Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen:

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sfere

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen:

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen:

Schema:

We kunnen dus eigenlijk zeggen dat het leven van een bejaarde in de moderne maatschappij paradoxaal is.

® Ze hebben het langs de ene kant nog nooit zo goed gehad, maar langs de andere kant nog nooit zo slecht.

Deze ontwikkeling leidt tot probleem van vergrijzing ! Nog nooit zoveel bejaarden geweest

Dood

Traditionele maatschappij

:Dood veel meer zichtbaar dan vandaag

Moderne maatschappij

: “Je ziet, ruikt, hoort de dood niet”
: Dood in besloten afzondering ver verwijderd van verwanten en vrienden

Traditionele maatschappij
: Duidelijk besef van verband tussen dood en opeenvolging van generaties. Individuen voelen zich meer een deel van familiegroep of gemeenschap die blijft voortbestaan, wat er met hen als individu ook moge gebeuren.

ð Dood minder beangstigende bijklank!

Moderne maatschappij
: De dood wordt door velen in onze maatschappij gezien als einde van het individuele leven, dan als fase in proces van vernieuwing van het leven en opvolging van generaties

Traditionele maatschappij

: De middeleeuwer ging aan de dood
een vanzelfsprekende religieuze betekenis geven

Moderne maatschappij
: Vermindering van rol van godsdienst en kerk
in maatschappelijk leven.
: Dood is puur afbreken van het leven, iets
beangstigends, waarover liever niet gepraat wordt.

• Dit kan je opmaken uit de manier waarop doden worden begraven
  = Snel en efficiënt: men wordt er liefst niet te lang mee geconfronteerd
• Maar ook uit de rouwadvertenties
  Vroeger: Minder omzwachteld als bv. “doodgegaan, bezweken, omgekomen”

Nu: Zeer verbloemd gesproken bv. “hij heeft afscheid genomen van, is van ons heengegaan”

De dood werd de laatste 200 jaar meer en meer onttrokken aan publieke leven.
 De dood werd geprivatiseerd; rouwproces werd geprivatiseerd
Denk aan: Vroeger liet men door handelingen en vooral door kledij of attributen
zien dat men in rouw was, nu in alle intimiteit en kortstondiger

ð Rouwproces wordt bemoeilijkt!