Item gefilterd op datum: januari 2014

Kinderen beginnen gradueel het besef te ontwikkelen dat andere mensen een eigen identiteit, een eigen bewustzijn en eigen behoeftes hebben.

- Freud
: grondlegger van psychoanalyse
: aandacht voor manier waarop kind zijn driften en angsten leert controleren

- G.H. Mead
: Amerikaanse filosoof en socioloog
: aandacht voor manier waarop kind onderscheid leert te maken tussen “I” en “me”

- Jean Piaget
: werk over ontwikkeling van kennis bij kinderen; manier waarop kinderen leren denken over zichzelf en hun omgeving

Wat voor kind van belang is, is dat het consistente relaties kan opbouwen waarbinnen het zich emotioneel kan hechten aan anderen, een echte persoonlijke band mee kan aanknopen.
 Niet noodzakelijk moeder!!

= vorming in eerste levensjaren van stabiele, emotioneel zeer hechte relaties met andere mensen is onmisbaar
Zo niet, KT & LT gevolgen:

- Kinderen tussen 6maanden en 4 jaar lijden onder ziekenhuisopname. Wanneer moeder bij kind blijft gedurende ziekenhuisverblijf is er geen enkel teken van ontreddering (KT)

- Kinderen zonder stabiele, emotioneel hechte relaties in eerste levensjaren vertonen later achterstand in hun taal- en intellectuele ontwikkeling + moeilijker om duurzame relaties aan te gaan met anderen (LT)

Als de verhouding moeder/kind verstoord wordt, kan dit ernstige gevolgen hebben volgens onderzoek.
 kinderen zonder hechte, liefdevolle relatie met moeder kunnen
persoonlijkheidsstoornissen krijgen

Psycholoog Bowbly had een theorie rond “moederlijke deprivatie”
 Onderzoek: Kinderen waarvan de moeder kort na geboorte stierf hadden angsten
die invloed hebben op persoonlijkheidsontwikkeling !

Harry Harlow had i.v.m. deze materie enkele interessante onderzoeken gedaan.
Twee voorbeelden:

(1) - Bevestigde dat apen die vanaf hun eerste levensmaanden geïsoleerd opgroeiden, later onaangepast gedrag vertoonden, waren angstig in contact met soortgenoten.
- Stelde vast dat apen opgevoed onder leeftijdsgenoten, maar gescheiden van moeder, niet dezelfde stoornissen kregen.
 Niet zozeer contact met moeder van belang, maar wel de gehechtheid aan soortgenoten in het algemeen

(2) – Jonge aapjes van hun moeder weggenomen en bij andere ‘nepmoeder’ gezet met spenen aan. Kind had voorkeur aan zachte aap, maar als het honger had, ging hij eten bij de harde ijzeren aap.

= lichaamsbehoeften controleren (periode van één tot vier à vijf jaar)

• Zindelijk worden
• Leren eten op beleefde manier
• Leren zich ‘te gedragen’ in verschillende contexten

Vanaf 5 jaar: onafhankelijk routinematige activiteiten binnenshuis
: kind kan uren aan een stuk bezig zijn zonder ouders te missen

Groot deel van kind bestaat uit spelen. Aanvankelijk alleen, maar het zal almaar meer anderen er bij willen betrekken. Het zal allerlei nieuwe vaardigheden willen uitproberen en gedrag van ouderen willen imiteren…:

1) Eerst speelt kind volledig alleen
= solitaire spelen

2) Kinderen bootsen na wat andere kinderen doen, en pakken zelfs eventueel speelgoed af van de ander
= parallelle spelen

3) Ieder kind doet nog steeds wat hij/zij verkiest, maar reageert toch al op wat anderen doen. Spelen al min of meer samen
= associative play

4) Kinderen gaan echt samenwerken en dingen afspreken (bv. Moedertje &vaderke)
= cooperative play

Vanaf 1 jaar
: verhouding tussen kind en verzorgers verandert aanzienlijk
 kind begint te spreken, rechtop te staan, …

Vanaf 2 à 3 jaar
: toenemende capaciteit om interacties en emoties van andere personen te verstaan
: plagen broer/zus/ouders
: tonen zich angstig of verdrietig als ouders onderling ruzie maken
: als de meest ontredderde ouder weent willen ze deze knuffelen

Moeder gaat reacties van het kind op een eigen manier interpreteren en er op gepaste manier op reageren

 Wijze waarop ze deze gedragingen interpreteert
= zeer belangrijk voor verdere ontwikkeling van de interactie!

 Moeders projecteren vaak eigen kenmerken op baby

 Primaire verhouding tussen moeder en kind
= emotionele verhouding
= de eerste complexe sociale leerprocessen vinden hierin plaats

Vanaf 3 weken oud
: zuigeling kan moeder onderscheiden van andere mensen
: moeder nog niet als persoon maar aan bepaalde kenmerken (bv. Manier van vasthouden, stem, …)

De prille omgangsvormen tussen moeder en kind zijn sterk cultureel bepaald!
Denk aan: voorbeeld Oegandese cultuur van Ainsworth ↔ Europese gezinnen.

Vanaf 7 maanden oud
: gehechtheid aan verzorger krijgt vaste vorm
: begint notie te krijgen van moeder als een op zichzelf staand persoon
: begin van tijdsbesef

Vanaf 8 à 9 maanden oud
: beginnen te beseffen dat voorwerpen een zelfstandig bestaan leiden (continuïteit)

Doet men als baby zonder dat dit werd aangeleerd, is dus bijgevolg aangeboren
Bewijs? Doof- en blindgeboren kindjes doen dit ook

= Bepaalde gedragingen worden beschouwd als aanduidingen van behoeften of
noden van het kind
 Voor ouders is dit betekenisvol gedrag = sociaal gedrag
: gedrag dat een bepaalde betekenis krijgt binnen sociale groep
: varieert van cultuur tot cultuur

Denk aan: Chinezen die dat minder nadrukkelijk lachen ‘in publiek’ dan westerlingen

Lange tijd dacht men dat pasgeboren kinderen geen onderscheiden konden waarnemen
 Overdreven; Pasgeboren kinderen reageren selectief op hun omgeving !

Eén maand: Perceptuele capaciteiten erg zwak
Denk aan: Afbeelding meer dan 30cm van kind houden
 merkt geen verschil

Vier maand: Reeds in staat een bewegend persoon te volgen

• Gaandeweg begint het kind te beseffen dat er continuïteit bestaat; Dat als iets of iemand weggaat dit/zij/hij dezelfde kenmerken houdt
• Tot op zekere hoogte cultuurgebonden
• Denk ook aan voorbeeld geslachtskenmerken
  “Gaat pas na een tijd doorhebben dat de mama niet zo iets heeft hangen zoals de papa ”