Management = proces waarbij de inspanningen van de organisatieleden
gestuurd en gecoördineerd worden om het gemeenschappelijke doel te
verwezenlijken. Deze inspanningen zijn zowel de activiteiten als de middelen
die worden ingezet.
Op basis van...
- economische activiteit: productorganisaties dienstverlenende organisaties.
- plaats in de supply chain: leveranciers van grondstoffen en halffabricaten producenten/ vormgevers groothandel en kleinhandel.
- identiteit van de eigenaar of geldverstrekker: private organisatie publieke organisaties.
- het objectief: profit of non profit organisaties social profit organisaties.
- juridisch statuut: NV, BVBA, VZW, …
- van omvang:aantal medewerkers (fysiek of in voltijdse eenheden)
winst, omzet, …
- fase in de levenscyclus:
1) opstartfase maken kosten om actief te kunnen worden, maar kunnen die nog niet compenseren.
2) introductiefase worden bedrijven actief, en genereren hun eerste inkomsten
3) groeifase genereren organisaties op korte termijn hoge
inkomsten en groeien ze sterk.
4) maturiteitsfase blijft de organisatie groeien, maar steeds
langzamer
5) vervalfase nemen de inkomsten af
De drie basiskenmerken van de organisatie variëren door de tijd door interne
en externe invloeden. Wanneer verschillende organisaties gaan samenwerken,
vervaagt de grens tussen interne en externe invloeden. Dit geldt ook voor
bedrijven die bvb hun klanten mee hun beleid laten bepalen, of
internetbedrijven, waarvan de grenzen moeilijk vast te stellen zijn.
Verder zijn er virtuele organisaties, losse organisaties die elk een eigen taak hebben, en zo een grote organisatie zonder identiteit vormen. De externe omgeving wordt
opgesplitst in twee deelomgevingen.
* De taakomgeving ( micro-omgeving )
=directe interactie & wederzijdse beïnvloeding
- klanten/gebruikers: organisaties proberen hun behoeften zo goed
mogelijk te bevredigen. Men moet die behoeften en de tevredenheid v/d klanten in kaart brengen.
- leveranciers: zij leveren de middelen die de organisatie nodig heeft om
de doelen te realiseren. Men moet de kenmerken van de middelen en de
leveranciers in kaart brengen.
- distributeurs: zij brengen de goederen tot bij de eindgebruikers.
-directe concurrenten: bieden vergelijkbare producten aan. Men moet zowel rekening houden met de eigenschappen van de markt als van de afzonderlijke concurrenten.
-Indirecte concurrenten bieden substitueerbare goederen aan, of
betreden de markt pas binnen afzienbare tijd.
- financiers: Interne geldschieters verstrekken eigen vermogen.
Externe geldschieters verstrekken vreemd vermogen, voor beperkte termijn en onder strikte voorwaarden.
- onderaannemers en partnerorganisaties: men kan zowel perifere als core
activiteiten uitbesteden, voor tal van redenen. Men kan ook samenwerken met partners, die geen taak overnemen, maar samen een
deelopdracht uitvoeren.
* De algemene omgeving ( macro omgeving )
De organisatie interageert indirect en eenzijdig met de macro of algemene
omgeving. De organisatie kan er immers individueel geen invloed op uitoefenen aangezien de algemene omgeving betrekking heeft op grote maatschappijgebonden fenomenen.
- politiek juridische omgeving: juridisch kader waarbinnen de organisatie w werkt
- economische omgeving: macro-economisch kader waarin de organisatie opereert alsook de discussies die er gevoerd worden door de bevoegde personen
- technologische omgeving: trends & ontdekkingen + verspreiding ervan door onderzoeksinstituten en toonaangevende tijdschriften.
- socioculturele omgeving: het maatschappelijk kader bestaat uit
ethische standpunten, demografie, onderwijs en dergelijke. Belangrijk
voor de vormgeving hiervan zijn demografische bevolkingsgroepen en
voorbeeldfiguren.
Volgens Hofstede zijn er 4 dimensies:
1) Individualisme (eigen belang) ó collectivisme (maatschappelijk solidariteitsprincipe)
2) Machtsafstand è hoe groter de machtsafstand hoe meer ongelijkheid de mensen accepteren
3) Onzekerheidsmijding è hoe lager die is, hoe meer onconventioneel en risicovol gedrag
4) Masculiniteit (assertiviteit&materialisme) ó feminiteit (onderlinge relaties& aandacht voor
welzijn van anderen)
* Karakter van de omgeving
- stabiel < = > dynamisch: een dynamische omgeving kent veel
veranderingen met korte tijd ertussen. Men oordeelt zelf welke tijd kort
of lang is. Relatieve aanduiding: de omgeving is dynamischer dan vroeger, of bepaalde delen zijn stabieler dan andere.
- zeker ó onzeker: in een zekere omgeving is er informatie
beschikbaar die toestaat veranderingen in de omgeving te voorspellen.
Men kan zelf oordelen of iets makkelijk voorspelbaar is of niets.
- eenvoudig ó complex: een eenvoudige omgeving is met een
beperkte en makkelijk beheersbare hoeveelheid kennis in kaart te
brengen.
Veel organisatieleden werken samen om het gemeenschappelijk doel te
verwezenlijken. Er moeten afspraken gemaakt worden over de verdeling en
onderlinge afstemming van taken.
De structuur heeft een formeel en informeel gezicht, die elkaar kunnen aanvullen en versterken.
Informele structuur +kan samenhorigheid vergroten en maakt conflicten oplossen makkelijker
- maar ook ondergraven. (informele gedragsregels volgen de formele regels niet)
Formele organisatie | Informele organisatie |
- taken staan centraal - de organisatie bestaat onafhankelijk van het lidmaatschap van de leden - afspraken worden officieel neergeschreven in regels, procedures en documenten - afspraken vast & stabiel, bij verandering rekening houden met bevoegdheden -verantwoordingsverhoudingen =weinig flexibiliteit. | - de mensen die de activiteiten uitvoeren staan centraal - de organisatie bestaat enkel in functie van de leden - afspraken worden impliciet onthouden door de leden - afspraken zijn makkelijk veranderbaar via onderling overleg.
|
Opm: Organiseren: middelen toewijzen om het werk uit te voeren
Leiding geven: enthousiasme opwekken zodat medewerkers hun doelstellingen bereiken
Doel : Gewenste toekomstige toestand, dienen als richtlijnen voor gedrag van organisatie leden, toekomstige beslissingen en nieuwe doelen. Ze zijn de basis voor evaluatie en controle op geleverde prestaties.
Het gemeenschappelijke doel is de bestaansreden van de organisatie. Het gaat over een maatschappelijke nood en hoe de organisatie die wil bevredigen, of over
dominante persoonsgebonden wensen van bepaalde organisatieleden (bvb de
eigenaars). Dit doel bevat ook een aantal basiskeuzes in verband met de
toegepaste strategie. Er zijn soorten van doelen naargelang
1) het voorwerp: aankoop van grondstoffen, omvang van productie,
aanwerving van medewerkers
2) het organisatieniveau: totale organisatie, een afdeling, een groep van
organisatieleden
3) tijdshorizon: kortetermijndoelen op 1 maand, (middel)
langetermijndoelen op (2 jaar) 10 jaar
4) vormelijk karakter: formele doelen staan geschreven in officiële en
raadpleegbare documenten, informele niet.
( alle doelen samen = complex & omvangrijk geheel )
Organisaties ontstaan en bestaan door mensen - studie van organisatie = studiegedrag
Organizational behaviour: bundel van alle verschillende inzichten verworven binnen specifieke vakgebieden die elk een bepaald aspect of soort van menselijk gedrag bestuderen.
Psychologie - gedrag in functie v persoonlijkheidsystemen
Sociologie - gedrag in functie van soc. Systemen
Antropologie - gedrag in functie van culturele systemen
Organisatie is heterogene groep van medewerkers.
Verdeling op basis van: 1) functie of rol: eigenaars, managers, arbeiders
2) hiërarchische verantwoordelijkheden & bevoegdheden: leidinggevenden en niet – leidinggevenden
3) vakkennis of expertise: designers, verkopers, boekhouders..
4) productiebetrokkenheid: indeling volgens productlijnen
5) regiobetrokkenheid
6) socio-demografische kenmerken: geslacht, leeftijd ..
Verschillende groepen zullen versch. kijk hebben op gemeenschappelijk doel => ook in een groep hebben personen versch. normen en waarden waarmee het gemeenschappelijk doel verzoenbaar moet zijn. Dit heeft ook gevolgen voor de structur vd organisatie => moet werkend geheel zijn/worden
opm: bestaan van organisatiecultuur ( persoonlijkheid vd organisatie die denken en doen stuurt ) bv. collectieve geheugen, rituelen, normatieve waardeoordelen
vb. boek + slides: missie van coca cola - opm: evolutie: niet enkel aandacht op winst maar ook op sociale aspecten en milieu
Organisatie: geheel of eenheid van mensen die op een bewuste
manier bij elkaar zijn gebracht om een specifiek gemeenschappelijk doel of
doelen ter verwezenlijken. Het is bewust gecoördineerd, en heeft dus een
doelgerichte structuur.
Deze drie kenmerken variëren in de tijd door
1) interne invloeden (wensen van werknemers, schaalveranderingen)
2) externe invloeden (wensen van klanten, technologie).
(bewust & spontane verandering < = > spontaan & onbewust)
- Soorten standaarden
Naargelang de aanwending binnen de kostprijscalculatie wordt een onderscheid gemaakt tussen :
a) Gemiddelde standaard
b) Theoretische of optimale standaard
c) Normale standaard
d) Progressieve standaard
2. Vaste standaarden (“basic standards”)
- Veranderbare standaard
= al de standaarden die in functie zijn van bepaalde omstandigheden in het exploitatieproces. Zodra deze omstandigheden wijzigen; zal ook de standaard aangepast moeten worden.
Vereist dat cost accountant (informatieleverancier) :
OBJECTIVITEIT belangrijk!
- Algemeenheden
Er wordt telkens slechts 1 eenheid van een bepaald product vervaardigd volgens specificaties opgegeven door de afnemer. Er zal daarom steeds productie op bestelling, zonder voorraadvorming, voorkomen. De kostprijs per individueel order moet berekend worden => “89 Order nr. …”. Als het aantal orders groot is, opent men meestal een collectieve rekening “orders”.
Aangezien de afgewerkte stukken onmiddellijk geleverd worden, zal een rekening “983 PI GP” overbodig zijn!
PROBLEEM : orders waaraan meerdere maanden wordt gewerkt
=> men staat dan op de RR met een cumulatie van kosten zonder dat er corresponderende opbrengsten voorkomen
OPLOSSING : maandelijks een gedeelte van de order factureren dat tijdens betrokken maand werd afgewerkt
Boekhoudkundig zal deze worden geregistreerd op de rekeningen “979.0 Kosten van gefactureerde en volledig afgewerkte orders” en “979.1 Kosten van gefactureerde en niet volledig afgewerkte orders”. Deze rekeningen zijn ontdubbelingsrekeningen om maandelijks een resultaat tot uiting te kunnen brengen.
De verschillen worden geboekt via “959 Voordelig schattingsverschil op orders in uitvoering”, welke periodiek worden geboekt op “99 Analytisch resultaat”.
Het verschil tussen de gecalculeerde kostprijs en de werkelijke kostprijs vindt zijn oorzaak in afwijkingen op het gebied van prijs-en loonniveaus of op het gebied van efficiëntie.
Er kunnen zich een aantal situaties voordoen :
2. Er wordt tijdens de maand aan een groot order begonnen, waarvan een gedeelte wordt afgewerkt, geleverd en gefactureerd tijdens de maand.
Aangezien er nu opbrengsten zijn, zal men ook kosten voor dat afgewerkte en gefactureerde gedeelte moeten boeken. Bij gebrek aan werkelijke kostprijs wordt overgegaan naar de voorgecalculeerde kostprijs.
