Item gefilterd op datum: december 2012

Er bestaat een type kennis dat onbetwijfelbaar is en het fundament vormt voor onze verdere kennis.

• Rationalistisch fundamentalisme

Er zijn algemene waarheden die we door onze rede met zekerheid kunnen kennen. Alle andere kennis is afhankelijk van onze kennis van deze algemene principes.

• Empirisch fundamentalisme

Er zijn bijzondere waarheden die we door zintuiglijke waarneming met zekerheid kunnen kennen. Alle andere kennis is afgeleid, door inductie of deductie, van zulke zintuiglijke kennis.

Rechtvaardiging gaat over het geven van goede redenen om een opvatting te geloven.

De kenbare werkelijkheid is geestafhankelijk (kennis is subjectief)

Argumenten tegen

Betekent dit dat de werkelijkheid alleen in onze geest bestaat of dat deze mede door onze geest wordt gevormd?

Benaderingen in de psychologie

• Neurale netwerk benaderingen (radicale versies)
• Ecologische en belichaamde theorieën van cognitie

Er bestaat een geestonafhankelijke werkelijkheid en die is voor ons kenbaar (kennis kan objectief zijn)

Argumenten tegen

We hebben geen directe toegang tot de externe werkelijkheid, maar vormen representaties. Maar kunnen dan niet alleen die representaties gekend worden? Wat garandeert dat onze representaties lijken op de werkelijkheid? (probleem van de brug)

Benaderingen in de psychologie

• Symbool-systeem benaderingen
• Gibsons theorie van directe waarneming

Newton: Ik haal mijn wetenschap uit ervaring. Hume wilde dezelfde methode toepassen in de menswetenschappen.

Er zijn twee typen mentale toestanden:

• Impressies

De onmiddellijke effecten van zintuiglijke activiteit

• Ideeën

Vage kopieën van eerdere impressies

- Simpele ideeën: b.v. rood, zoet, heet, recht

- Complexe ideeën: opgebouwd uit simpele ideeën, b.v. appel, zoogdier

De meeste begrippen en ideeën zijn niet aangeboren; sommige wel. Algemene waarheden zijn waargenomen relaties tussen ideeën. Welke begrippen zijn dan aangeboren? O.a. causaliteit, waardoor je een algemene wet kunt afleiden bij herhaaldelijk optreden (=inductie). Inductie is niet te rechtvaardigen; het is een “habit of the mind”.

Leefde ten tijde van de Verlichting. Geinspireerd door de geometrie. Kan menselijke kennis dezelfde axiomatische structuur hebben? Methode van twijfel: een opvatting kan onwaar zijn als hij betwijfelbaar is. Welke opvattingen zijn niet betwijfelbaar?

Zintuiglijke waarneming is betwijfelbaar evenals de algemene waarheden van de geometrie en wiskunde. Het enige waar ik niet aan kan twijfelen is twijfel zelf. Conclusie: Het zijn niet mijn zintuigen maar mijn rede die me vertelt wat waar is. De rede verschaft begrippen die de essentiële structuur van de werkelijkheid vatten.

Perceptuele (zintuiglijke) kennis is meer dan een zintuiglijke ervaring: vereist oordeelsvorming. De zintuigen kleden slechts verder aan wat de rede verschaft.

De zintuigen kunnen ons ook geen algemene, noodzakelijke waarheden geven. Deze komen van de rede.

• Rationalisme

Stelt de rede (verstand, redeneervermogen, denkvermogen) centraal

• Empirisme

Stelt de zintuiglijke waarneming centraal

Kennis die door middel van ervaring (waarneming) verworven wordt. Deze is specifiek en contingent.

Kennis die onafhankelijk van zintuiglijke waarneming verworven kan worden. Deze is algemeen en noodzakelijk en kan aangeboren zijn of beredeneerd.

Gerechtvaardigde, ware opvattingen