Item gefilterd op datum: december 2012

Ze hebben geweld gezien als manier om problemen op te lossen

In USA en Canada zijn lichaamsstraffen op school toegelaten
In alle andere geïndustrialiseerde landen zijn lichaamsstraffen bij wet verboden

Bredere gemeenschap: ouders zijn geïsoleerd van informele en formele sociale ondersteuning

• Informeel
  • Geen steun van vrienden en verwanten

Wantrouwen en anderen vermijden

Onvoldoende sociale vaardigheden

• Formeel
  • Wonen in niet-stabiele, vervallen wijken

Geen parken, kinderopvang, kleuterscholen of ontspanningscentra

• Kenmerken kind:

Kinderen wiens karakteristiek een uitdaging vormt om op te voeden, zijn een groter risico voor mishandeling:
-> Prematuur kindjes
-> Zieke kindjes
-> Kindjes met een moeilijk temperament
-> Overactieve of onaandachtige kindjes
-> Andere ontwikkelingsproblemen

• Kenmerken ouders:

Maar of zo’n kind werkelijk mishandeld wordt hangt af van de karakteristieken van de ouders.

Ouders die mishandelen kunnen confrontaties met het kind minder goed aan en hebben een negatief vooroordeel, zoals “het kind is koppig of stout”.

Eenmaal kindermishandeling in gang is gezet, houdt het zichzelf in stand en wordt het erger en wordt communicatie uitsluitend negatief.
Ouders die mishandelen reageren op stressvolle situaties met emotionele opwinding.

• Kenmerken van het gezin

Veel voorkomend:

• Laag inkomen
• Werkloosheid
• Partnerconflicten
• Overbevolking
• Veel verhuizen
• Extreme disorganisatie in het huishouden
• Gevolg:
  • Basisverantwoordelijkheden t.o.v. van opvoeding zijn te zwaar

ð Ze reageren hun frustraties af op het kind

Vroeger: psychische stoornis ouder
Nu: ecologische theorie (Bronfenbrenner)

Er zijn verschillende vormen van kindermishandeling:

• Lichamelijke mishandeling
• Seksueel misbruik
• Verwaarlozing
  • Er niet in slagen om tegemoet te komen aan de basisbehoeften van het kind, zoals eten, kleding, medische aandacht en supervisie
  • Emotionele mishandeling
    • Gebrek aan affectie en emotionele steun
    • Handelingen zoals belachelijk maken en vernederen

Patronen:

• Ouders: 80%, andere verwanten: 7%
• Bij moeders vaker verwaarlozing
• Bij vaders vaker seksueel misbruik
• Bij jongere kinderen vaker verwaarlozing
• Bij oudere kinderen de overige vormen

Etnische groepen hebben verschillende ideeën en praktijken over opvoeding van de kinderen.

• China: meer controlerend, maar ook warm
• Spaans sprekend: groot respect voor de vader, maar vader speelt veel met kinderen
• Afro-Amerikanen: veel strikter
  • Belang voor zelfcontrole
  • In gevaarlijke buurten
  • Maar ook veel warmte!

Conclusies: opvoedingsstijlen kunnen alleen begrepen worden in bredere ecologische context.

Het is niet enkel zo dat een goede opvoeding leidt tot brave kinderen, ook zijn brave kinderen makkelijk op te voeden.
Longitudinaal onderzoek toont aan dat democratisch opvoeden negatief gedrag vermindert en dat controlerend optreden problemen doet toenemen. Ook is de relatie tussen parenting en de eigenschappen van kinderen wordt steeds meer bidirectioneel.

Verklaring van de werking:

• Ouders vormen een model
• Controle verloopt eerlijk en redelijk: het is geïnternaliseerd, waardoor kinderen zich meer gaan schikken
• Controle en autonomie komt overeen met de mogelijkheid van de kinderen tot verantwoordelijkheid over hun eigen acties. Door kinderen te laten weten dat ze competente individuen zijn die dingen succesvol kunnen doen uit zichzelf, moedigen ouders zelf waarde en cognitieve en sociale rijpheid aan.
• Steun beschermt negatieve effecten zoals familiale stress en armoede

3 opvoedingsdimensies: WARMTE, CONTROLE en AUTONOMIE TOEKENNEN

Democratische stijl

• Warmte: hoog

Controle: hoog, maar past zich aan

Autonomie: aangepast niveau

• Ouders zijn warm, aandachtig, sensitief voor de noden van hun kinderen
• Standvastige en geloofwaardige controle, ze stemmen in met volwassen gedrag en geven redenen voor hun verwachtingen
• Ze geven geleidelijk aan autonomie en laten het kind zelf beslissingen maken op gebieden waar ze klaar voor zijn
• Is meest succesvolle opvoedingsstijl
  • Positieve stemming
  • Zelfcontrole, doorzettingsvermogen
  • Goed samenwerken met anderen
  • Hoge zelfwaardering
  • Rijpheid op sociaal en moreel vlak
  • Goede prestaties op school

Autoritaire stijl

• Warmte: laag

Controle: hoog

Autonomie: laag

• Ouders komen koud en afwijzend over
• Ze roepen, commanderen, bekritiseren en dreigen “doe het omdat ik het zeg”
• Negatieve effecten:
  • Kinderen zijn angstig en ongelukkig
  • Ze reageren vijandig bij frustratie
  • Jongens tonen woede en opstandig gedrag
  • Meisjes zijn afhankelijk, exploreren weinig en hebben moeite met uitdagende opdrachten
    • Deze ouders maken ook vaker gebruik van psychologische controle (hiervoor gedragscontrole)
      = meer subtiele vorm van controle waarbij ouders binnendringen in en manipulerend
      optreden in de verbale expressie, individualiteit, en gehechtheid aan de ouders
      • Ze komen tussen in beslissingen/keuze van vrienden
      • Affectie afhankelijk van de gehoorzaamheid
      • Indien ze ontevreden zijn trekken ze hun liefde terug
      • Ze hebben buitensporig hoge (en onaangepaste) verwachtingen

Kinderen die hieraan blootgesteld zijn, zijn vaak angstig, teruggetrokken, uitdagend en agressief

Toegeeflijke stijl

• Warmte: hoog; té toegeeflijk/geen aandacht

Controle: laag

Autonomie: niet aangepast aan de leeftijd, ze kunnen en mogen altijd alles
(ze doen dit uit overtuiging of bij gebrek aan vertrouwen van het eigen kunnen)

• Negatieve effecten
  • Kinderen zijn impulsief, ongehoorzaam en rebellerend
  • Ze stellen te hoge eisen aan en zijn te afhankelijk van volwassenen
  • Ze zetten minder door bij opdrachten
  • Jongens tonen afhankelijk gedrag en leveren geen prestaties
• Maar er zijn ook positieve effecten in de adolescentie!

Niet-betrokken stijl

• Warmte: laag

Controle: laag

Autonomie: onverschillig, de ouders zijn er niet mee bezig

(ze doen dit doordat ze depressief zijn of te veel stress hebben, waardoor geen aandacht voor de kinderen)

• Extreme vorm = verwaarlozing (‘neglect’)
• Negatieve effecten
  • Vooral als het vroeg begint zijn praktisch alle aspecten van de ontwikkeling verstoord (gehechtheid, denken, emotionele en sociale vaardigheden)
• Bij minder extreme gevallen zijn er ook veel problemen !

2 dimensies: WARMTE en CONTROLE

Democratisch meest succesvol

• Warmte: hoog
• Controle: hoog

Autoritair geen uitleg geven bij straffen door gebrek aan warmte

• Warmte: laag
• Controle: hoog

Toegeeflijk

• Warmte: hoog
• Controle: laag

Niet-betrokken

• Warmte: laag
• Controle: laag

Tot nu toe zijn er verschillende opvoedingspraktijken afzonderlijk bestudeerd (bv. sensitiviteit, model bieden)
Nu worden deze opvoedingsstijlen samengebracht in een globale visie op effectief opvoeden

Opvoedingsstijlen = combinaties van opvoedingsgedragingen die voorkomen over een breed bereik van situaties en daardoor een duurzaam opvoedingsklimaat doen ontstaan

4 opvoedingsstijlen: