• vroeger: dementia praecox = voortijdige mentale achteruitgang
  • ‘split mind’: dissociatie tussen cognitie en emotie (niet altijd)
  • niet een dissociatieve persoonlijkheidsstoornis (multiple personality disorder)

• kenmerkend
  • wanen, logische denkstoornissen, geen contact met de realiteit
  • gedrag past niet in de context
  • bewegingsstoornissen
  • ongepaste emoties, weinig gezichtsuitdrukking, ééntonig praten
  • zelf geen besef van de aandoening
  • IQ nauwelijks aangetast
  • werkgeheugen en aandacht aangetast

• kenmerken
  • depressie rond de winter bij aardpolen
  • minstens 2 achtereenvolgende jaren
  • minder ernstig dan ‘gewone’ depressie
  • slaap en temperatuur ritmes zijn verlaat (depressie: vervroegd)

• behandeling
  • lichttherapie (min. 1 uur per dag)

• genetisch basis
  • 2 genen gevonden die de kans vergroten
  • 1 ouder: 20% kans, 2 ouders: 50% kans
• behandeling
  • combinatie van medicatie, voorlichting, soms psychotherapie
  • lithium, valproaat, carbamazepine

deze verlagen aantal AMPA glutamaat receptoren in de hippocampus, en onderdrukken een ontstekingssubstantie (arachidonic acid)

• dieet van zeevruchten
  • onderdrukt eveneens arachidonic acid

manisch: korte slaap, depressief: lange slaap  probeer slaappatroon normaal houden

• manisch: overdreven opgewekt, te optimistisch, gevoel van almacht
• kenmerken bipolaire stoornis
  • bipolar I: depressief + ernstige manische periode / gemengde periode
  • bipolar II: depressief + milde (hypo-)manische periode (m.n. vrouwen)
  • ook: aandachtsvermindering, impulsiviteit, verminderd verbaal geheugen
  • prevalentie
    • elke vorm: 0.4-1.6%
    • vrouwen meer depressieve episodes, mannen meer manische episodes
    • begint tussen 15 en 25 jaar, levenslang aanhoudend