In de late jaren 1840 nam de toepassing van Comte's theorie de vorm aan van een religie van menselijkheid. De structuur van zijn voorgestelde samenleving was opvallend gelijk aan de hierarchische organisatie van de Rooms-Katholieke Kerk, met de mensheid als vervanger voor God en Comte als vervanger voor de paus.

In het kort, stelde hij dat de verklaringen van het leven veranderen van focus van een theologische naar een metafysische basis doordat de menselijke intellectuele vooruitgang verder gezet wordt. Een laatste verandering van een metafysische naar een positivistische basis definieerde de volwassenheid van de wetenschap voor Comte.

Wat is het verschilt tussen metafysische fase en de positivistische fase volgens comte?

Waar de metafysische fase zoekt naar causale verklaringen in non-fysieke abstracties of universaliteiten, zoekt de positivistische fase naar een coördinering van waarneembare feiten en naar het vinden van beschrijvende wetten van natuurlijke gebeurtenissen. Door de beschrijving te benadrukken sloot Comte de oorzakelijke verbanden in het posivitisme niet uit, maar betoogde hij wel tegen de voorkeur voor het zoeken naar causaliteit, iets wat ook vele eerdere filosofen bezig hield. Volgens Comte leidde zo’n voorkeur naar een kunstmatigheid omdat filosofen vatbaar waren voor de voorgekauwde notie van universaliteiten ten koste van observeerbare feiten, wat de echte kern van de wetenschap vormt.

Comte zijn kijk op de psychologie:

Comte stelde een lijst op van zes basiswetenschappen: wiskunde, astronomie, fysica, fysiologie of biologie en de sociale fysica of sociologie. Interessant genoeg liet hij psychologie achterwege en plaatste hij de studie van het individu onder de fysiologie. Zo ging hij akkoord met de zintuigelijk-fysiologische kijk op psychologie zoals eerder geformuleerd door Condillac en la Mettrie. … Comte voegde later de wetenschap van de ethiek toe, hiermee bedoelde hij niet de studie van de moraal, maar veeleer de studie van observeerbaar sociaal gedrag dat gericht is op het vinden van voorspellende wetten voor sociale planning.

Dit overzicht van twee eeuwen van Franse traditie identificeert verschillende invloeden op psychologie:

1) De voordelen van een natuurwetenschap werden duidelijk en ze creëerden een ideaal model voor de psychologie om vorm te krijgen.

2) 2) De dualistische visie van Descartes op de interactie lichaam-geest werd ernstig uitgedaagd. Het benadrukken van materialisme ten koste van mentalisme, een centraal thema van de Franse school die er voor koos om de geestelijke operaties te beperken door zintuigelijke mechanismen, leidde tot het in vraag stellen van de plaats van psychologie door zowel Biran als Comte.

Publiceerde verschillende werken die de rol van de hersenen in de menselijke pathologie benadrukten.

Het materialisme van La Mettrie hield in dat materie een actief element in zich had, wat de beweging is. Hij baseerde zijn conclusie op zintuigelijke ervaring die gevonden werden in de laagste dieren en planten. Deze observatie liet hem toe om een type van evolutionaire hierarchie in de beweging van de materie voor te stellen.

La Mettrie beargumenteerde dat psychologie uiteindelijk fysiologie is, en dat het dualisme van Descartes de dierlijke machine buiten beschouwing liet. Dit principe was hedonistisch in het feit dat het zoeken naar genot de ultieme kracht was die een individu vooruit stuwt.

In drie publicaties keerde hij zich af van de Christelijke leer en pleitte hij voor de belangrijkheid van zintuigelijk genot. Hij stelde een ethiek voorop die de acties van mensen beoordeelde op basis van hun verlangen naar zintuigelijke vervulling. La Mettrie slaagde in zijn betoog tegen de nood voor een aparte discipline van de psychologie.

De vroegere publicaties van Condillac illustreerden zijn waardering voor eerdere filosofische visies op psychologie, vooral die van Descartes en de Engelse filosoof John Locke. In zijn meest bekende werk, Traité des sensations (Verhandeling over de zintuigen) scheidde Condillac zich radicaal af van zijn voorgangers en bood een interpretatie van psychologische activiteit aan die gebaseerd was op alleen zintuigelijke ervaring.

Condillac begon met de ontkenning van Descartes' notie dat de geest geboren wordt met zekere onlevendige ideeën. Hij argumenteerde dat de hele complexiteit van de geest afgeleid kan worden van de mogelijkheid/capaciteit van een enkel zintuig. Om dit argument te illustreren, stelde hij de analogie van het standbeeld voor:.

• Met een eerste zintuig wordt de aandacht verworden door de samenstellende stimulatie van zintuigelijke prikkels.
• Wanneer een tweede zintuig wordt ontwikkeld wordt het oordelingsvermogen ontwikkeld omdat het standbeeld nu de prikkels kan vergelijken met twee zintuigelijke ervaringen.
• Geheugen is een verleden ervaring die wordt hervonden door de prikkel van een huidige situatie, en verbeelding is een sterker gemaakt geheugen of een nieuwe combinatie van prikkels uit het verleden.
• Benaderend en ontwijkend gedrag zijn de actieve oproeping van plezierige of onplezierige prikkels; de wil is een verlangen gebaseerd op een overdreven tendens van aanpak ten opzichte van een bereikbaar object.
• Condillac stelde dat de mogelijkheid tot zelf-reflectie voorkomt als het resultaat van wissleingen tussen geheugen en objecten van de wil.

Bijdrage van Codillac tot de moderne psychologie:

In tegenstelling tot filosofen zoals Descartes die een actieve geest, die op zich een soort van spirituele of toch tenminste een niet-fysieke entiteit nodig had, voorop zette, vertrouwde Condillac enkel op de fysiologisch gebaseerde zintuigen. Daarboven introduceerde Condillac de notie van materialisme in het moderne psychologische denken.

Na Descartes begon de Franse School zich meer te concentreren op de zintuigelijke aspecten van de menselijke ervaring.