GB: 1920’s en Depressie

- Voor WOI: concurrentie van geïndustrialiseerde landen Ý

• ^§ Cf. Duitsland
• ^§ GB verliest afzetmarkten

- WOI versnelt dit proces

- Reeds in de jaren ’20 welvaartsstaat op sociaal gebied

• ^§ Verzekeringen (werkloosheid, ziekte, ouderdom)

- Door de economische malaise na 1929: werkloosheidÝ

• ^§ = duur voor de staat
• ^§ ° Economische problemen

- Labour is aan de macht in 1929

• ^§ MacDonald als premier
• ^§ Wou vooral besparen (op sociale zekerheid)

 komt niet overeen met de Labour Party

- MacDonald richt een coalitie van alle partijen op

• ^§ “Nationaal bestuur”

- Wordt verkozen in 1931

- Vooral besparingen

• ^§ Economisch nationalistische maatregelen

Problemen in de Britse commonwealth

- KOLONIES

- De Ierse kwestie (cf. hoofdstuk 14, deel 14.5)

- Palestina

• ^§ Joods immigranten VS moslims VS GBµ

 joden vluchtten voor anti-semitisme @ Europa

- Egypte

• ^§ 1922: onafhankelijk (niet langer protectoraat van GB)

- India

• ^§ Onafhankelijkheidsbeweging Ý

- MANDAATGEBIEDEN

- Canada, Australië, Nieuw Zeeland, Zuid Afrika

- Krijgen alsmaar meer autonomie toegewezen

• ^§ Economisch, politiek

- Verdeeldheid Conservatives VS Labour

- Er heerste wel een intern Brits eenheidsgevoel ivm de staat (vgl =/ Frankrijk)

Frankrijk: 1920’s en Depressie

- Extreem links & extreem rechts Ý

- Zowel links als rechts zijn ‘antidemocratisch’ en tegen de Franse republiek (staatsvorm) (vgl =/ GB)

• ^§ Communisten (parlementaire weg) (LINKS)
• ^§ Action Française (militante drukkingsgroep) (RECHTS)

- Belang van de Duitse herstelbetalingen

• ^§ Moest het Franse herstelprogramma financieren (na WOI)
• ^§ Cf. bezetting Ruhr-gebied (1923)

- 1926 – 1929: bloeiperiode

• ^§ Door hervormingen in taksen

- Grote Depressie (’29)

• ^§ Later dan in de VSA of andere landen
• ^§ Minder ernstig dan in de VSA of andere landen

- Herstelplan vooral gericht op besparingen

Frankrijk: interne politiek tijdens de ‘30s

- Rechtse antirepublikeinse en antidemocratische beweging Ý

• ^§ 1934: opstand @ Parijs
• ^§ Aanleiding: politiek/financieel schandaal (overdreven door rechts)

- Liberalen, democraten en socialisten waren verontwaardigd

- Communisten beseffen de fascistische dreiging en scharen zich achter de overheid

- Communisme Ý in de 30’s

- °Volksfront (Front Popular)

• ^§ Anti-fascistische coalitie
• ^§ Radicale socialisten, socialisten en communisten
• ^§ 1936: Meerderheid behaald
• ^§ Léon Blum wordt premier

Bestuur van het Volksfront

- Meerderheid vanaf 1936 (tot 1937)

- Olv Blum

- Voert “Franse New Deal” uit

• ^§ Nationalisering, 40u week, betaalde vakantie, vakbonden Ý
• ^§ Geen economisch succes

- Protest van rechts

- Tegelijk: Duitsland herbewapent

• ^§ Frankrijk moet dit ook doen
• ^§ Gaat niet in combinatie met hun “New Deal”
• ^§ Te duur

- Tegelijk: Spaanse burgeroorlog

• ^§ Tegen het Volksfront in Spanje
• ^§ Blum wil niet interveniëren

- Senaat werpt de regering omver

• ^§ Volksfront U
• ^§ Macht socialisten Þ

Algemeen ‘30s

- Geen enkel West-Europees land herstelde volledig voor WOII

- Crisis van ’29 toonde aan dat Europa economisch afhankelijk was van de VSA

- SU werd in de jaren 30’s een industriële grootmacht

- Bevolking stagneerde

Franklin Roosevelt

- 1929 beurscrash (onder republikeinse president)

- 1932 presidentsverkiezingen

• ^§ Franklin Roosevelt wordt verkozen (democraat)

De New Deal

- Economisch herstelplan van Roosevelt

- Keynesiaans geïnspireerd

- Bankwereld werd hervormd

• ^§ Strengere controle
• ^§ Splitsen van banken naar hun functie (kredietbanken, …)

- Devaluatie van de dollar

• ^§ Om boeren toe te laten aan handel te kunnen doen in vreemde gebieden

- Deficit spending

• ^§ Geld van de staat in de economie pompen
• ^§ Werkloosheid Þ
• ^§ Op die manier de koopkracht Ý

- Na 1935: vooral sociale maatregelen

• ^§ Minimumlonen
• ^§ 40-uren week
• ^§  kinderarbeid

- ° Sociale welvaartsstaat met staatsinterventie!

• ^§ Veel vroeger dan in Europa (± ’60)

- Link met hoofdstuk 18 (SU): Stalin = dictatuur!

Voorspoed van de jaren ’20 en zijn zwakte

- een periode van voorspoed met een economische expansie (vnl. VSA)

 bevat zwakheden  financier via krediet

 lopen achterop winsten = lage koopkracht overproductie

 landbouw = depressie  nieuwe technologie  overschotten

vele boeren krijgen het moeilijk

 bijkomende slag = Crash van ’29 dalen stedelijke vraag naar producten

De Crash van 1929 en de verspreiding van de economische crisis

- Na Crash  financiële crisis

 men koopt aandelen op krediet (afbetaling lening)  veronderstellen dat ze gaan stijgen

 vanaf markt iets minder gaat minder consumptie  kettingreactie

- Bankencrisis  Industriële crisis

 politiek niet in staat crisis op te vangen

Politieke en economische reacties

-Crisis sleept aan: politiek  maatregelen nemen in grootschalige actie

 protectionisme   afschaffen goudstandaard devaluatie

 Tarief op import + quota

= economisch nationalisme

- scherpere economische rivaliteit  sterkere internationaal politieke spanningen

Culturele reacties tot de crisis

- Domineren van het realisme

- Kunst: beklag doen over sociale en politiek malaise

Voorspoed van de jaren ’20 en zijn zwakte

- een periode van voorspoed met een economische expansie (vnl. VSA)

 bevat zwakheden  financier via krediet

 lopen achterop winsten = lage koopkracht overproductie

 landbouw = depressie  nieuwe technologie  overschotten

vele boeren krijgen het moeilijk

 bijkomende slag = Crash van ’29 dalen stedelijke vraag naar producten

De Crash van 1929 en de verspreiding van de economische crisis

- Na Crash  financiële crisis

 men koopt aandelen op krediet (afbetaling lening)  veronderstellen dat ze gaan stijgen

 vanaf markt iets minder gaat minder consumptie  kettingreactie

- Bankencrisis  Industriële crisis

 politiek niet in staat crisis op te vangen

Politieke en economische reacties

-Crisis sleept aan: politiek  maatregelen nemen in grootschalige actie

 protectionisme   afschaffen goudstandaard devaluatie

 Tarief op import + quota

= economisch nationalisme

- scherpere economische rivaliteit  sterkere internationaal politieke spanningen

Culturele reacties tot de crisis

- Domineren van het realisme

- Kunst: beklag doen over sociale en politiek malaise

Voorspoed van de jaren ’20 en zijn zwakte

- een periode van voorspoed met een economische expansie (vnl. VSA)

 bevat zwakheden  financier via krediet

 lopen achterop winsten = lage koopkracht overproductie

 landbouw = depressie  nieuwe technologie  overschotten

vele boeren krijgen het moeilijk

 bijkomende slag = Crash van ’29 dalen stedelijke vraag naar producten

De Crash van 1929 en de verspreiding van de economische crisis

- Na Crash  financiële crisis

 men koopt aandelen op krediet (afbetaling lening)  veronderstellen dat ze gaan stijgen

 vanaf markt iets minder gaat minder consumptie  kettingreactie

- Bankencrisis  Industriële crisis

 politiek niet in staat crisis op te vange

Politieke en economische reacties

-Crisis sleept aan: politiek  maatregelen nemen in grootschalige actie

 protectionisme   afschaffen goudstandaard devaluatie

 Tarief op import + quota

= economisch nationalisme

- scherpere economische rivaliteit  sterkere internationaal politieke spanningen

Culturele reacties tot de crisis

- Domineren van het realisme

- Kunst: beklag doen over sociale en politiek malaise