De moderne maatschappij als panopticon, Discipline, toezicht en straf

Ontstaan van het moderne gevangeniswezen tegen de achtergrond van de moderne controledrang.

16^de – 19^de eeuw: ontwikkelen van procedures en technieken om greep te krijgen op het lichaam, het te controleren, meten, dresseren ~> het tegelijk volgzaam en nuttig te maken (onderwijs, gevangenis, leger)

Moderne maatschappij = disciplinemaatschappij (ondanks Verlichting)

Panopticum = een zodanig geconstrueerd gebouw waarin alles en iedereen voortdurend in het oog kan worden gehouden. Het staat symbool voor de toezichtsmaatschappij: een samenleving waarvan de leden letterlijk en figuurlijk gevangen zitten in een fijnmazig controlenetwerk.