Vrede van Augsburg

• Elke rijksvorst mocht beslissen welke godsdienst in zijn machtsgebied
• Geloofseenheid binnen RR verdwijnt
• MAAR tegelijk nog idee: binnen 1 politieke ruimte best zelfde godsdienst
• = EXTERN PLURALISME
• Andersdenkenden moeten bekeren of migreren

Oorlogen: verhouding tussen religie en gezag staat centraal

• Concilie Trente + jezuïetenorde  maar succes reformatie niet gestopt
• 80 jarige oorlog (1568-1648)

• 1566: beeldenstorm
• gewapend verzet tegen Spaanse overheersing
• Filips II stuurt Hertog van Alva
• Nederlandse opstand olv willem van Oranje-Nassau
• Filips wil 1 centraal geregeerd land met 1 religie / opstandelingen willen een decentrale overheid en godsdienstvrijheid
• Wisselend succes voor beiden
• Beleg van Antwerpen  Antwerpse Republiek onder Marnix van St-Aldegonde = katholicisme verboden
• Val van antwerpen (27/8/1585) intellectuelen vluchten naar Noorden (bijdrage aan ‘gouden eeuw’)

• 30 jarige oorlog (1618-1648)

- Ook een belangrijke religieuze inslag

- Protestantse + katholieke vorsten vechten tegen elkaar (binnen én buiten RR)

Katholieke W-Europa vreesde voor verbrokkeling machtsgebied door succes reformatie

 protestanten vervolgd + godsdienstoorlogen

■ Frankrijk

- Vanaf 1562 veel hugenoten vermoord

- Bartholomeusnacht

• 18/8/1572: huwelijk hugenoot Hendrik van Navarra & katholieke Margaretha van Valois
• Daad van verzoening  bijna hele Franse adel in Parijs
• Nacht 23-24/8  bloedbad, 2000 hugenoten vermoord
• Nasleep: nog eens duizenden

- Hendrik van Navarra

• Koning van Frankrijk (werd katholiek)
• Edict van Nantes (1598)

• Katholicisme bleef staatsgodsdienst
• MAAR protestanten kregen

-Openbare kerkdiensten

- Toegang tot alle ambten

- Speciale rechters om belangen te behartigen

- Lodewijk XIV

• 1685: herroept edict + vernietigd centrale tempel in Charenton
• ‘une foi, une loi, un roi’
• Hugenoten verplicht soldaten (dragonders) in huis nemen om zich te laten bekeren
• Veel hugenoten vluchten naar Nederland