Iemand die wettelijk competent is, is iemand die capabel is in het beschermen en bevorderen van zijn eigen belangen, de consequenties van zijn acties voorziet en zichzelf en zijn zaken weet te redden met behulp van de rede. Dit betekent dat de meeste mensen die volwassen zijn en geen beperking hebben hier aan voldoen. Mensen die wettelijk incompetent zijn voldoen niet aan bovenstaande en hebben behoefte aan een competent persoon die beslissingen voor ze maakt. Om als competent persoon invloed uit te oefenen op incompetente personen wordt er gebruik gemaakt van voogdij in de wet. Op deze manier kan een competent persoon besluiten maken voor een incompetent persoon, totdat deze de wettelijke leeftijd bereikt dat dat volgens de wet niet meer mag; ofwel volwassenheid. Als competent persoon heb je dus een grote verantwoordelijkheid tegenover deze incompetente personen. Je maakt veel keuzes voor diegene en bent van grote invloed op deze persoon door de keuzes. Maar deze autoriteit over een incompetent persoon is nooit absoluut of exclusief. Vanwege de staat als parens patriae zijn er beperkingen in de beweegruimte van het uitoefenen van deze autoriteit. Wettelijk competent zijn geeft dus grote verantwoordelijkheid en vrijheid om voogdij uit te oefenen, maar de staat blijft een hogere autoriteit. Mocht jij volgens de staat toch niet volledig competent zijn, kan deze gemakkelijk ingrijpen.

Traditioneel gezien gaat de wet uit van de sociale consensus dat de belangen van kinderen synoniem zijn aan die van hun ouders, uitgezonderd enkele omstandigheden waar Parens Patriae moet ingrijpen. Verder is er niet veel aandacht besteed aan de rechten van kinderen als een groep. Tegenwoordig verandert deze zienswijze van de wettelijke status van kinderen op 2 manieren: het verlengen van rechten van volwassenen naar kinderen en het inzien van bepaalde unieke behoeftes en belangen van kinderen als krachtige rechten. De interpretatie van de wettelijke status van kinderen veranderd, en er ontstaan verschillende nieuwe richtingen waarin toekomstige geschillen en wetgeving rond de belangen van kinderen een belangrijke plaats hebben. Met name het feit dat de behoeftes en belangen van kinderen wettelijk als rechten worden gezien is belangrijk. Toch hebben kinderen minder juridische rechten en plichten dan volwassenen, ongeacht het feit dat hun behoeftes en belangen misschien wel groter zijn dan die van volwassen. De bijzondere behoeftes en belangen die hen onderscheiden van volwassenen dienen als basis voor het niet verlenen van ‘volwassenen-rechten’. Voor de handhaving van deze rechten moeten zij zich wenden tot hun ouders.

Naarmate kinderen ouder worden krijgen ze wel meer rechten, afhankelijk van hun competentie en leeftijd. De wettelijke afhankelijkheid van ouders of de staat houdt op bij het huwelijk, bij het intreden van militaire dienst, het bereiken van economische afhankelijkheid of bij het bereiken van een andere definitie van volwassenheid. In veel landen is dit 21 jaar.

Hiermee wordt bedoeld dat de staat de ouders zich als ouders gedraagt en daarbij ook de ouders vervangt.

De leer van in loco parentis (in de plaats van de ouders in het latijn) houdt in dat de staat de opvoedende rol van de ouders overneemt, omdat de ouders op een of andere manier incapabel zijn om zelf voor hun kinderen te zorgen. Het verwijst naar de juridische verantwoordelijkheid van een persoon/organisatie om (een aantal van) de functies en verantwoordelijkheden van ouders over te nemen. Er is, in tegenstelling tot Parens Patriae, hier sprake van totale overname en niet alleen ingrijpen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan residentiële jeugdzorg, waardoor de ouders dus het recht van opvoeden ontnomen wordt. Ook kan dit zijn wanneer bijvoorbeeld een leraar tijdelijk de plaats van de ouder overneemt.

Hiermee wordt bedoeld dat de staat zich gedraagt als ouders, zonder de ouders te vervangen. De staat zijn de ouders en de bevolking is het kind. De leer van parens patriae (ouders van de staat) is een concept dat gericht is om te beschermen. Zij moeten bescherming bieden wanneer het nodig is, hun macht reikt verder dan de ouders. Ook leerplicht is een voorbeeld hiervan. Het treedt pas in werking als het echt niet anders kan, wanneer ouders de opvoeding slecht uitvoeren. Het is een noodoplossing. Zij moeten kinderen beschermen wanneer dergelijke belangen worden bedreigd. Het is een laatste optie. Hierdoor kan ouders het recht worden ontnomen om voor hun kinderen te zorgen. Dit wordt gedaan om onomkeerbaar beschadiging te voorkomen. Parens patriae wordt uitgevoerd wanneer ouders aantonen dat ze niet in staat zijn om hun ouderlijke plichten uit te voeren. Het optreden van de overheid als parens patriae is een vorm van paternalisme, zie eerdere vragen. Parens Patriae omvat daarnaast de volgende rechten;

1. Het recht van een rechtbank om beslissingen te maken voor incapabele personen zoals kinderen of gehandicapten.

2. Het recht van de staat om rechtspraak te genieten voor incapabele personen.