Item gefilterd op datum: december 2012

Geslachtsrol-stereotypering (‘gender typing’) = iedere associatie van voorwerpen, activiteiten, rollen of (persoonlijkheids)trekken met één van de geslachten op een manier die aansluit bij de culturele stereotypes

Theorieën:
- Sociaal leren: yersterking en model-leren
- Cognitieve ontwikkelingstheorie: kind als actieve denker
- Geslachtsschema’s : combinatie van de 2 vorige

- Vroeg er aan beginnen

- Doorbreken van cycli van vijandigheid (door bv. niet toe te geven, verbale beledigingen vervangen door effectievere strategieën en commando’s de groeperen met redenen) en het promoten van effectieve manieren om om te gaan met anderen

- Aanleren van emotionele competentie en betere manieren om om te gaan met ‘peers’ bv. empathie en sympathie

- Training in het oplossen van sociale problemen
= conflicten uitbeelden, manieren van oplossen bespreken, inoefenen van succesvolle strategieën

- Individuele verschillen

• Temperament: impulsief, overactief

- Gezin

• Harde, inconsistente discipline (vooral bij jongens!)
• Cycli van disciplinering: “jammeren” totdat ouders toegeven. Als deze cycli vaker gaan voorkomen, generen ze angst en irritatie bij andere familieleden die al snel deel gaan uitmaken van de vijandige interacties.
• Kritische, bestraffende ouders: meer agressie

- Televisie

• Tekenfilms zijn het meest gewelddadig
• Jonge kinderen zijn het meest beïnvloedbaar, omdat ze het onderscheid tussen fictie en realiteit nog niet goed begrijpen. (gaan dat achterna doen)
• Gewelddadige tv en video en computerspelletjes verhoogt de vijandige gevoelens en agressief gedrag
• Meeste tv geweld toont geen serieuze gevolgen voor het slachtoffer en maar enkele programma’s veroordelen geweld of tonen andere manieren om problemen op te lossen
  -> ouders hebben het daar moeilijk mee
• De tijd dat besteed wordt aan tv kijken in de kindertijd en adolescentie, voorspelt het agressieve gedrag in de volwassenheid
• Jongens kijken vaker naar gewelddadige programma’s dan meisjes
• Erg agressieve kinderen worden meer vijandig
• Hoe meer je naar tv kijkt, hoe meer het geweld in de samenleving overschat wordt
• Oplossingen:
  • V-chip (Violance chip) in alle nieuwe tv’s waardoor ongepast programma’s kunnen geblokkeerd worden door de ouders + beoordeling van programma’s

- Jongens

• Meer openlijke agressie en op verschillende manieren
• Mannelijke geslachtshormonen (androgenen)
• Spelen vaker competitief spel in grotere groepen
• Geslachtsrollen

- Meisjes

• Reputatie: meer verbale en relationele agressie
• In feite: meer geconcentreerd relationeel en indirect

• Fysieke agressie neemt af
• Verbale agressie neemt toe
• Instrumentele agressie neemt af (compromis over bezittingen)

- Vijandige agressie neemt toe: vijandige intenties van anderen beter herkend en daardoor gaan ze terugslaan

Fysieke agressie:

- Direct: bv. een persoon slaan

- Indirect: bv. dingen van hem/haar kapot doen als hij/zij niet in de buurt is

Relationele agressie:

- Direct: bv. “Doe wat ik zeg of ik ben niet langer jouw vriend”

- Indirect: bv. geruchten verspreiden, weigeren om met een leeftijdsgenoten te praten of vriendschappen
manipuleren door achter iemand zijn rug lelijke dingen te zeggen.

Kinderen worden hier gezien als actieve denkers over sociale regels
(bij psycho-analyse en leertheorie worden kinderen gezien als passief)

Vanaf kleuterperiode hebben kinderen al morele oordelen.

Kleuters onderscheiden :

- Morele regels

• Fundamentele rechten

- Sociale conventies

• Hoe je je moet gedragen, afspraken, zoals bv. tafelmanieren

- Persoonlijke keuze

• Er worden geen rechten geschonden, het hangt enkel af van het individu
• Bv. het is mijn kamer, dus ik moet niet opruimen als ik dat niet wil. Ik heb er last van, jij niet!

Kinderen leren deze onderscheidingen door actief betekenis te geven aan hun ervaringen

Binnen het morele gebied is het denken nog rigied, d.w.z. enkel op basis van opvallende kenmerken van de situatie. Bv. “stelen is altijd fout”.

Hoe onderscheiden ze morele imperatieven van sociale conventies?
Door sociale ervaringen leren ze te denken over morele kwesties!

• Leeftijdsgenoten reageren minder fel op overtredingen van sociale conventies
• Ruzies om rechten, bezittingen en eigendom met broers/zussen en leeftijdsgenoten helpen kinderen hun eerste ideeën over gerechtigheid en eerlijkheid uit te werken
• Volwassenen moeten omgaan met het overtreden van regels
• Volwassenen moeten hun communicatie aanpassen naar wat hun kinderen kunnen begrijpen , zoals verhaaltjes vertellen met morele implicaties, prosociaal gedrag aanmoedigen en het kind zachtjes stimuleren om verder na te denken , zonder kritisch of vijandig te zijn.
• Kinderen die niet graag gezien zijn (niet populair), kennen het onderscheid tussen moreel-conventioneel niet zo goed.

= positieve samenwerking van de ouders – kinderen (bv. “goed gedaan!”)

Omvat ook verminderen van mogelijkheden voor ‘stout’ gedrag. Een hechte band tussen ouders en kinderen leidt ertoe dat kinderen gehoorzamen naar de ouderlijke eisen omdat ze het gevoel hebben dat ze een verplichting (verbintenis) hebben in de relatie.

• Time out

= kinderen tijdelijk verwijderen uit omgeving (bv. naar de kamer sturen) tot ze bereid zijn zich gepast te
gedragen (is milde vorm van straf)

• Intrekken van privileges
  bv. kind mag niet meer naar tv kijken -> laat toe hardere bestraffing te vermijden

Efficiëntie van de straf kan men verhogen door:

- Consistentie over situaties heen

- Warme ouder –kind relatie waardoor kinderen de goedkeuring van hun ouders willen terugwinnen

- Toelichtingen (uitleg) geven over wat ze fout hebben gedaan, dit heeft een band met de verwachtingen.

Lichaamsstraf en vaak straffen hebben ongewenste neveneffecten :

- De straf kan een model zijn voor agressie

- Het kan de aandacht op hun eigen negatieve beleving vestigen (= persoonlijke bedreiging)

- Ze leren om te straffende ouder te ontwijken / vermijden

- Wanneer dit tot gunstige effecten leidt voor de ouders, kan dit resulteren tot misbruik

- Het kan als “normaal” aanschouwd worden en zo doorgegeven worden aan de volgende generatie

Er zijn verschillende technieken om te straffen:

- Scherp terecht wijzen

- Fysieke kracht  gevaar

- Warmte, redeneren  voor lange-termijn doelen

- Kracht + redeneren  voor ernstige overtredingen

è Vaak straffen heeft geen blijvende verandering voor het gedrag

è Hoe meer men straft, hoe meer er nadelige gevolgen zijn

Toch straft men vaak:

-> herhaald straffen komt vaker voor bij jongere kinderen (peuters en
kleuters), maar het is toch onrustwekkend hoog bij alle leeftijden

-> vaak wordt er een hard voorwerp gebruikt

-> Amerikanen hebben het idee dat lichaamsstraf geen nadelige
gevolgen of zelf voordelen heeft als ouders van het kind houden.
 Deze stelling gaat enkel op indien zelden toegepast en in
bepaalde sociale contexten (bv. Afro-Amerikanen)

Positieve strategieën hebben meer effect!