Item gefilterd op datum: januari 2014

• Het probleem kan objectief worden vastgesteld
  Bv. Arde, analfabetisme, werkloosheid, discriminatie op basis van ras of geslacht, druggebruik, …enz.
• Subjectieve component
  : Mensen moeten het probleem als problematisch ervaren
  Denk aan voorbeeld van houding t.a.v. de vrouw
• Sociale problemen zijn altijd door bepaalde groepen als problematisch ervaren
  Bv. De ene ervaart druggebruik als een probleem, de andere ziet het verbod op verhandelen van drugs een probleem.
• Collectieve component
  : Voldoende omvang van mensen die dit als probleem ervaren
  !! OH is belangrijk; Maar OH is maar één actor tussen andere; OH beslist niet wat een sociaal probleem is !!
• Niet vergeten dat de socioloog zelf ook het sociaal veld betreedt als medespeler, die zal proberen de dingen afstandelijk te analyseren.
• Een probleem is een sociaal probleem als het oplosbaar is.

Bv. Sterven is geen sociaal probleem want we kunnen er niets aan doen, maar het is de manier waarop waar we iets aan kunnen doen.
Denk aan: euthanasie, vereenzaamd sterven, …
Bv2. Klimaatverandering is een sociaal probleem aan het worden; We beseffen dat we er iets aan kunnen doen.

Voorbeeld 1:
Roken:
- Maakt mensen ziek
- Kost de samenleving veel geld (ziekteverzekering enz.)
 Individuele geluk van de mensen valt weg

Voorbeeld 2:
Houding t.a.v. vrouwen:
-Meer dan 60 jaar geleden: geen stemrecht
- Langer terug: vrouwen tellen niet mee
- “Vrouw was het 2^e geslacht”
 Eeuwenlang geen probleem
 Maar sinds een X-aantal jaar zijn er vrouwen in opstand gekomen en hebben we de vrouwenemancipatie.

Wanneer treedt een socioloog in actie?
- Normaal gezien als er een sociaal probleem is ontstaan
Bv. Druggebruik, werkloosheid, migratie, racisme, criminaliteit, …enz.

Duitse schrijver & cultuurfilosoof Stefan Zweig vertelt over zijn ervaring met de turbulente veranderingen omstreeks het begin van de 20^e eeuw:

• Niet is gebleven wat het was, geen zekerheid of vanzelfsprekendheid bleef overeind
  Bv. Elektrisch licht, telefoon, wagens, luchtruim, burgerlijke woningen, stromend water, hygiëne ging erop vooruit, sport, …enz.
• Tegelijk met deze vooruitgang beleefde Zweig in zijn leven ook een huiveringwekkende terugval

Bv. Revolutie en hongersnood, geldontwaarding en terreur, epidemieën en emigratie, veel verschillende ideologieën, getuige van anti-humaniteit, …enz.

• Wereldwijde metamorfoses

→Lees eventueel pagina 19-20 in cyllabus

Sociologie = zelfbewustzijn van de moderniteit
= wetenschap van de samenleving
= wetenschap van de moderniteit

Juist maar nog al ruim gezegd. De meeste sociologen houden zich bezig met de hedendaagse maatschappij.
Deze kennis is praktisch: Hoe meer vertrouwd je bent met sociale processen en mechanismen hoe meer het mogelijk wordt deze processen te beheersen.

: Innovatie! Vernieuwing!

 Men gaat beseffen dat men op andere manier nieuwe dingen gaat maken

: Kapitalisme

 Verhandeling van alle soorten goederen; Met doel kapitaal te verhogen

 “Doet er niet toe welk product, zolang het maar opbrengt.”

Gevolg: Explosie van alle mogelijke bedrijvigheden!!

: Wetenschappelijk wereldbeeld

 Denk aan Karl Popper: Falsificatie (oude kennis weerleggen, vernietigen)
 Destructief; vernietigt traditie !!

: Megalopolis: Reuzestad

 Je bent niet grondvast gehecht aan je eigen plek – verhuizen e.d.

: Democratische staat

 Men vernieuwt om de zoveel jaar het hoofd

: Consumptie vernieuwt

: Natuur wordt meer en meer gedesigned; Bv. Genetische manipulatie

: Ontstaan van eigendom
 Gevolg: Uitgebreider recht + ontstaan van strafrecht !

: Traditioneel gezag
 Verschil met charisma? Charisma is de eigenschap van iemand.
Traditioneel moest je niets kunnen, “zoon van…”  Gezag van de dynastie!

 Landbouwer heeft stabiliteit nodig

: Ontwikkeling van het leger (wederom door ontstaan van eigendom)

: Domesticatie van de natuur (Bv. Koeien in schuur)

: Ontstaan van dorpen en steden

 Men werd sedentair (op één plaats blijven)
 Stad teert op de opbrengsten van omgeving

: Begin van geldeconomie

 Verhandeling van zeldzame specerijen, stoffen, … en primaire goederen

: Wereldbeeld; stabiliteit was belangrijk.

 Men ging er vanuit dat alles dat geschapen is een vaste plaats heeft.

: Weinig leden
Als er te veel leden waren; opsplitsing.

: Overlevingseconomie
 Economie die erop gericht is dat alles wat “geproduceerd” is, benuttigd
wordt voor directe consumptie.

 M. Sahlins berekende hoeveel uren arbeid men had in dergelijke
economie, resultaat was 4 uur per dag.

: Zeer flexibele maatschappij

: Machtsvorm  Charismatisch
: Eigendom speelde niet veel rol
 Gevolg: Geen uitgebreid recht

: Gewoonterecht
 Men nam beslissingen zoals dat gewoon was van de voorouders
: Animistisch wereldbeeld
 Wereld rondom hen heeft een ziel (Bv. Een wil), gelijkaardig aan hen.
Bv. “Wolk heeft zin om te regenen”, “rost heeft zin om te vallen”

: Aanpassing aan de natuur

: Individuen beschikten in veel mindere mate over identiteit. Vereenzelvigden zich met de groep.

( Franse en industriële revolutie liepen haast parallel)
 Ze gingen het snelste vooruit. De neolithische revolutie is geleidelijk aan gebeurd. Volgens sommige sociologen gaan wij trouwens nu een nieuw kantelmoment door. Nl. Computerontwikkeling
= “Informatiemaatschappij”

Bespreking tabel in cyllabus

Ieder aspect uit het leven veranderde. Al deze aspecten hangen aan elkaar vast, beïnvloeden elkaar.
Als je de tabel verticaal leest, krijg je een analyse van de samenleving.

Opm. Geen enkel maatschappelijk domein ontsnapte aan ingrijpende veranderingen.
Belangrijkste kenmerk van deze veranderingen:
Het samenleven werd doelbewust georganiseerd.