Item gefilterd op datum: januari 2014

Voorbeeld ‘Cargo Cults’

= Specifieke vorm van cultuur die dingen die ze zien van andere culturen gaan overnemen maar op een andere manier.

Bv. W.O.II: Amerika nam eiland in en begonnen daar vliegtuigen te plaatsen.
De autochtone bevolking hadden nog nooit vliegtuig gezien, ze plaatsten dit in hun eigen religie: “Komst van halfgoden”. (=Amerikanen dus)
Na enkele jaren vertrekken de Amerikanen. De plaatselijke bevolking bootste vliegtuig na in de hoop dat de halfgoden zouden terugkomen.

Bv.2 De eilandbewoners maakten de vliegtuigen die ze boven hun hoofd zagen vliegen na uit hout en stro. Deze hadden religieuze, zelfs messiaanse betekenis. Men dacht dat indien men de riten correct uitvoerden er ‘cargo’ uit de lucht zou vallen. (Cargo was benaming voor goederen en diensten die de westerlingen voor zichzelf meebrachten als ze naar de eilanden trokken) Zodra Cargo zou neerdalen, zouden de blanken verdwijnen en de voorouders van de eilandbewoners terugkomen.

We kunnen bijna niet anders dan denken uit egocentrisme. Cultuurrelativisme is niet altijd even simpel!! Feit dat Europa zoveel landen heeft kunnen uitroeien komt door slechte beslissingen van de plaatselijke bevolking.

- Denk ook aan de Europese ontdekkingsreizigers (16^e-17^e eeuw) die de door hen ontdekte bevolking zagen als barbaren of wilden.

Discussie begint bij Sapir/Wolf-hypothese:

“Taal is de gevangenis van het denken”
 Onze grammatica structureert ons denken…

In onze taal hebben wij de gewoonte substantieven te
gebruiken  wijzen op iets.
In Arabisch is dat bijvoorbeeld anders. Niet de vaste dingen staat daar centraal maar de beweging van de dingen. Substantieven bestaan niet, enkel werkwoorden.

Bv. Indianen ‘bijlen’ bestaat maar ‘bijl’ niet.

Zij zien de wereld dynamischer. Hij vond dus dat we hebreeuws moesten spreken omdat we zo de wereldnatuurkunde beter zouden kunnen zien.

Bemoeilijkt interculturele communicatie!!

a) Gesproken woord

- Impact van gesproken woord per definitie enkel in specifieke context waarin de woorden worden geuit.

- Dankzij gesproken woord konden culturen worden doorgegeven
Ideeën en ervaringen kunnen van generatie op generatie overgedragen worden
 In orale culturen is het gesproken woord zeer hoog aangeschreven
: in omvang beperkt

: neiging verhalen te vertellen en bewaren
: Men richt zich tot het verleden door te HERHALEN !!
Denk aan: Kinderen die verhaal nog eens willen horen

Bv. Gezegden, spreekwoorden, … Mythische verhalen,
familieverbanden, hoe je moet beslissen bij conflict

 verhalen waren essentieel !!

- Empatisch; als je iets hoort → zorgt voor empathie

- Kritische afstand tussen elkaar wordt verkleint

- Men komt niet in aanraking met tegenspraak !

b) Geschreven woord

- Geschreven woord wordt vandaag opgeschreven en het blijft lange tijd overeind staan

- Men is meer gericht op de toekomst

- Onaantastbaar want het staat gedrukt

- Geschreven teksten hebben een grote wervende kracht want ze kunnen gemakkelijk verspreid worden

- Gaat gepaard met vestiging van grote rijke steden

- Uitvinding boekdrukkunst heeft mobiliserende kracht van geschreven taal nog versterkt

- Harde tegenspraak (staat geschreven en gedrukt)

Taal is één van de kenmerken die in iedere cultuur voorkomen en dat de mens onderscheidt van het dier.
 Dieren kunnen met elkaar communiceren (Bv. Bijendans) maar geen enkele dierensoort heeft een grammaticaal ontwikkelde taal

Washoe
: Chimpansee die dat onderzoekers meer dan honderd woorden hebben aangeleerd in gebarentaal. De chimpansee kon zelfs woorden aaneenrijgen tot simpele ‘zinnen’.
Maar ze slaagde er niet in om haar vaardigheden door te geven aan andere chimpansees.

- Probleem is dat het moeilijk is om cultuur en biologie uit elkaar te houden. “Zonder cultuur gaan we dood.”
 Bv. Huwelijk en gezin hebben eerden biologisch fundament
- Verder bestaan er nog grote verschillen binnen één universalium.
 Bv. Incestverbod:
* In sommige culturen is dat ook seksueel contact tussen neven
en nichten, of zelfs mensen met dezelfde familienaam
* In andere culturen is er zelfs aan een klein deel van de
bevolking toegestaan om incesteuze verhouding te hebben.
(Bv. Incesthuwelijken bij Egyptische farao’s.

Culturen zijn vaak zeer verschillend
 veel uiteenlopende symbolen

Maar toch enkele gemeenschappelijke kenmerken:

• Grammaticaal complexe taal
• Eén of andere vorm van familiesysteem, waarin waarden en normen bestaan die gericht zijn op de zorg voor kinderen
• Institutie van huwelijk
• Religieuze rituelen en eigendomsrechten
• Een incestverbod

Murdock:
- Stelde een hele waaier van culturele kenmerken op die hij identificeerde met culturele universalia[1]
- Hij rangschikte daartoe dans, kunst, opsmuk, spel, het geven van geschenken, grappen maken en hygiënische regels

: wanneer men de waarden, normen, praktijken en denkbeelden uit een andere cultuur interpreteert in het licht van de waarden en normen van eigen cultuur, in plaats van ze te situeren in de context van de andere cultuur.

- Socioloog mag dit absoluut niet doen, maar dit is moeilijk omdat iedereen die iets analyseert, beoordeelt of interpreteert dat vanuit eigen cultuur doet!!

• Relatief cultuurrelativisme
  : waarbij men eigen culturele veronderstellingen en vanzelfsprekendheden even buiten de kwestie houdt om te vermijden dat men vreemde gebruiken en waarden verkeerd begrijpt
  = methodologische houding die je inneemt om elkaar te begrijpen.
• Absoluut cultuurrelativisme
  : Waarbij alle waarden en normen van gelijke morele waarde worden geacht

-Cultuurrelativisme = één van de basisprincipes van sociologie

Denk aan: Kannibalisme ↔ oorlog (bommen en atoombommen)

Cultuurrelativisme
: We kunnen praktijken en opvattingen van andere culturen onmogelijk begrijpen zonder hen in verband te brengen met de ruimere cultuur waarvan zij deel uitmaken.
: Een cultuur moet bestudeerd worden in termen van zijn eigen betekenissen en waarden.

 Subcultuur waar waarden worden gecreëerd die bewust het tegenovergestelde zijn van de dominante culturen.