• vertrouwd met overgang naar nieuwe technieken door commerciële contacten met A’pen
• 1571: Thomas Gresham opent Londense Beurs als kopie van Antwerpen
• toepassing A’pense technieken pas na 1650 massaal toegepast (door onlust: Cromwell e.d.)
• 1650: gaan stap verder door uitgave v. rentedragende depositocertificaten
• evolutie tot promessen[1] die men negociabel maakt door endossement¹² toe te passen
• werd snel gebruikt door particulieren voor betalingsverrichtingen à verzilveren vóór vervaldag was mogelijk door het disconteren
• dit was een gesystematiseerd deposito/giro/discontobankwezen op grote schaal
• moderne bankbiljet vond hier zijn ontstaan
• volgende stap = door overheid erkend uitgiftemonopolie v. bankbiljetten aan de Bank of England (= 1^ste bank ter wereld met N.V.-statuut[2]) à enige circulatiebank met N.V.-statuut in Eng.
• begin 18^de eeuw ontstond zo het disconto/emissiebedrijf dat nog steeds het belangrijkste kenmerk vormt v.d. actuele bankorganisatie
• buiten Eng. in 1^ste helft 18^de eeuw weinig navolging
• 1695: Bank of Scotland (maar met beperkt uitgifterecht)
• Fr.: John Law mislukt in poging bankbiljetten doorgang te doen vinden in Banque Royale
• elders in Europa: (ver)koop wisselbrieven met discontotechniek is nog hele 18^de eeuw v. kracht + oude stedelijke/private deposito-girobanken in grote commerciële centra beginnen vanaf 1750 plaats te ruimen voor eerste semi-staatsbanken die in beperkte mate bankbiljetten uitgave

• hoofddoel = N-Ned. handel met Balticum & Verre O. voorzien v. goede/waardevaste munten
• groeide uit tot deposito-girobank die verrekeningen[1] uitvoerde, kredieten toestand, handel dreef in edele metalen
• na storting v.e. klant opent de bank een rekening of crediteert ze de rekening v.d.
• deponent voor een bepaald bedrag in bankguldens à bank doet overschrijvingen: eerst intern per bank, later tussen verschillende wisselbanken
• groot aantal overschrijvingen & verrekeningen want alle wisselbrieven +600 gulden moesten via wisselbank gebeuren
• bank kreeg internationale betekenis, verrekeningen op multilaterale basis + bankgulden werd sleutelvaluta[2]
• mocht geen krediet verlenen : elk depositomoet materiaal aanwezig zijn in de kluis à vlug uitzonderingen: wel aan Staten v. Holland, VOC, Amsterdam & bep. Kooplui
• ook handel in goud & zilver à accepteerde alle edelmetaal à gaven negotiepenningen uità werd belangrijkste functie v.d. bank in 18^de eeuw

• toch moeten we rol v.d. Amsterdamse Wisselbank relativeren à situeerde zich volledig binnen de Italiaanse traditie
• vitaliteit tot diep in 18^de e. verklaren we door optreden v. kassiers die na 1650 opnieuw sterk op de voorgrond kwamen voor verlenen v. kredieten & financieren v. discontokrediet
• sommige groeiden uit tot grote bankiershuizen die in 18^de eeuw drukke handel dreven in waardepapieren v. Europese naties
• Amsterdamse Wisselbank keerde zich af v.d. Antwerpse technieken

Waarom deze conservatieve oriëntatie?

- te recente technieken om te vertrouwen!

- rechtstreekse contacten met Italiaanse zakenwereld (begin 16, begin 17^de eeuw)

• toch herhaalde faillissementen v. private wisselaarsbanken + afwezigheid stedelijke banken
• start specifieke ontwikkeling die zou leiden tot negociabiliteit[1] v. effecten & wisselbrieven
• ME: enkel transferabele handelsdocumenten¹¹ want geen garanties = vertrouwen nodig!
• volstond niet meer na de handelsexpansie v.d. 1^ste helft v.d. 16^de eeuw à om ciculatie in algemeen milieu mogelijk te maken waren financiële/juridische garanties tegen niet – betaling nodig die in het document zelf vervat lagen à vereist grondige verandering bestaande handelswetgeving + vernieuwing financiële technieken
• A’pen: wijziging wetteksten zodat juridische waarborgen v.d. houder v.e. handelsdocument officieel werden erkend à later ontstaan endossement[2] en discontokrediet[3] (= op directe manier voorbereiding v.h. moderne bankbiljet)
• verdere ontwikkeling in A’pen belet door opstand tegen Spanje à elders verdergezet

• gebeurde niet in 1 keer
• tijdelijk economisch herstel tussen 1540-1600, vanaf 1550 zelfs nieuwe deposito-banken
• was slechts een nazomer: geen verdere innovatie, bloei teerde op verworven technieken + zwaartepunt v.d. financieel-technische vooruitgang verlegde zich definitief naar N
• 1630: definitief einde It. hegemonie: pest, ondergang Levanthandel, Sp. Staatsbankroet

Italiaanse erfenis ging naar Antwerpen (na 1510), Amsterdam (vanaf 1609), London (na 1650) à ook op financieel gebied triomfeerde de Atlantische economie