Item gefilterd op datum: januari 2014

Weer grote verschillen tussen premoderne- en moderne maatschappijen

Moderne maatschappij

: Jongeren mogen zich verwachtten aan een relatief lang leve

Premoderne maatschappij

: Weinigen konden zich met grote zekerheid verwachten aan lang leven
 Dood (door ziekte, ongeval, ondervoeding, epidemie) was frequenter, en kwam
in alle leeftijdscategorieën voor.

 Vooral vrouwen omdat zij een groot risico hadden om te sterven in kraambed

Gevolg:
Nu heel wat spanningen die volwassenen ervaren, die in premoderne maatschappijen onbekend waren.

Moderne maatschappij
: Grote mobiliteit

Premoderne maatschappij

: Mensen onderhielden nauwere banden met ouders en andere verwanten, en het
leven dat ze leidden was hetzelfde als dat van hun ouders en kinderen, wat zorgde
voor psychische stabiliteit.

Gevolg:

In de moderne maatschappij worden individuen binnen de context van huwelijk, gezinsleven, werk en andere sociale contexten geconfronteerd met heel wat onzekerheden. Zij moeten hun leven ‘zelf’ maken.
Denk aan: Seksuele huwelijksbanden hangen veel meer af van individueel initiatief.

Een laatste grote verschil
is dat mensen in onze (moderne) maatschappij meer vooruitziend moeten zijn, aangezien mensen nu niet langer verwachten ‘heel hun leven hetzelfde te doen’. Men is voortdurend bezig met zichzelf ‘waar te maken’

Meer en meer een afzonderlijke levensfase aan het worden in moderne maatschappijen. (vooral bij meerbedeelden)

De twintigers nemen meer en meer hun tijd om “zichzelf te ontdekken”
= Experimenteergedrag

 Ze reizen en proberen seksuele, politiek en religieuze
experimenten uit.
 Dit uit zich ook in het van job veranderen, op reis gaan, Erasmus,
…

 Hij/zij heeft nog niet duidelijk zijn standpunt ingenomen en
experimenteert op alle vlakken.

Belang van deze ‘moratoriumperiode’ zal nog toenemen, gelet op de uitgebreide periode dat mensen onderwijs lopen.

Biologisch opzicht
: Biologische veranderingen tijdens puberteit zijn universeel

Sociaal opzicht
: Afscheid aan kinderrol en opnemen van volwassen gedragspatronen

ð Met de puberteit samenhangende onzekerheid en wisselvalligheid in gedrag

: Die overstap van afhankelijkheid zelfstandigheid zorgt vaak voor angst

voor de nieuw verkregen keuzevrijheid

: De puberteit wordt in iedere cultuur erkend

Socioloog De Swaan:
Verandering in huishouden:

1) Bevelshuishouding
: vader beslist

2) Onderhandelingshuishouding
: Kinderen beslissen mee

: Kind is geen echte gehoorzamer meer, eerder een beslisser
: Gezag ouders wordt beknibbeld

• Begrip opvoeding was in middeleeuwen onbekend

 Tegenwoordige samenleving: sterk afhankelijk van opvoedingssysteem

• Onze wereld is geobsedeerd door morele, lichamelijke en seksuele problemen van kind
   Middeleeuwse beschaving kende dergelijke zorg niet, want ze zag geen
  problemen
• Middeleeuwen: kinderen mengden zich onder volwassenen zodra ze de gangbare hulp van moeder/opvoedster niet meer nodig hadden
   Kinderen werden zonder overgang in grote volwassen gemeenschap
  opgenomen en deelden met jong en oud het dagelijkse werk en spel

ð Begin van nieuwe tijd
: Ingrijpende gebeurtenis
: Nieuwe opvatting; kind is nog niet rijp genoeg voor het leven;
bijzondere behandeling was nodig; kind moest afgezonderd worden
: Familie kreeg morele en geestelijke functie
= taak lichaam en ziel te vormen
: Nieuwe gevoelens, nieuwe affectiviteit;
Moreel schreef hen voor dat niet alleen de oudste jongen, maar alle
kinderen (tegen eind 17^e eeuw ook meisjes) moesten voorbereiden op
het leven!
: Kind werd beroofd van vroegere vrijheid door gezin, kerk, regering,
moralisten
: Uit de bezorgde liefde van de 18^e eeuw is het verschijnsel van geboortebeperking uiteindelijk ontstaan.
= gezin zette tussen zichzelf en de samenleving de muur van het privéleven

Maar naast Ariès, zijn er nog verschillende verklaringen…

Denk maar aan…

• Spencer: Door complexe samenleving
• ? : Door veranderde mentaliteit van de mens
• Sommige historici vinden dat middeleeuwer een kindvijandige houding aannemen, maar dat gaat dan weer te ver.

 Aangezien men op grond van hedendaags onderzoek bij hedendaagse premoderne maatschappijen, waar ‘kindertijd’ als zodanig ook niet bestaat, deze visie kan verwerpen.

Ook in premoderne maatschappijen ontstaan er banden tussen kinderen en
volwassenen van gehechtheid en affectie.
Affectie voor kind is ≠ recent verschijnsel!

Maar onze maatschappij is wel veel meer kind georiënteerd
Bv. Er wordt veel belang gehecht aan pedagogie + waaier van mogelijkheden als
kinderboeken, kinderkleding, kindervakanties, …enz.

Franse historicus Philipe Ariès heeft aangetoond dat ‘kindertijd’ als afzonderlijke ontwikkelingsfase, in de middeleeuwen niet bestond.

• Kinderen werden soms tot hun drie jaar borstvoeding gegeven. In die tijd stierven er vaak kinderen, maar de mensen hechtten zich niet teveel aan baby’s om niet veel verdriet te hebben.

Vanaf 5 jaar

: kind = kleine volwassene

: kinderarbeid

: Geen twee gescheiden werelden (kinderwereld & volwassenenwereld)
Bv. Geen school

Gevolg:

Kinderen uit middeleeuwen waren ook volwassenen, en volwassenen uit middeleeuwen waren ook een beetje kinderen.
Bv. Spelen

Merk op: De notie van ‘het kind’ in onze maatschappij, is dus niet universeel! Deze
notie hangt zeer nauw samen met specifieke socialisatieprocessen in onze
maatschappij.

Nadien bestond het besef dat kinderen nog een hele ontwikkeling hadden door te gaan om volwassen te worden.

• Kinderen werden geïsoleerd
  Denk aan: Scholen, kinderhoekjes, aparte kamer, …
• Kinderen horen niet meer alle verhalen van volwassenen, worden nog gespaard van verschillende zaken.

Vanaf de jaren ’60

: vervaging tussen grenzen mede door veranderde mentaliteit (Bv. Verlichting)

: door industrialisatie wordt de samenleving ingewikkelder
Denk aan: Langer leren; Ook oudere individuen moeten voortdurend nieuwe
vaardigheden en kennis eigen maken

1. De oude persoonlijkheid van persoon moet worden afgebroken

2.Nieuwe persoonlijkheid moet gegeven worden

Kenmerken:

1) Alle aspecten van het leven vinden plaats op eenzelfde plaats en onder eenzelfde autoriteit
 Je mag je niet vrij voelen; Gevoel van vrijheid is dat je onder één regelstelsel kan overschakelen naar een andere regelstelsel. Wat niet het geval is bij totale institutie

2) Elk lid moet zijn dagdagelijkse activiteiten uitvoeren in het onmiddellijke gezelschap van een hele troep andere

3) Strikt dagschema

Opm. Men moet ervoor zorgen dat ze niet kunnen terugkeren naar oude leventje / oud levenspatroon. Bv. Door strikt dagschema, veranderen van naam, contact met familieleden, vrienden doorknippen, …enz. + strenge controle!

Niet gezien tijdens les maar voor alle zekerheid lezen: pag. 79 – 80

De levensloop = Verschillende fasen worden bestudeerd vanuit de sociologie
Op het eerste biologisch bepaald, maar ook sociologische
factoren!

= speciaal geval van secundaire socialisatie

= proces van identiteitsomvorming : oude identiteit wordt afgebroken, nieuwe in de plaats

• Vooral bij individuen die om de één of andere reden worden geïsoleerd van de buitenwereld, Bv. Gevangenissen, psychiatrische instellingen, kloosters, … en daar onderworpen worden aan nieuwe eisen en strenge discipline

= voorbeelden van Totale instituties (Total institutions) volgens E. Goffman

Je blijft bezig met het ontwikkelen van eigen identiteit
De volwassene wordt vaak geconfronteerd met situaties die voor hem onbekend zijn, bijgevolg moet ook hij/zij gesocialiseerd worden.

Verschillen met primaire socialisatie

Eind 18^e eeuw:
- dagbladen werden een belangrijke factor in publieke leven

Tweede helft 19^e eeuw:
- ontstaan van pers als massamedium
 Doel: Elk individu uit de massa te bereiken
- Kranten werden deel van dagelijkse leven, beïnvloeden opinies en attitudes

Opkomst elektronische media:
- Bv. TV is een gezagvolle bron van informatie
 Mensen geloven sneller nieuws op TV dan in krant
- Internet; je hebt geen passieve houding meer maar je zoekt zelf
 Positief voor opgroeiende kinderen

Discussiepunt:
Leidt het tonen van geweld tot gewelddadig gedrag
Consensus:
Media oefent een belangrijke invloed uit