(endogeen=van binnenuit gestuurd, circum=ongeveer, annum=jaar) Een vogel vertrekt al naar warmere gebieden voordat de vorst is ingevallen. Hoe weten dieren welke tijd het is?
Zonlicht (de lengte van de dag) is een belangrijke indicator. Temperatuur minder. Maar ook zonder deze indicator blijft het ritme bestaan.
Het lichaam regelt zijn eigen ritme van activiteit en inactiviteit. Tot dan toe gold het behaviorisme, dat er van uit ging dat waken en slapen een reactie was op stimuli uit de omgeving. (zon, temperatuur enz.).
Uit onderzoek bij geïsoleerde dieren bleek, dat een organisme zelf gedrag produceert en niet alleen reageert op stimuli.
Items:
- Waak- en slaapritme verloopt in een cyclus van ongeveer 24 uur. Het lichaam zelf regelt deze cyclus.
- Afwijking van de voorgeschreven slaaptijd kan leiden tot slapeloosheid.
- Slaap verloopt in 4 stadia met verschillende hersenactiviteit, hartslag en andere signalen van arousal.
- Paradoxicale-of REM-slaap variëert van diep naar licht. In deze slaap komen levendige, heldere dromen voor.
- Locaties in de hersenstam en voorhersenen zijn verantwoordelijk voor de diverse aspecten van arousal, aandacht en slaap. Hersenbeschadigingen kunnen leiden tot voortdurende slaap-of waakperiodes.
- Om verschillende redenen slapen mensen soms niet goed genoeg om uitgerust op te staan.
James W. Kalat 1996
Afwijkende mening verdwijnt stilaan, terwijl de dominante dominanter wordt
Ontvanger moet zich overgeven aan boodschap
The dubble jeopardy law: kleine zender heeft klein publiek en klein publiek is onbetrouwbaar
Plaatsvervangende versterking. Nieuw gedrag versterkt als er een beloning volgt
Plaatsvervangende betrokkenheid. Meeleven met het personage
Onjuist weergeven van feiten
