het medium; eng en ruim]

Fysiek geweld
- aanbod (Amerika: elke 8 min sprake van geweld!)
In Engeland & Amerika: 90% vd televisiefilms met geweld
- doel

Gerbner (grootste onderzoek i.v.m. geweld in tv-programma’s):

Verder stijgende geweldindex VS
- in alle programma’s
- kinderuurtje: sterke stijging

België & Nederland: anders?
- opdracht
- knipsels in cursus

Alleen al de invoering van tv gaat met een toename van agressief gedrag bij
schoolkinderen gepaard.

Geweld kan ook bezien worden als één van de manieren om problemen op te
lossen. (In televisie-uitzendingen gedurende 1 week werden 202 problemen
geteld. Hiervan werden 58 procent door geweld opgelost, 33 procent door niet-
gewelddadige middelen en 9 procent bleef onopgelost)

Wie kijkt er nu eigenlijk naar geweld?
→ Alle televisiekijkers (!), want… geweld is in allerlei vormen in zeer
uiteenlopende programmasoorten te vinden

Wie kijkt nu vooral veel naar geweldprogramma’s?
→ - in loop van lagere school: kinderen steeds meer voorkeur aan
volwassenprogramma’s…
- vooral 5^de en 6^de klassers sterke voorkeur voor geweldseries
- jongens over het algemeen grotere voorkeur voor gewelddadige
programma’s dan meisjes

Naarmate kinderen ouder worden, krijgen vriendjes & vriendinnetjes meer
invloed op hun programmavoorkeur dan de ouders.

Kinderen uit lagere sociale milieus: amusementsprogramma’s en speelfilms
kinderen uit de hoger sociale milieus documentaires en actuele programma’s

Kinderen leren vooral door imiteren. Hun aandacht gaat sterk uit naar
scènes vol actie en geweld. Als dan de held, met wie ze zich
vereenzelvigen, geweld gebruikt en daarvoor beloond wordt, ligt het voor
de hand dat kinderen leren dat geweld mag en dat het loont. Dat betekent
echter niet dat ze dus geweld zullen gebruiken

Kinderen nemen agressieve televisieprogramma’s anders waar dan
volwassenen. De waarneming van tv-geweld kan onderverdeeld worden
in: - de hoeveelheid waargenomen geweld op tv
- de waargenomen realiteitswaarde
- de emotionele beleving van tv-geweld

Verschillende soorten geweld:

- Onophoudelijk geweld waarin Tom & Jerry elkaar dompelen

- Gefilmde oorlogshandelingen bij de nieuwsberichten

Kinderen zijn banger bij moorden in fictieve verhalen maar hebben een grotere hekel aan verfilmd écht geweld

Kinderen vinden over het algemeen agressief gedrag (moord, ruzie, vuist-
gevechten en achtervolgingen) op tv niet erg aantrekkelijk.
MAAR: kinderen uit lager sociale klassen + zwarte kinderen (en vooral
jongens) staan positiever tegenover televisiegeweld

→ gezin en milieu sterke invloed! (primaire sociale beïnvloeder)
(houding die men in gezin tegenover geweld aanneemt heel belangrijk!
Kinderen die zeggen dat er thuis veel met hen wordt gepraat blijken minder
vaak gewelddadige reacties te geven op hen voorgelegde hypothetische
conflictsituaties en gebruiken eerder verbale dan fysieke agressie).

[ teksten zie cursus]