Item gefilterd op datum: december 2012

• 14 – 16 maanden
  • Ordinaliteit = de volgorde relaties tussen kwantiteiten
  • Bv. 3 is meer dan 2 en 2 is meer dan 1
  • Al snel gaan ze verbale labels eraan plakken om de hoeveelheid en de grote aan te duiden
    bv. veel, weinig, groot, klein, ...
• 2 tot 3 jaar
  • Ze kunnen rijen tellen met 5 voorwerpen
  • Ze weten nog niet wat de woorden betekenen
  • Bv. wanneer je 1 vraagt, geven ze je 1 voorwerp, maar wanneer je “twee”, “drie, “vier” of “vijf” vraagt, dan geven ze meestal een groter, onjuist, aantal.
• 2,5 tot 3,5 jaar
  • Ze realiseren zich dat een nummerwoord refereert naar een unieke kwantiteit. Dus wanneer een nummerlabel verandert (bv. van 5 naar 6), moet het aantal items ook veranderen.
• 3,5 tot 4 jaar
  • Kinderen beheersen de betekenis van de nummers t.e.m. 10
  • Ze kunnen correct tellen tot 10
  • Begrijpen het vitale principe van cardinaliteit
    = principe dat het laatste getal in een telreeks het aantal elementen van de verzameling weergeeft (hoofdtelwoord)
• Vanaf 4 jaar
  • Eenvoudige rekenopgaven opgelost

Eerst: “verder tellen”

-Bv. als ze 2+4 moeten doen, dan tellen ze verder vanaf 2.

-Maar al snel gaan ze experimenteren met andere strategieën, zoals 4 vingers ophouden in de ene hand en 2 in de andere hand en dan zien dat 6 het totaal is. Of bv. starten met het hoogste getal en dan verder tellen.

Later: aftrekken

• Hoe meer ze thuis informeel oefenen, hoe sneller ze het onder de knie krijgen

In het Engels: ‘early literacy’

’emergent literacy’ = proberen te begrijpen hoe geschreven symbolen betekenis hebben

Kinderen begrijpen veel over geschreven taal lang voor ze leren en schrijven op de conventionele manier.

• Eerst denken: 1 letter hetzelfde is als 1 woord
• Later denken: letters zijn delen van woorden + band met klanken

Hoe meer informeel taalgerelateerde ervaringen (lezen en schrijven) kinderen hebben, hoe beter hun taal en hun emergent literacy ontwikkeling, dus hoe beter ze er op voorbereid zijn.
Dit kan door:

• Spelletjes
• Boekjes met verhaaltjes
• Interactief voorlezen
  • Ouders bespreken de inhoud van het verhaaltje met de kleuters
  • Zo promoten ze vele aspecten van taal en zijn ontwikkeling

Kinderen van lage SES families hebben minder thuis en kleutertaal en hebben niet zo veel mogelijkheden om taal te leren. Ze komen veel minder in contact met verhaaltjesboeken. Dit is een hoofdreden waarom zij achter staan op vlak van leesprestaties doorheen de schooljaren.
 Oplossing: ouders zulke boeken geven en richtlijnen geven over hoe ze dat moeten gebruiken
 Gunstige effecten op informele kennis lezen / schrijven

Bij kleuters is het inzicht in mentale leven nog onvolledig:

• Ze denken dat mentale activiteit ophoudt als er geen uiterlijke tekenen van zijn
• Besteden weinig aandacht aan het proces van het denken
• Begrijpen niet dat mentale inferenties een bron van kennis kunnen zijn.
• Bv. mensen kunnen niet denken als ze aan het wachten zijn, een boek lezen, ...

Conclusie:

• Jonge kinderen zien de menselijke geest als een passief recipiënt. (= ‘container’)
• Oudere kinderen zien de menselijke geest als actief en constructief

• Taal
  • Rijke woordenschat over mentale toestanden
• Cognitieve vaardigheden
  • Ongepaste reactie onderdrukken (=inhibitie)
  • Flexibel denken
  • Plannen
• Sociale vaardigheden
  • Moeders (veilige gehechtheid)
  • Oudere broers/zussen
  • Leeftijdgenoten (verbeeldingsspel)
  • Volwassenen

> Hoe meer contact met andere mensen, hoe meer verschillende perspectieven men hoort

• Kinderen moeten biologisch voorbereid zijn om een theory of mind te ontwikkelen
  • Ontbreekt bij kinderen met autisme

1 jaar: interactieve vaardigheden (bv. gedeelde aandacht)

2 jaar:

• Inzicht dat perspectief van anderen verschillend is van hun eigen perspectief (bv. broccoli)
• Eerste werkwoorden: “denken”, “onthouden”, “doen alsof”

2 – 3 jaar:

• Kinderen realiseren zich dat het denken zich afspeelt in het hoofd van iemand en dat een persoon kan denken over iets zonder het te zien, erover te praten of het te voelen.
• Kleuters denken dat mensen zich altijd gedragen op manieren die consistent zijn met hun verlangen.
  Ze begrijpen niet dat overtuigingen ook een invloed kunnen hebben op gedrag, daardoor fouten in ‘false belief’ taak

3 – 4 jaar:

• Gebruiken “denken” en “weten” om te verwijzen naar eigen gedachten / overtuigingen en die van anderen

4 jaar:

• Zowel wensen als overtuigingen hebben invloed. Daardoor wel correct antwoord in ‘false belief’ taak.

4 – 6 jaar:

• Inzicht in ‘false belief’ neemt toe

‘False belief’ taak:

‘False belief’ = overtuiging die niet overeenkomt met de realiteit. Het kan het gedrag van mensen beïnvloeden

Taak:
2 doosjes worden getoond waarbij op één doosje “Sesamstraat pleisters”staat en het andere doosje is blanco. Er wordt aan het kind gevraagd om het doosje te nemen waar volgens hem/haar de pleisters in zitten.
Bijna altijd nemen kinderen het doosje met “Sesamstraat pleisters” op. Vervolgens moeten ze het doosje opendoen en zien ze dat er geen pleisters inzitten. Dan laten ze zien dat de pleisters in het blanco doosje zitten.
Daarna wordt Pamela, een handpop, boven gehaald. Zij heeft een sneetje in haar hand en heeft een pleister nodig. Aan het kind wordt gevraagd waar Pamela de pleisters zal zoeken.
 Indien antwoord : andere doos, dan hebben ze geen idee van ‘false belief’
 Indien antwoord: “Sesamstraat pleisters” doos, dan hebben ze wel een idee van ‘false belief’.

= samenhangend geheel van ideeën over mentale activiteiten
Vaak ook omschreven als metacognitie = denken over denken

• Geheugen voor bekende gebeurtenissen

Zoals volwassenen onthouden kleuters vertrouwde, herhaalde gebeurtenissen in de vorm van scripts
= algemene beschrijvingen van wat er gebeurt en wanneer het gebeurt in een specifieke situatie (bv. op restaurant gaan)

Met toenemende leeftijd worden scripts uitgebreider en kunnen ze gebruikt worden om te voorspellen wat er gaat gebeuren in gelijkaardige situaties.

• Geheugen voor eenmalige gebeurtenissen

Het autobiografisch geheugen = voorstellingen van persoonlijke betekenisvolle en eenmalige gebeurtenissen zoals bv. naar de zoo gaan.
Als de cognitieve en conversationele vaardigheden van kleuters verbeteren, gaan hun beschrijvingen van speciale gebeurtenissen beter georganiseerd worden in de tijd, gedetailleerder worden en gerelateerd zijn aan de grotere context van hun leven.

Ouders gebruiken 2 stijlen om autobiografische verhalen te veroorzaken bij hun kinderen:

• Uitbreiden (‘elaborative’)
  • Gevarieerde vragen stellen
  • Informatie toevoegen aan de statements van de kinderen
  • Bv. nadat ze naar de zoo zijn geweest, kan de ouder zeggen “wat was het eerste dat we deden?”, “waren zaten de papegaaien niet in hun kooien?”, “Ik vond de leeuw maar eng. Wat vond jij?”, ...
  • Is beter: later meer georganiseerde verhalen
  • Kinderen en ouders met een veilige gehechtheidband gebruiken eerder deze stijl
  • Herhalen (‘repetitive’)
    • Weinig informatie geven
    • Dezelfde korte-antwoord vragen stellen
    • Bv. “herinner jij je de zoo?”, “wat hebben we daar gedaan?”, “wat gebeurde er dan?”

Geslachts- en cultuurverschillen:

• Meisjes gebruiken meet gedetailleerde verhalen dan jongens
• Westerse kinderen voegen eer commentaren bij over hun eigen gedachten, emoties en voorkeuren dan Aziatische kinderen.

Herkenning is makkelijker dan herinnering.
 Verklaring: kleuters zijn minder goed in het gebruik van geheugenstrategieën = bewuste mentale
activiteiten die de kans op herinnering doen toenemen.
Bv. kleuters gaan nog niet herhalen om iets te onthouden, ze gaan nog niet organiseren, ...

Kleuters vertonen al wel een begin van geheugenstrategieën
Bv. proef met containers: kindjes krijgen containers (= plastic doosjes). In sommigen zit een blokje, in andere niet. De opdracht bestaat eruit om de containers met een blokje in terug te geven. In dit geval gaan ze wel 2 groepjes maken, nl. een groepje van containers met een blokje in en een groepje zonder blokje in.

Maar ze herhalen nog niet en organiseren items ook niet in categorieën
(strategieën taxeren hun gelimiteerde werkgeheugen! ‘Digit span’ taken, waarbij kinderen trachten een volwassen reeks van nummers te herhalen, schat de grootte van het werkgeheugen, wat geleidelijk verbetert, namelijk van een gemiddelde van twee digits op de leeftijd van 2,5 jaar tot 5 digits op de leeftijd van 7 jaar)

Kleuters hebben de taalvaardigheden om te beschrijven wat ze zich herinneren en ze kunnen instructies volgen in eenvoudige geheugentaken. (daardoor is het geheugen nu makkelijker te bestuderen)

Kleuters kunnen maar een korte tijd met een taak bezig zijn, kunnen moeilijk op details letten en ze zijn makkelijk afgeleid.
Maar volgehouden aandacht (hfst. 5) verbetert in de peutertijd, een trend dat zich verder zet bij kleuters.

Reden:

Kleuters worden beter in inhibitie

• = onderdrukken van impulsen
• Bv. “nacht” zeggen bij een plaatje van de zon

Kleuters worden beter in plannen

• = vooraf een opeenvolging van handelingen uitdenken en de aandacht verdelen in functie van het bereiken van het doel
• Zolang taken vertrouwd en niet te complex zijn, kunnen kleuters generen en een plan volgen
• Maar plannen heeft nog een lange weg af te leggen.

Bv. wanneer aan kinderen gevraagd word om gedetailleerde foto’s te vergelijken, slagen kleuters er niet in deze taak goed uit te voeren.

En taken met verschillende stappen, kunnen ze zelden beslissen wat ze eerst moeten doen en wat daarna. Ze vergeten vaak belangrijke stappen uit te voeren.

Wanneer ouders plannen aanmoedigen in alledaagse activiteiten, helpen ze kinderen om effectiever te plannen.
Dus samenwerken met meer ervaren planners helpt