Item gefilterd op datum: december 2012

Ook Hugo Münsterberg behaalde zijn Ph.D. voor psychologie onder Wundt aan de

universiteit van Leipzig en vertrok daarna naar Amerika. Dit zijn echter de enige twee

overeenkomsten die beide heren hebben. Waar Titchener slechts introspectie in een

gecontroleerde omgeving als psychologie erkende, was Münsterberg vooral te vinden

buiten zijn lab. Munsterberg hield zich juist bezig met de toepassingen van psychologie,

dus tegenovergestelde van Titchener. Hij bestudeerde de functies van de hersenen;

waarneming, onthouden, leren en beoordelen. Deze kennis paste hij toe in verschillende

vakgebieden; de klinische psychologie, het bedrijfsleven en het rechtssysteem. Hij wordt

gezien als eerste organisatiepsycholoog en legt de basis voor wat wij nu Forensische

psychologie noemen.

In zijn Boek On the Witness Stand (1908) beschrijft hij o.a. hoe het komt dat getuigen in

de rechtbank verschillende herinneringen kunnen hebben. Hoe verdachten bekentenissen

kunnen af leggen terwijl ze onschuldig zijn. En doet hij onderzoek naar het Amerikaanse

jurysysteem binnen de rechtsbank. Hij onderzoekt of de groep een beter beslissing kan

nemen dan een individu. Hij concludeert dat groepen dit inderdaad doen, mits het

mannen zijn.

In tegenstelling tot de ideeën van Titchener, worden de onderzoeken van Munsterberg

nog dagelijks gebruikt. Het ironische is echter dat bijna niemand meer weet dat ze van

hem afkomstig zijn. De reden is waarschijnlijk zijn Duitse afkomst. Het was not-done je

in te laten met alles wat Duits was tijdens de WOI. Zelfs het portret van hem dat op de

universiteit hangt is uitgewist, enkel aan de naam eronder is te zien dat het aan hem

toebehoort.

structuralisme (bouwstenen vh bewustzijn)

/ atomistische benadering, introspectie,

geen toepassing, alleen pure psychologie

kopieerde het hele laben de levensstijl van Wundt.

Het verschil met Wundt was dat zijn kijk op de psychologie, minder flexibel was. In zijn

versie van psychologie was geen ruimte voor Wundts Völkerpsychologie. Zijn psychologie

bestond enkel in alleen in zijn lab, als experimentele psychologie, dus volledig

controleerbaar. Hij zag psychologie als de studie van de “normale mens”, niet die van

kinderen, dieren of gekken.

Titchener werkte het idee van introspectie, een methode van Wundt, verder uit.

Introspectie betekent “naar binnen” kijken. Stel je ziet een rode bal. Welke sensaties

ervaar je dan? En in welke volgorde? Volgens Titchener kunnen alleen getrainde

proefpersonen kunnen dit, omdat je er de juiste terminologie en ervaring voor nodig

hebt. Hij gaat ervan uit dat bewustzijn bestaat uit verschillende dimensies van

waarnemingen. Door introspectie probeert hij deze dimensies te scheiden. De

introspectie van Wundt voert hij tot in het idiote door.

Zijn pure psychologie noemt hij ook wel ‘structuralisme

reactie tijden onder gecontroleerde

laboratorium condities. Hij gebruikte als timing apparaat een klokwerk

Hipp-Chronoscope die de tijd tot duizenden van een seconde kon

opnemen. In zijn simpele reactie tijd procedures, moest een persoon

reageren op een stimulus met een bepaalde reactie. Dit fase

model van mentale verwerking is de ondergrond van het gebruik van

reactie tijd metingen in Wundt’s Leipzig laboratorium

Wundt brengt als eerste “aandacht” in kaart. Hij omschrijft aandacht als een centraal

gestuurd proces. Hij toont dit aan met de “gedachtemeter”. De gedachtemeter bestaat

uit een slingerklok waaraan een naald hangt. In de buurt van de klok bevestigt hij bellen.

Wanneer de klok tegen de bellen aankomt analyseert hij zijn eigen waarneming en

concludeert dat hij eerst het geluid waarneemt en dan pas naar de slinger kijkt. De

waarnemingen vinden dus niet tegelijk plaats. Hiermee legt Wundt de basis voor het

meten van aandacht en dus ook andere hogere mentale processen (cognitie). Nu noemen

we dit de reactietijdmeting, het centrale meetinstrument in de psychologie.

Nu Wundt ontdekt heeft hoe je cognitie meet, heeft hij een bestaansgrond voor het

oprichten van een lab in 1879. Hiermee is hij de eerste, die buiten colleges om,

structureel experimenten gaat uitvoeren. Hierom wordt Wundt gezien als ‘vader’ van de

experimentele psychologie.

In zijn boek ‘the principles of physiology psychology’ beschrijft hij een vorm van

psychologie waar technieken worden toegepast die ook in de fysiologie gebruikt worden.

Het boek is een succes en de technieken worden gezien als een nieuwe discipline. Voor

Wundt had het als doel om het bewustzijn te bestuderen. Hij bedacht hiervoor de

“mediated experience’. Hij beschrijft door introspectie zijn innerlijke ervaring. Deze

bewuste ervaring deelt hij op in sensaties en gevoelens. Dit noemt hij de basisdimensies

van bewustzijn. Sensaties deelt hij onder in: kwaliteiten, intensiteiten, duur. Gevoelens

in: plezierigheid, spanning, activiteit. De chemie tussen deze elementen is de bewuste

ervaring. Wundt en zijn studenten deden onderzoek naar veel verschillende

onderwerpen. 17% van de experimenten had betrekking op reactietijd, 10% op

“attention” en 10 % op “feeling”. 50% naar sensatie en perceptie.

Wundt heeft niet alleen de psychologie “ontdekt” hij inspireerde veel studenten. Veel van

zijn volgelingen zijn bekende historici geworden, zoals Emil Kraeperlin, Hugo

Munsterberg, Viktor Henri,B Bourbon, Vladimir M, Charels Spearman Edward Tichener en

Hugo Eckener.In 1900 waren er in Amerika 34 psychologische laboratoria, waarvan 12

onder hoede van Wundt’s opvolgers.

Na verschillende proeven ging hij steeds verder, maar hij deed wel heel eerlijk en nauwkeurig verslag van zijn bevindingen. Uiteindelijk overleed de patiënt en deed leidde tot en schandaal

Hij gebruikte briljante experimenten (met ablatie en stimulatie)

om sensorische en motorfuncties te lokaliseren. (Precieze map gemaakte van de

hersenen)

Later ontdekt dat representatie van verschillende lichaamsdelen in de motorcortex

proportioneel waren t.o.v. hun functie i.p.v. hun lichaamsgrootte.

Ferrier ontdekte:

- visie, occipitale cortex (stimulatie veroorzaakte beweging in oogbal)

- Auditie, temporaal

- Sense, postcentraal regio

directe effecten van stimulatie van het brein

afasie, taal in linker frontaalkwab, gebied

van Broca

In 1874, identificeerde Carl Wernicke een ander type van aphasia. Wernicke’s aphasia is

het resultaat van schade aan het superieure deel van de linker temporale lob; spraak kan

snel en moeiteloos zijn en heeft het ritme en de melodie van normale spraak, maar het

bevat weinig betekenis.

localisatie spraakgedeelte in hersenen

In 1812 ontdekte Jean Cesar Legallis de eerste lokaliseerbare hersenfunctie, toen hij

ontdekte dat de medulla essentieel is voor ademhaling.

Flourens, die als briljant en precieze chirurg bekend stond om zijn elegante procedures

en testen gebruikte ablatie (amputeren). Hij volgde in zij experimenten twee belangrijke

principes:

1. de te bestuderen hersendelen moesten anatomisch gescheiden delen zijn die van

elkaar af lagen

2. bestuderen van gedrag van een dier. Vervolgens chirurgisch een hersendeel

verwijderen, waarna het dier kon herstellen om vervolgens het gedrag opnieuw te

bestuderen.

Flourens trok verschillende conclusies in zijn rapport “experimental research on the

properties and functions of the nervous system in vertebrates”:

- de cerebrale lobben zijn de zetel van alle vrijwillige acties

- cerebrale lobben zijn de zetel van perceptie (we zien en horen in onze hersenen)

en ook het terrein van zulke hogere mentale functies als geheugen, wil en

beoordeling.

- De cerebellum controlleert en coördineert de motoractiviteit bij lopen, springen,

vliegen en staan

- Dieren kunnen schade aan de cerebrale lobben en cerebellum overleven, maar

niet gebieden die het hart, ademhaling en andere vitale delen om te overleven

(=medulla oblongata

- De eenheid van de hersenen was voor Flourens het regeren grote principe