Een handelsruimte komt geleidelijk tot stand in de loop van eeuwen, en werd gedragen door de steden in de archaïsche periode, toen zich een kolonisatiebeweging voordeed en meer steden ontstonden. De Chinezen hebben uiteindelijk het onderspit gedelfd ten voordele van de Grieken en Romeinen. Met uitzondering van de Rhônemonding en Noord-Spanje bevonden zich veel minder steden in het westen. Rond 500 v.C. ligt het netwerk er, en heeft het zich verder ontwikkeld in de loop der eeuwen.
De trans-Europese handelsroutes sluiten daar op aan, bv. voor tin: Cornwall is daarvoor een belangrijk gebied. De grote rivieren hebben ook een grote rol gespeeld, voornamelijk in Gallië waar de rivieren het hele jaar door bevaarbaar waren, en je dus overal kon geraken, in tegenstelling tot de mediterrane wereld. De steden worden ontwikkeld naar Romeins model (Parijs, Londen, Tongeren, etc.).
Het Romeinse Rijk is op economisch vlak niet meer dan de mediterrane ruimte aangevuld met trans-Atlantische componenten: tot aan de Donau (goud- en zilvermijnen van Dacië). Centraal-Europa is nooit gelukt. In het zuiden van het rijk lag de Sahara, waar men niet door geraakte (behalve Egypte). Urbanisatie deed zich overal in het rijk voor, niet enkel aan de kusten.
De enige kaart uit de (late) oudheid die bewaard is gebleven (via een middeleeuwse kopie) is de Peutinger-kaart: een uitgerekte vorm, bedoeld om opgerold en meegenomen te worden: het was dus een wegenkaart. Ze gaat helemaal van Brittannië tot in Indië, met Rome in het midden.
Globalisatie: na de val van het rijk stort het hele netwerk quasi in elkaar, ook wat betreft de trans-Europese routes. Luxehandel blijft bestaan, evenals de contacten, de idee dat er andere interessante plaatsen zijn in de wereld. Islam komt op, maar wat ooit was, zal ooit weer mogelijk zijn.

Er zat een grote variatie in de verschillende handelsproducten, het waren niet enkel luxeproducten:
- Voedingswaren: Grote handel in graan, wijn, olijfolie, garum (vissaus): immense fabrieken, verschillende vissoorten + zout laten digester. Ook in Velzeker zijn er amforen met garum gevonden.
- Ceramiek: luxueus. Attische roodfigurige/zwartfigurige. Terra sigillata: wanneer je geen zilveren vaatwerk kunt kopen, maar je toch een “zondags service” kan permitteren. Het is eigenlijk een soort gestempeld aardewerk.
- Textiel: Romeinse legermantels (sagae).
- Grondstoffen: Hout, natuursteen (marmer), metalen
- Luxeproducten: Zijde, glas, amber, parfums
Er bestond een ruim gamma aan producten: alle lagen van de bevolking kunnen voorzien worden door de verschillende prijscategorieën en elke regio heeft eigen specialiteiten dus zijn er genoeg mogelijkheden voor alle regio’s om deel te nemen aan het economische proces. Iedereen kan in het proces stappen.
De Monte Testaccio is een berg afval die vanaf ongeveer 75 bewust aangelegd is, met amforenscherven. Het gaat om amforen van olijfolie: daarvan zijn de amforen niet herbruikbaar, bij wijn wel. Ongeveer 1 miljoen liter olijfolie per jaar, toen nog niet door de keizer verschaft, dus het resultaat van handel!
Het tonnage van een handelsvloot werd bestudeerd aan de hand van onderwaterarcheologie. Bestonden er reuzeschepen in de oudheid? Waarom werden die niet gemaakt? Er zijn er wel geweest: er zijn voorbeelden van in de literatuur en in de archeologie, technisch gezien was het dus mogelijk. Reuzeschepen waren ook niet nodig in de oudheid: men had geen schepen nodig om naar Amerika te varen, in tegenstelling tot de vroegmoderne tijd. Er zijn geen archeologische voorbeelden teruggevonden van graanschepen aangezien graan en schip werden opgegeten door de vissen. De meeste havens konden 300 à 400 ton niet herbergen. Reuzeschepen konden de meeste havens dus niet binnen. Scheepsfrequentie: men moet er rekening mee houden dat na de 3de eeuw amforen minder werden gebruikt, maar meer tonnen, en schepen dus minder bewaard bleven.
Afstandshandel met het verre oosten was er via de zijderoute. De contacten werden regelmatiger (met Indië, Saïgon, etc.) vanaf Alexander de Grote (4de eeuw v.C.). Er was een route over land en een route over zee. Men handelde in zijde, specerijen (bv. peper), parels, edelstenen, etc. Men ging rechtstreeks naar Indië en Sri Lanka en onrechtstreeks naar China en Indochina. Er waren ook “ambassades”/gezantschappen van de Romeinse en Chinese keizers.