Wat is gezondheidspsychologie?

Empirisme: komt voort uit de denkwijze dat alle kennis d.m.v. zintuiglijke waarneming kan worden verkregen.

Wat is het verband tussen psychologie en gezondheid?

Aan de hand van een psychologische benadering kan bijvoorbeeld worden verkaard waardoor sommige mensen emotioneel goed lijken te reageren op een slechte gezondheid en anderen niet. De belangrijkste doelstelling van de gezondheidspsychologie is het ontwikkelen van een inzicht in de biopsychosociale factoren die belangrijk zijn voor:

• De bevordering en het in stand houden van de gezondheid
• Het verbeteren van de systemen voor gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid
• De preventie en behandeling van ziekte
• De oorzaken van ziekte; bijv. risicofactoren en kwetsbaarheid

Gezondheidspsychologie heeft verschillende contrasten met andere populaire disciplines:

• Medische psychologie: gebaseerd op een mechanistisch medisch model -> een achterliggende beperking veroorzaakt een symptoom waarvoor behandeling nodig is om de

normale gezondheid te herstellen.

• Gedragsgeneeskunde: wordt gebruik gemaakt van uiteenlopende gedragswetenschappen in relatie tot lichamelijke aandoening, waaronder psychologie, sociologie en gezondheidsonderwijs. Het onderzoekt de ontwikkeling en integratie van gedragsmatige en biomedische kennis en technieken die relevant zijn voor ziekte en gezondheid. Het wordt niet alleen toegepast op behandeling, maar ook op preventie en revalidatie. Dankzij de gedragsgeneeskunde is het standpunt verspreid dat de geest een directe invloed uitoefent op het lichaam.
• Psychosomatische geneeskunde: dit betekent dat de geest en het lichaam beide zijn betrokken bij ziekte, en wanneer niet gemakkelijk een organische oorzaak word gevonden, kan de geest de oorzaak zijn van een lichamelijke reactie. Ziekten zonder aanwijsbare, lichamelijke oorzaken worden psychogeen genoemd.
• Medische sociologie: probeert gezondheid en ziekte te begrijpen op basis van verschillende sociale factoren die op mensen van invloed kunnen zijn.
• Gezondheidspsychologie: biologische, sociale en psychologische factoren. Het wordt bekritiseerd doordat dit vak te individualistisch van aard is. Er hebben zich vier benaderingen voor gezondheidspsychologie ontwikkelt:
  - Klinische gezondheidspsychologie
  - Gezondheidspsychologie m.b.t. de volksgezondheid
  - Gezondheidspsychologie van bepaalde groepen
  - Kritische gezondheidspsychologie (zie hieronder)
• Kritische gezondheidspsychologie: kritische gezondheidspsychologen betogen dat het biopsychosociale model duidelijker van het medische model dient te worden onderscheiden, vooral m.b.t. de ontwikkeling van het sociale component. Door de nadruk op individuele gedachten, gevoelens en handelen wordt de rol afgezwakt die de maatschappij en de politiek spelen in onze menselijke ervaring van gezondheid en ziekte -> meer aandacht nodig voor context en cultuur.