Opkomst interventionistische staat

• Waals industriebekken deed beroep op de arbeidskrachten uit heel België
• Vlaamse rurale economie heeft haar genadeslag gekregen
• Landbouw was niet meer de bron van inkomen
• Pendelarbeid subsidiëren door goedkope treinabonnementen en een dicht tramnetwerk
• Fysische kloof tussen wonen en werken

Na 1886 = Overheid reguleert de arbeidsmarkt

• Rekruteringsbasis van de industrie werd versmald
• Vrouwenarbeid in de industrie werd gereglementeerd
  > Ze werden uitgesloten van zware, gevaarlijke en nachtarbeid
• Kinderarbeid werd gebannen en invoeren van leerplicht tot 14 jaar
• Invoeren van de achturendag

Gevolg? De grotere rol van de staat in het sociale leven die de politieke elite opeiste na 1886 had voor de mobiele armen vooral meer repressie tot gevolg
> Sleutelwoorden = Afschrikking en heropvoeding van landlopers

• Belgische landlopers = Werkwillig heropvoeden of straffen
• Buitenlandse landlopers = Onmiddellijk uit het land gezet

Alle landlopers kregen een veroordeling wegens landloperij van minimum vier maanden opsluiten in de strafkolonie ongeacht of het Belgische of buitenlandse landlopers zijn

Dit betekende de doorbraak in het vreemdelingenbeleid wat een groot belang wordt voor het reglementeren van de arbeidsmarkt

Demografische boom (Eind 19^de eeuw)

• Levensverwachting bleef stabiel
• Mortaliteit kon op een wetenschappelijke wijze beperkt worden (Aarappelziekte)
• Investeringen om de dood te beheersen (Riolering, vaccinering, drinkwatervoorziening, …)
• Betere kennis van zuigelingenverzorging (Nationaal Werk voor Kinderwelzijn)
• Betere persoonlijke hygiëne
• Gezondheidscentra oprichten

Gezinsleven

• Vroeg huwen = Hogere fertiliteit
• Nieuw ideaal = Klein gezien (Coïtus interruptus)
• Afname kinderaantal verklaard door het geringer economisch nut van kinderen in een mature industriële samenleving

Werkloosheid maakte dat vele mensen noodgedwongen tegen een minimum inkomen aan de slag moesten. Gezien de prijselasticiteit van de vraag naar dienstpersoneel groot was, konden velen aan de slag

Algemene economische neergang (1880) > Glasindustrie

• Staking van 1886: Machines namen arbeidstaken over
• Emigratie naar VS: Charleroi Plate Glass Companny

Algemene economische neergang (1880) > Mijnindustrie

• Ongeschoolde werkkrachten werden getroffen door werkloosheid (Vrouwen en kinderen)
• Fertiliteitscontrole (Zowel burgerij als industriële arbeiders zijn voorstander hiervan)
• Kinderen deden andere stiel

Overheid = Nam haar verantwoordelijkheid op voor de migranten die zich nog niet konden inschakelen in het economische leven  Opsluiten als afschrikkend voorbeeld

• Verzorgingsinstellingen voor arbeidsonbekwame landlopers
• Weldadigheidsscholen voor minderjarige landlopers te (her)opvoeden
• Strijd tegen migranten die door zogenaamd asociaal gedrag werkloos zijn

Economische heropleving (20^ste eeuw)

• Aantal landlopers slonk tot een kern van mensen die niet aan de hoge eigen van de productieve industriële maatschappij konden beantwoorden
  > Ze konden de gedisciplineerde arbeidsinzet niet leveren
• Subsidiëren van pendelarbeid door goedkope treinabonnementen aan te bieden
• Het verzoenen van de industriële arbeid als de moderne arbeid met de gezagstrouwheid van de dorpsgemeenschap

> Doelstelling van politieke elite

Na 1886 = De overheid dwong de werkgever om de vakbonden te erkennen als gesprekspartner

• Bescherming arbeider (Verplichte ouderdomsverzekering, achturendag, …)
• Markt werd niet alleen bepaald door vraag en aanbod, maar reguleerde de overheid het aanbod

De markt gaf de maatschappij vorm, de staat besliste hoe die de maatschappij eruit zag. De aanleg van spoorwegen had de economie een sterke boost gegeven. Toen de belangrijke infrastructuur- werken achten de rug waren, belandde de industriële economie in een depressie