Item gefilterd op datum: januari 2014

• Voornamelijk feministen voelden zich aangesproken over deze theorie.
• Freud ziet de gender-identiteit teveel in termen van genitale verschillen.
• Freud vertrekt vanuit de veronderstelling dat de penis superieur is op de vagina, die hier als zeer negatief wordt omschreven, namelijk het niet hebben van een penis.
• De theorie van Freud is zeer cultuurgebonden.
   De vrouw nam in die tijd namelijk geen belangrijke positie in.
  In sommige culturen is vooral de vader diegene die de disciplineoplegt.
• Sommige auteurs zijn van mening dat de oedipale fase veel vroeger dan 4-5 jaar begint.

Opmerking:
Vader staat centraal

De bewustwording van de ‘genderverschillen’ bij kinderen draait om het al dan niet hebben van een penis.

Jongens
hebben een vader nodig, vanwege het feit dat ze lichamelijk overeen komen met hun vader. (overeenkomst in penis)
 Hierdoor wordt hun mannelijke identiteit bevestigt.

Meisjes
daarentegen komen, tijdens de vergelijking, tot het besef dat ze geen penis hebben.
 Waardoor hun vrouwelijke identiteit bevestigt wordt.

Opmerking:
Freud herleidde de genderverschillen niet tot louter anatomische verschillen. Maar het hebben van een penis staat ook symboolvoor mannelijkheid of vrouwelijkheid.

Tijdens de oedipale fase komt de jongen in aanmerking met de castratieangst.
 Hij heeft namelijk schrik dat zijn vader zijn penis gaat afpakken, omdat de
jongen denkt dat de discipline die de vader eist te zwaar is.
 Onbewust gaat hij zijn vader als rivaal zien bij het dingen naar de affectieve
gunsten van de moeder.
 De jongen zal, noodgedwongen, zijn erotische gevoelens moeten
onderdrukken.
 Hij leert zijn vader aanzien als superieur en begint zich hiermee te
identificeren. Hierdoor ontwikkelt hij zijn mannelijke identiteit.
 Uiteindelijk geeft de jongen zijn liefde voor de moeder op uit angst voor
castratie door zijn vader.

Het meisje heeft nooit kunnen verkropen dat zij geen penis heeft. Ze lijdt, volgens Freud, aan penisnijd.
 Door het niet hebben van een penis zal ze zich niet met de vader kunnen
identificeren en richt ze zich noodgedwongen op haar moeder. (Zij bezit
namelijk ook niet over een penis.)
 Hierdoor zal het meisje haar vrouwelijke identiteit opnemen. Dit gaat echter
niet gepaard met positieve gevoelens, maar eerder als een soort gemis.
 Ze identificeert zich dus met de moeder en erkent dat ze tot de tweede sexe
behoort (Simone de Beauvoir) en de hier bijpassende houding bij aan
nemen.

In deze oedipale fase leert het kind zijn erotische gevoelens te onderdrukken.
De daarop volgende periode worden kinderen gekenmerkt door latentie, d.w.z. de seksuele activiteiten worden opgeschort.
 Maar vanaf de puberteit verandert deze situatie terug.
De biologische veranderingen selectedren de erotische verlangens opnieuw.

Er bestonden in de toenmalige kinderboeken zeer grote verschillen in de rollen die de verschillende geslachten kregen toeverdeeld.

• Er kwamen meer mannen dan vrouwen voor in de verhalen.
• Verschillende activiteiten en taken:
  • Man: avontuur, buitenhuis werken, onafankelijkheid en machtig
  • Vrouw: passief, binnenhuis werken, braaf, voor de kinderen zorgen,...
  • Ongetrouwde vrouwen werden aanzien als heksen en meisjes zorgde voor het eten en zaten te wachten tot hun man terug kwam.

Deze kinderboeken waar de kindjes mede hun eerste indruk over de wereld kregen, is zeer cliché en stereotiepvoorgesteld.
 Nu is dit al minder het geval.
Er wordt namelijk een groot belang gehecht aan de politiek correcte visie.
Bv. Probleemgevallen
Maar nog steeds zijn de gedragingen zeer stereotiep.

Het aanleren van de geslachtsrol gebeurt onbewust en zelfs voor het kind geboren is.
 Bv. kleding, de kinderkamer, het speelgoed,....

Tevens zijn er ook heel wat preverbale tekens waardoor het kind zich bewust is dat er een verschil bestaat. (Het kan dit enkel nog niet plaatsen)
 Bv. verschillende manier van vastpakken, knuffelen, omgaan,.... .

Ook het feit dat vrouwen cosmetica en verschillende feromonen hebben, maakt het verschil duidelijk. Hierdoor hebben ze namelijk een verschillende geur.
 Natuurlijk mag men ook de visuele verschillen niet vergeten!

Een kind van twee jaar beseft al dat er verschillende geslachten zijn en kan zichzelf en andere in één categorie plaatsen.
Pas vanaf een jaar of zes realiseert het zich dat dit geslacht stabiel is en dat iedereen een geslacht heeft die dikwijls zeer merkbaar is door de verschillen in de anatomie.

Opmerking:
Belangrijk om te weten is het feit dat deze geslachtsverschillen niet overal even duidelijk zijn. Het is dus cultuurgebonden!!

Bv. Italiaanse kinderen spelen met veel meer geslachtsspecifieker speelgoed dan Nederlandse. Dit verschil zou de verschillende culturele achtergrond kunnen weerspiegelen. In Italië heerst er namelijk een meer traditionele geslachtsonderscheid dan in Nederland.

• Het speelgoed speelt een belangrijke rol voor de ontwikkeling van de geslachtsrol
  Bv. onderzoek van Weitzmann naar kinderboeken

Veel studies over het ontstaan van geslachts-(gender-)verschillen.

De interacties tussen moeder en baby:
Ouders nemen een zeer verschillend houding aan t.o.v. jongens en meisjes, ook al denken ze dat ze op gelijke manier reageren.

Experiment van Adam en Beth toonde dit aan:
Enkele jonge moeders werden eerst samen met 'Beth' in een ruimte gezet. De moeders lachte veel naar het kind en gaven haar vrouwelijk speelgoed. Als er hen gevraagd werd om het kind haar karakter te omschrijven, schreven ze het typische meisjestrekken voor. Bv. lief, schattig,...

Als ditzelfde kind als jongen werd gekleed, reageerde andere moeders er zeer verschillend op. Ze gaven het namelijk jongensspeelgoed en karakteriseerde het als een kapoen, een deugniet,...

Besluit:
De reactie van de moeder is dus zeer bepalend. Het zelfbeeld is dan ook een verinwendigingvan het beeld dat andere op 'ik' hebben. Na verloop van tijd zullen we ons dan ook zo gedragen.

Kinderen die als man geboren, maar als vrouw worden beschouwd, zelfs wanneer ze mannelijke chromosomen hebben. Zij zullen zich later als vrouw gedragen en ook een vrouwelijke identiteit verwerven.

Bv. identieke tweeling: Bruce en Brenda (p183) De identieke tweeling was oorspronkelijk met hetzelfde geslacht geboren, maar werden verschillend opgevoed door een chirurgische ingreep. Hierdoor werd bij het jongetje de vrouwelijke geslachtsdelen gereconstrueerd én werd het als een meisje opgevoed. Met als gevolg dat het mannelijke meisje later ook wilde trouwen, met andere meisjes speelde. Terwijl zijn broertje eerder politieman wilde worden en graag stoer wilde zijn.

• Hieruit zouden we dus kunnen afleiden dat de socialisatie en opvoeding zeer belangrijk zijn bij de verwerving van de geslachtsidentiteit!

Maar! Tijdens de puberteit kreeg het 'meisje' te maken met wat identiteitsmoeilijkheden. Ze wilde namelijk een man zijn en voelde zich ook eerder een man, waarop de ouders besloten hebben het kind terug om te toveren.
Dit alles speelde zich echter af na het te weten komen van haar echte geslacht.

• Hieruit zouden we dus kunnen stellen dat de geslachtsidentiteit eerder biologischbepaald is.
• Echter vinden aanhangers van de tegenpartijen dit geen goed argument, omdat het kind zich pas zo voelde nadat het zijn echte geslacht wist.

Besluit:
Zowel de “nature” (biologische verschillen) als “nurture” (opvoeding en socialisatie) spelen een belangrijke rol bij het verwerven van de geslachtsrol. De mate van invloed is nog niet duidelijk. (idem als bij Coëvolutie)

Opmerking:
Volgens sommige zijn de ‘sexe’ aangeleerd. We krijgen dus onze seksuele identiteit aangeleerd door de houding en omgang van de omgeving met jouw geslacht.
Bv. Als vrouw deden mensen veel vriendelijker en charmanter tegen deze 'omgetoverde' jongen.

® Hij toonde zich dus als vrouw, de omgeving gaat hier gepast op reageren waardoor jij je nog meer vrouw zou voelen. Terwijl toen hij terug een man was de omgang veel ruwer was.

(Misschien linken aan Mead zijn theorie over imitatie, play en game stadium?)

Soms worden mensen geboren met geslachtskenmerken van het andere geslacht.

• Feminiseringssyndroom
  = mannen met vrouwelijke genitaliën
• Androgenitale syndroom
  = vrouwen met mannelijke genitaliën

Constructivisme en de script-theorie

Sociaal constructionisten:
Nadruk leggen op de culturele basis van de geslachtsverschillen en van de seksualiteit.

Grondlegger:
William Simon en John Gagnon (1960)
 Onderzoek in het Kinsey Institute for Sexual Behaviour

In navolging van Erwin Goffman: impression managenement:
Sexueel gedrag op te vatten op een dramatische manier. Mannen en vrouwen leren en spelen scripts, ze volgen richtlijnen die hen helpen te bepalen, wie, waar, waneer, hoe en zelfs mag of moet plaatsvinden.

Zijn gedragsverschillen tussen mannen en vrouwen een gevolg van de sekseverschillen (dus van biologische aard) of van verschillen in ‘gender’ (dus van psychische, sociale en culturele aard)?

 grote discussie
( Twee globale meningen. )

• Aangeboren gedragsverschil
   Zou in alle culturen aan het licht komen
   Sociobiologen denken in die richting.
  Bv. Mannen zijn agressiever dan vrouwen
• Gevolg van culturele omgeving

 Er zijn grote verschillen in agressiviteit van het gedrag van mannen en
vrouwen in verschillende culturen.
“Vrouwen worden verondersteld zachter en passiever te zijn dan mannen”
 Bewijs dat iets universeel voorkomt wil nog niet zeggen dat het ook van
biologische oorsprong is.
 Ook culturele factoren kunnen universele effecten hebben.
 Gedragsverschillen verklaren door middel van het aanleren
van verschillende identiteiten.
(mannelijk of vrouwelijk identiteit)

• Gevolg van genetische verschillen:verschil in geslachtschromosomen
  • Man: XY
  • Vrouw: XX
• Tijdens puberteit: duidelijke geslachtsverschillen

 Gemiddelde leeftijd gedaald sinds industriële revolutie
Bv. Menstruatie van 14 naar 12 jaar.