Volgens Leucippus en Democritus bestaan alle objecten uit de kleinste deeltjes (cfr. Einstein: De liefde verbindt de elementen, haat scheidt de elementen). Domicritus wordt ook wel „de lachende filosoof‟ genoemd. Volgens hem bestaat vrije wil niet, omdat alles vaststaat (determinisme). Dit materialisme en determinisme leidt tot hedonisme. Dit is het maximaliseren van plezier en het minimaliseren van pijn.
Huwelijk tussen de filosofie en de fysiologie, twee belangrijke namen : Alcmaeon en
Empedocles. Deze twee zijn de eerste protopsychologen -> Verklaren geest en gedrag aan de hand van methoden en bevindingen van de fysiologie.
1. Alcmaeon was de eerste persoon die een dissectie had gedaan vanuit de ogen. Hij situeerde zo de sensaties en gedachten in de hersenen!
2. Empedocles was een voorstander van het empirisme. Volgens hem waren de zintuigen kanalen voor het verstand. Objecten stralen kopieën naar de zintuigen en worden doorgelaten in het lichaam door specifieke poriën. Hij situeert de geest in het hart, volgens de oude Griekse gedachte. Bepaalde stralingen zouden ook het hart doen kloppen. Er is dus een puur fysische basis van mentale activiteit.
Op grond van hun psychologie was er een reflectie op filosofische en ethische kwesties. Ze gingen dus vragen stellen als; wat is een goed leven? Wat moet men doen om een gelukkig leven te hebben?
De filosofie van Parmenides over “het zijn” en de filosofie van Heraclitus over “het worden” impliceert een sterk verschil tussen het verschijnen en de realiteit. Voor Parmenides was verandering een verschijnen en het zijn was de realiteit. Voor Heraclitus was het juist omgekeerd. Hoe ging men nu naar waarheid zoeken? Volgens Parmenides waren de zintuigen misleidend en moest men de logica volgen. Dit is m.a.w. het rationalisme. Na het onderzoek van de menselijke geest, namelijk de cognitieve functies; ontstonden de eerste theorieën over sensaties en perceptie. Hierbij besloot men dat men de zintuigen moest volgen en niet de logica. En dit is het empirisme.
Volgens hem was de enige constante in het universum verandering. De morele waarden veranderden naargelang de samenleving (niet eeuwige waarden dus, het moest nuttig zijn). Volgens hem was de phusis vuur (steen is bvb. een versteende vuurbol). Verandering is niet toevallig maar wetmatig. Er zou een universele harmonie zijn die alles in evenwicht houdt
Zijn beroemde uitspraak is “Het zijn is; het niet-zijn is niet.” Er was dus volgens hem een onderliggende permanente realiteit. Alle “zijnden” zijn identiek; als we een verschil denken waar te nemen, dan is dat volgens hem een illusie. Het worden is ook een illusie van de menselijke geest. Cfr. Plato‟s morele doctrine: achter veranderlijke menselijke opinies zijn er eeuwige waarheden en waarden die we moeten nastreven.
Hij was een mathematicus en filosoof. Hij introduceerde “het bewijs” als logische methode. Hij vond de cultus uit; hij beweerde dat wiskunde de sleutel tot de natuur was. Door een sober leven te leiden kon men volgens hem de filosofie en de wiskunde beter begrijpen. Hij maakte ook een onderscheid tussen lichaam en ziel. De ziel kan volgens hem zonder het lichaam bestaan en het lichaam is de gevangenis van de ziel. BTW: de term filosofie komt van hem. -> Getal: diepste oorzaak van het „zijn‟ Eenheid in veelheid; alle zijnden zijn identiek en onveranderlijk.
Hij gaf kritiek op de Griekse religie. Hij zei dat goden antropomorfe constructies zijn. Dat ze dus een menselijke vorm hebben. Hij beweerde zelfs dat dieren volgens hun eigen soort hun god zouden construeren, bv.; een hondengod, een kattengod, enz. (Xenophanes was eerder een dichter dan een filosoof). Eerste debat Relgie vs wetenschap.
De phusis was volgens hem apeiron. Dit was het onbepaalde: oneindige, eeuwige, tijdloze massa. Hij was ook degene die het idee van adaptieve evolutie anticipeerde, die Darwin later heeft beschreven.
Achter diverse schijnbare substanties is er één element (phusis) en dit was volgens hem water. Want water kan verschillende vormen aanemen
Phusis is het Griekse woord voor het ene element waaruit alle dingen ontstaan zijn. Thales begon met een fysisch onderzoek, waardoor hij de eerste stap zette naar de naturalistische verklaring i.p.v. de bovennatuurlijke. En de psychologie werd gekenmerkt door het probleem van het dualisme (lichaam-geest).
Tijdens bronzen eeuwen; Gesloten denksystemen-> Aanvaarden geen kritiek Bv: religieuze en seculiere denksystemen; christendom of het marxisme.
Het Griekse mirakel = Opkomst van de stadstaat zorgde voor verandering in de denkwijzen
Filosofie: de eerste filosofen (oa.) Thales, geloofden dat zij vooruitgang zouden boeken in het denken als zij kritischer zouden omgaan met informatie = ontstaan van een open denksysteem.
Democratie: In plaats van zich te gehoorzamen aan de plichten van de koning, gingen de burgers zelf nadenken en discussiëren over wetten en plichten. Er was gelijkheid tussen de burgers, waardoor persoonlijke aanvallen vermeden werden, aan de ideeën mochten aangevallen worden. De wetten golden voor iedereen; hierdoor kregen ook de zwakken bescherming.
