Object: represents an object on the basis of a potential resemblance
but without physical relation.
p.e. a photo or a drawing
Index: represents an object on the basis of a physical relation
p.e. smoke as a sign of the object fire
windvaan as the sign of the object wind
Symbol: represents an object on the basis of a general rule
p.e. ja of nee knikken, wetenschappelijke literatuur
Qualisign: signs that are what they are on the basis of a potential resemblance
p.e. red embodied in rose
Sinsign: signs that are what they are on the basis of their existence or something singular
p.e. a scream
Legisign: signs tahat are what they are on the basis of virtue of a general law, a rule or a habit
p.e. language or a red card in football
Tekens zijn niet complete puur. Neem als voorbeeld de uitspraak “au” of “ai” waarbij hetzelfde wordt bedoeld (uiting van pijn) maar het teken toch een andere vorm heeft.
“A sign is something that represents an object and produces an Interpretant”
De tekens kunnen ingedeeld worden in Pierce’s categorieën van
1) Firstness potentie
2) Secondness 1 op 1 relatie met de werkelijkheid
3) Thirdness op basis van algemene wetten en afspraken
Tekens zijn dus het centrale begrip in de semiotiek. Om te beginnen zullen we een aantal eigenschappen van tekens op een rijtje zetten:
Eigenschappen tekens:
De tak van de semiotiek komt voort uit het pragmatisch realisme en heeft Pierce als grote voorvechter.
De semiotiek bestudeert de vraag:
“what are signs and how do they enable us to exchange meaningful information?”
Het pragmatisch relativisme van Rorty is al kort behandeld tijdens deze samenvatting. Hier zullen we verder in gaan op de positie die het pragmatisch relativisme inneemt ten opzicht van het contextualisme.
Het contextualisme kan opgedeeld worden in twee pragmatische stromingen.
Pragmatiek is de tak van de semiotiek en de taalkunde die de relatie tussen tekens of taaluitingen en hun gebruikers bestudeert. Binnen het contextualisme kunnen we het onderscheid maken tussen het
1) Pragmatisch relativisme
2) Pragmatisch realisme
Het pragmatisch relativisme van Rorty kan gekenmerkt worden door de volgende dingen:
Het pragmatisch realisme legt het zwaartepunt op
Het pragmatisch realisme keert zich tegen het relativisme door te stellen dat de wereld wel degelijk volgens bepaalde algemene wetten wordt gestructureerd waar het relativisme juist stelt dat er geen algemene wetten zijn maar dat verschillende taalspelen zorgen voor een constante behoefte aan een contingentiebenadering.
Wittgenstein heeft in zijn leven als filosoof een grote verandering
doorgemaakt. Men spreekt ook wel over wittgensteinWI en Wittgenstein II.
Wittgenstein I
De vroege Wittgenstein was een Common Sense Realist en het belangrijkste werk dat hij in deze periode geschreven heeft is de Tractatus. Kern van de Tractatus is alleen gesproken kan worden over dingen waar over gesproken kan worden. Dit betreft volgens Wittgenstein I alleen die dingen die echt in de wereld zijn. Ethiek bijvoorbeeld valt niet waar te nemen en dient ten gevolge verzwegen te blijven. Dit betekent echter niet dat Wittgenstein ethiek niet belangrijk vond.
Wittgenstein II
Wittgenstein II keert volledig tegen zichzelf en zijn Tractatus. In plaats van het Common Sense Realisme wordt Wittgenstein een contextualist.
Het belangrijkste boek dat hij in deze periode geschreven heeft is zijn “Philosophische Untersugingen”.
Kernpunten zijn:
Voor Wiitgenstein II is de betekenis dus afhankelijk van de context, anders gezegd: context maakt betekenis.
Het contextualisme legt een verband tussen alle drie concepten van de driehoek.
De contextualistische stroming gaat in tegen het Mentalisme en stelt dat er niet zoiets bestaat als een Essentie. Er bestaat geen onvariabele entiteit die het referentiepunt van een woord is.
Woorden zijn geen representatie van objecten en gaat hiermee tegen het Common Sense realisme en het Mentalisme in.
Verder stellen Contextualisten dat woorden geen theoretische functie hebben maar een praktische functie. Richard Rorty zegt hierover dat “words are tools”.
Uit het Contextualistische gedachtengoed is een aantal theorie ontstaan.
De belangrijkse zijn:
Bij het mentalisme wordt betekenis verkregen door de relatie “language”en “thinking”. Een woord krijgt betekenis door het woord te koppelen aan een bepaald beeld in ons hoofd, een idee.
Problemen Mentalisme
Algemeenheid: beelden in ons hoofd zijn altijd individueel.
Hoe kunnen we weten dat we het hebben over hetzelfde?
Er is geen algemeen criterium om te verwijzen naar iets in de werkelijkheid en dat te vergelijken met verschillende beelden.
Normativiteit: Betekenis is niet alleen descriptief (beschrijvend), maar ook prescriptief (voorschrijvend).
We kunnen niet weten of jouw beeld correct is of dat van mij.
Deze mentalistische problemen gelden ook voor Common Sense Realisme.
De traditionele oplossing die geboden wordt komt uit het Essentialisme. Deze stroming stelt dat de relatie tussen woord en object gemedieerd wordt door een bepaalde Essentie of Idee. Bijvoorbeeld het woord koffie en het object (verschillende soorten koffie) worden gekoppeld door een essentie (het idee van koffie).
Problemen bij deze visie zijn:
Betekenis wordt verkregen door de relatie “language” en “world” waarbij de nadruk op de wereld ligt.
Een woord krijgt betekenis door het object waar het aan refereert.
Daarnaast is betekenis conventioneel; betekenis wordt op basis van wederzijdse toestemming verleent.
Algemene problemen Common Sense Realisme
Specifieke problemen Common Sense Realisme
Probleem van identiteit
Vb. morningstar – eveningstar probleem. Twee verschillende woorden met verschillende betekenis maar omdat ze beiden naar hetzelfde object verwijzen moeten ze dus hetzelfde zijn
Synoniemen probleem
Verschillende woorden met dezelfde betekenis die verwijzen naar het zelfde object
Probleem van fictieve personen
Fictieve personen verwijzen niet naar een object in de werkelijkheid maar hebben toch betekenis
Probleem van negatieve existentiële uitdrukkingen
“sneeuwwitje bestaat niet”
