Bluma Vul’Fovna Zeigarnik (1890-1990) was een Russische psycholoog die in de

Westerse psychologie het meest bekend is geworden door haar ontdekking van wat we

het Zeigarnik effect zijn gaan noemen: iets niet af krijgen, beter onthouden.

Gestalt psychology is een alternatief en tegenhanger van structuralisme, behaviorisme en

functionalisme. Het is opgericht door de psychologen die in hoofdstuk 6 besproken

worden. Gestalt is een Duits woord dat ‘shape’ of ‘form’ betekent.

De 3 founders gebruiken Gestalt om perceptie te beschrijven, later onderzoeken zij leren,

probleem oplossen en cognitie. Kurt Lewin bestudeert de sociologie en een hoop andere

onderwerpen met een Gestalt benadering. Max Wertheimer, Kurt

Koffka en Wolfgang Köhler.

Mach en von Ehrenfels leggen de basis van Gestalt Psychologie. Zij kijken bij het

analyseren van sensaties naar eigenschappen van simpele vormen, als vierkanten en

cirkels.

Grondleggers Gestalt psychologie, phi phenomenon, 4 principes (holistic thinking, phenomenological basis, methodology, isomorphism)

‘Jost’s law’: als twee associaties even sterk zijn, dan versterkt repetitie de nieuwe méér

dan de oude. vrije

associatie (Galton), judgment (doubt,

hesitation en searching = conscious

attitudes) (Marbe), apprehension (met

Bryan), reaction time

Watts

reaction time response: voorbereidende

fase, stimulus presentatie, striving for

response, respons itself

Ach cognitive set

Bühler imageless thought

Moore

toevoeging ‘meaning’ aan 3 basisdimensies

van Wundt

Brentano en maakte onderscheid tussen fenomenen en mentale functies. Stumpf suggereerde dat fenomenen zoals tonen, kleuren en beelden ofwel sensorisch ofwel denkbeeldig zijn. De studie van zulke fenomenen noemde Stumpf phenomenology; zijn massieve Tone Psychology was een phenomenology van tonen. De tweede grote klasse van psychologische ervaring omvat zien, horen, waarnemen en denken – de cognitieve handelingen van Brentano. Studies naar sensorische en denkbeeldige fenomenen waren voor Stumpf ‘voorbereiding’ voor de echte taak van psychologie – de studie van psychologische handelingen of functies. Maar hier vinden we een paradox, Stumpf weidde zijn leven aan het bestuderen van deze voorbereidende fenomenen maar zag zichzelf altijd als een psycholoog. Zijn eigen onderscheiden accepterend, was hij in feite eigenlijk een phenomenologist. Onbewuste beïnvloeding (clever Hans).