Item gefilterd op datum: mei 2014

• Communicatie is hierbij sterk informeel.
  
  
• Traditioneel is ‘het gesprek met de baas’: qua vorm tweezijdig, maar qua inhoud meestal in eenrichting van baas naar medewerker.
  
  
• Weinig communicatie over invloed: de baas is er gewoon de baas.

• De nadruk ligt sterk op standaard (schriftelijke) procedures die het werk in de divisies moeten reguleren.
• De communicatie is veelal elektronisch of schriftelijk, maar overleg komt ook vaak voor.

• Aangezien de feitelijke macht op de werkvloer ligt, is er veel sprake van sterke betrokkenheid bij de totstandkoming van het beleid.
  
  
• Werkoverleg heeft een weinig formeel karakter, hoewel de strategische top dat graag zou willen.
  
  
• Aangezien de specialistische professionals zeer zelfstandig werken is er beperkte communicatie over het werk.
  
  
• De opwaartse communicatie is vooral machtsstrijd, waarin ieder al onderhandelend probeert duidelijk te maken dat zijn onderwerp het belangrijkst is.

• In hoge mate gestandaardiseerde en geformaliseerde communicatie, vastgelegd in handboeken die voor iedere uitzondering een regel kennen.
• Het taalverkeer is formeel en schriftelijk, ook in onderlinge communicatie over het werk.
• Overleg mondt vaak uit in regels en procedures.

• Cultuur is de set van onzichtbare patronen van diepste overtuigingen en aannames die een groep deelt (organisatieideologie).
• Organisatie-ideologie komt tot uitdrukking in organisatieklimaat: symbolen, rituelen, gedrag, verhalen, etc.
• Veelal bestaat een organisatie uit een mozaïek van subculturen (per eenheid of team).
• Organisatie is een complex proces van medewerkers die betekenissen geven aan de hen omringde werkelijkheid.

Communicatieve kenmerken: zo zijn onze manieren

• Communicatie heeft een sterke symboolfunctie (uitingen!)
• Interactie (tweerichtingsverkeer) tussen mensen is communicatie. Deze interactie schept cultuur.
• In dialoog ontstaat samen een beeld hoe de werkelijkheid in elkaar zit én hoort te zitten (common sense making).
• Communicatie is een sterk bindmiddel voor organisatieleden. Sociale controle bij afwijkend gedrag.

een democratisch organisatiesysteem

• Nadruk op belang van goede communicatie.
• Accent op tweerichtingsverkeer.
• Feedback is de katalysator van leren.
• Open communicatie, wederzijds vertrouwen en identificatie van individuen met doelstellingen van de organisatie.
• Horizontale, verticale en diagonale communicatie.

Systeemschool – Katz & Kahn (1978), Mintzberg (1979)

• De wederzijdse afhankelijkheid van organisatieleden moet op het niveau van de organisatie worden bestudeerd.
• De organisatie is een systeem: een verzameling van onderling samenhangende delen. De organisatie is onderdeel van een geheel: de omgeving.
• Nadruk op onderlinge verbondenheid en afhankelijkheid.
• Coördinatie zorgt voor richtlijnen om taken en rollen op elkaar af te stemmen. Integratie is het bereiken van eenheid door gedeelde waarden en normen.

menselijk probleem en sociale veiligheid

• Communicatie is een menselijk probleem; enige vaardigheid is door training te verwerven.
• Meer participatieve leiderschapsstijlen.
• Naast het geven van opdrachten en afeggen van verantwoording, nu ook adviezen als inhoudelijke

boodschappen.

• Aandacht voor informele communicatie.
• Naast verticale ook horizontale communicatie.

Human Resources School – Likert (1961)

• Mensgerichte aanpak.
• Menselijke behoeften staan centraal.
• Er wordt afstand genomen van klassieke principes als eenheid van bevel en strakke taakverdeling.
• Menselijke capaciteiten en talenten vormen een hulpbron.
• Een goed werkklimaat is zeer belangrijk en de basis voor succes.
• Geen duidelijke scheiding tussen formeel en informee

instrument van het management

• Nadruk op duidelijk, gedetailleerd en concreet formuleren van opdrachten.
• Onderlinge uitwisseling wordt geminimaliseerd.
• Communicatie is een rationeel instrument om doelen te bereiken.
• Verticale communicatie.
• Top-down processen: opdrachten aan ondergeschikten (beheersing).
• Bottom-up processen: afleggen van verantwoording (controle).

Human Relations School – Mayer (1933)

• Reactie op de Klassieke school.
• Aandacht verschuift van formele structuren naar sociale en psychologische eigenschappen van individu en groep.
• Individuele voldoening is de maatstaf, binnen de grenzen van de organisatiedoelen.
• Stijl van leidinggeven aanpassen aan samenstelling en doel van de groep.

Er zijn chronologisch drie klassieke en twee hedendaagse scholen te onderscheiden. Maar zelfs van de drie belangrijkste

klassieke scholen vinden we vandaag de dag nog veel kenmerken terug in de wijze van organiseren en communiceren.

Klassieke school – Taylor (1911) & Weber (1921)

• De organisatie is een rationeel instrument. Het accent ligt op doelmatigheid (routine) en doelstellingen.
• Nadruk op technieken om structuur en processen rationeel vorm te geven.
• Eenheid van bevel: iedere medewerker heeft één baas.

• Planner: De middenmanager levert service support, zodat de teams in de frontlijn kunnen blijven werken.
• Vertaler: Hij moet het strategisch beleid vanuit het strategisch management zodanig doorvertalen dat het uitvoerbaar is door de medewerkers.
• Verbindingsschakel: Hij kan via de frontlijnmedewerkers beoordelen of de dienstverlening conform de klantwensen is.
• Verzoener van belangen: Fungeren als verzoenen indien de belangen van het strategisch management en de uitvoerende medewerkers.
• Coördinator: Zorgen voor coördinatie met andere afdelingen.

Organisatie en communicatie

Er zijn drie variabelen om naar de relatie tussen organisatie en communicatie te kijken:

1. De visie op organiseren;
2. De omvang van de organisatie;
3. De aard van de organisatie.